Loading AI tools
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Asir (Arapça: عسير), Suudi Arabistan'ın 13 bölgesinden birisidir.[1]
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ekim 2011) |
| Asir Bölgesi عسير | |
|---|---|
 | |
| Ülke |  Suudi Arabistan |
| Başkent | Abha |
| İlçe | 12 |
| İdare | |
| • Vali | Khalid bin Faisal Al Saud |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 81.000 km² |
| Nüfus (2010) | |
| • Toplam | 3.881,461 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| ISO 3166 kodu | ISO 3166-2:SA: 14 |
Ülkenin güneybatısında yer alan bölgenin yüzölçümü 81.000 km² ve 2010 yılı nüfusu 3.881.461 nüfusu vardır. Yemenle kısa bir sınırı bulunmaktadır. Merkezi Abha'dır. Diğer büyük şehirleri de ise Khamis Mushayt ve Qal'at Bishah'dir.[2]
Yağmur alma oranının yüksek olduğu yüksek bir platoda yer almaktadır. Burası Arabistan'ın diğer bölgelerine göre daha yağışlıdır. Asir 3000 metreye yaklaşan yükseltiyle ülkenin en yüksek yeridir. Bilginin güvenilir olmamasıyla beraber, ortalama yağış oranı iki yağmur sezonunda 300 ile 500 milimetre civarındadır. Yoğun yağmurların 1. dönemi mart ve nisan da olup, 2. dönem temmuz, ağustos aylarını kapsayan yaz aylarıdır. Sıcaklıklar yazın gündüz 35-37 derecededir ve ülkenin diğer yerlerine göre serindir. Yazın gece ise 19-23 derece civarındadır. Kışın Saoda ve Namaz gibi yerlerde birkaç kez sular donabilir ancak genel olarak 13 derecenin altına ısı düşmez ve gündüzler 20-25 derece sıcaklık olur. Bölge içinde yükseltiye bağlı olarak 10 derceye kadar sıcaklık farkı olabilir. Örneğin yaz akşamı Abha 17 derece iken 30 kilometre uzaklıkta ve daha aşağıda olan Khamis 25 derece olabilir. Al Darb 42 derece iken Abha 32 derece olabilir. Yazın Öğlenler 30 derece ortalamayla geçmektedir. Sabah ve akşamları sis oluşumu görülebilir. Sisden dolayı görüş uzaklığı 5–10 m kadar inebilir ve sis çok hareketlidir. Özellikle iki zirve arasndan veya vadilerden geçerken akan bir sis oluşur.
Sonuç olarak Asir Suudi Arabistan'daki doğal bitki örtüsünün en fazla olduğu yerdir. Korunaklı yerlerde, Kozalaklı ağaçlardan ziyade çok geniş alanlarda ardıç ormanı görürebilir. Çam, ladin vs ağaçların ormanı yoktur, bunlara park ve bahçelerde tek tük raslanabilir. Bir de Afrika savanlarında görülen kuraklığa dayanıklı dikenli akasya türleri ile kaktüsler vardır (meyveleri yenir).
Yağışlı mevsimde hemen her gün çok kısa da olsa yağmur yağar bazen yağmur sağanak haline döner ve vadilerde sel baskınlarına yol açar. Çünkü dağlarda toprak çok azdır ve kayalıklar suyu emip tutamazlar. Kızıldeniz'de oluşan buharlar 2000-3000 metre yüksekliğe çıkarak bulut oluşturur ve yukseklerde havanın serin olmasıyla yağmura dönüşürler. Asir çoğu çiftçi için yerleşim yeridir. Dağlarda ve vadi kenarlarında tarım yapılabilen her yerde evler bulunmaktadır. 15-20 metre derinlikteki kuyulardan çekilen (elektrik motoru ile) su ile bahçeler sulanmakta ve burada daha çok tahıl ekilmekte ve meyve (üzüm, kayısı, erik, nar zeytin, mandalina, vs) yetiştirilmekte ve sebzecilik (domates, salatalık, biber, fasulye, karnabahar, lahana, ıspanak vs.) yapılmaktadır. Toprak erozyonuna rağmen rağmen üretim modern zamanlarda sera (buradaki seralar ısıtılmaz çünkü kışın ısı 13 °C'nin altına düşmez) ve açıkta olacak şekilde çok fazla artmıştır. Kuyulardan çekilen su genelde içilmez. Evlerde içme suyu olarak kullanılan su -tahliye denilen sudur ki Abha ve bölgesine 80 km uzaklıktaki denizden arıtılan ve 3000 metre yüksekliğe basılan suya denir.
Her evin kazan adı verilen yeraltında 30-60 tonluk deposu vardır. Buraya doldurulan su hem içilebilir hem de temizlikte kullanılır. Bu bölgede su sıkıntısı yoAyrıca ahası burada yaşayan insanların bol yağan yağmur sularını depolama, bundan yararlanma gibi çevre bilinci oluşmamıştır.
'Asir, Najran ve Jizan boyunca bağımsız bir yerdi fakat 1934'te Suudi Arabistan'a katıldı. Kültürü Suudi'lerden çok Yemenlilere daha çok benzer. Bu fark en fazla giyim ve mimari sitilde fark edilir. Bu mimari yağan yoğun yağmurlardan evlerini korumak için yapılan su oluklarıdır. Eski evler iki katlı ve üste doğru gittikçe daralan dikdörtgen prizma şeklindedir. Yarım metre kadar yüksek temel taşın üzerine kerpiçten yapılan evlerde duvar örülürken 25 cm de bir bütün duvarı çevreleyen kayrak taştan oluk yapılır. Çünkü yağmurda duvardan aşağıya akacak su tahliye edilebilmesi lazımdır. Yoksa duvardan boydan boya akan su kerpici eritir. Dolayısıyla 3 metre boyundaki duvarda 8-9 sıra kayrak taştan oluk değişik bir mimari tarz yaratır. Çatı topraktır. Katlar arası ve dam ardıç dalları arasına kamış veya sazın üstüne toprak koyarak oluşturulur. Ayrıca ambarlar ve gözetleme kuleleri taştan veya kerpiçten silindir şeklinde 10-15 metre göğe yükselir ve hemen her evin bu müştemilatı vardı. Evler eskiden ardıç odunu ile ısıtılırken artık elektriğin çok ucuz olması nedeniyle elektrikli soba ile ısıtılmaktadır (kışın 2-3 ay). Eski evler yazın serin olsa da artık tercih edilmemekte halkın tamamına yakını çok büyük villa tarzı ve iki girişi olan (misafir-ev sahibi ya da kadın-erkek) evlerde yaşamaktadır. Hemen her evin genelde Filipinli veya Endonezyalı hizmetçisi ile tarlası olanların 1-2 kahyası vardır. İşleri bu kişiler yapar. Yabancılar ise daha çok müslüman ülkelerden (Filipinler hariç) daha kötü evlerde veya küçük barakalarda yaşamaktadır.
Giyim de Yemen etkisi görülür. Kafada renkli bir başlık altta ise hamam peştamaline benzeyen değişik renklerde etek, belde kemer ve kılıfı içinde ucu eğimli kamadır. Ancak bu şekilde giyinenler azalmıştır. Çoğunluk; bilinen beyaz fistan, altına dize kadar gelen bir içlik giyer ve kafaya da kare desenli veya tamamen beyaz tülbent üzerine siyah halka koyarlar.
Kabile kanunları hâlâ çok kuvvetli derecede kullanılmaktadır ve uygulanmaktadır.
Bölge 16 valiliğe (Arapça: محافظة, muhāfaza) ayrılmıştır:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
