Altun Shan Ulusal Doğa Koruma Alanı

Altun Shan Ulusal Doğa Koruma Alanı (Çince (basitleştirilmiş): 阿尔金山; Çince (geleneksel): 阿爾金山; pinyin: Ā'ěr jīnshān) (kelimenin tam anlamıyla, “Ey Altın Dağ”), Sincan Özerk Bölgesi'nin güneydoğusunda, Tibet platosunun kuzey kenarında ve Çin'in kuzeybatısındaki Tarım Havzası'nın güney kenarında geniş ve kurak bir alandır. Altyn-Tagh dağlarının ("Altun Shan") batı üçte birinde yer alan bir endorheik havzadır (denize çıkış yoktur) ve Kumkol Havzası'nı çevreler.^[3] Koruma alanı bazen "Arjin Dağları Tabiatı Koruma Alanı" veya "Aerjinshan" olarak da anılır.^[4] Koruma alanı Moğol Özerk Bölgesi'ndeki Çerçen İlçesi ve Çakılık İlçesi'nin (Qimantag Kasabası (祁曼塔格乡) dahil) güney kısımlarını kapsamaktadır.

Altun Shan Ulusal Doğa Koruma Alanı
Çince (basitleştirilmiş): 阿尔金山; Çince (geleneksel): 阿爾金山; pinyin: Ā'ěr jīnshān
IUCN kategori IV (habitat/tür yönetim alanı)
Altun Shan Koruma Alanı Sınırları (Kırmızı Renkte)
Alan türü	Habitat/tür yönetim alanı
Devlet	Çin
Federasyon	Sincan Uygur Özerk Bölgesi
Koordinatları	38.598°K 88.997°D / 38.598; 88.997[1]
Kapladığı alan	1.512.500 ha (15.125 km2; 5.840 sq mi)
Kuruluş tarihi	1983

Topoğrafya

Altun Shan Ulusal Doğa Koruma Alanı'nın doğu kısmındaki alanları gösteren harita (1975)

Altun Shan Koruma Alanı, Tarım Havzası'nın hemen güneyinde, Taklamakan Çölü'nün güney kenarında uzunlamasına üçgen bir alandır. Koruma alanı, kuzeyde Altun Shan sıradağlarının güney yamaçları ile güneydeki Kulun Dağ sıradağlarının kuzey yamaçları arasında "V" şeklinde bir bölgeyi kaplar. Koruma alanının doğu üçte birlik kısmı, 4.500 metre yükseklikte kurak bir plato olan Komkul Havzası'dır. Koruma alanı yaklaşık 800 km batı-doğu ve 200 km kuzey-güney doğrultusunda uzamaktadır. Bölgede kalıcı kasaba veya yol yoktur.

Koruma alanının Kumkol Havzası'nda üç büyük göl vardır: Ayakum Gölü, Aqqikkal Gölü ve Jingyu Gölü. Hepsi salindir ("tuz gölleri"). En kuzeydeki Ayakum Gölü, 12.685 feet yüksekliktedir ve 283 metrekarelik bir alana sahiptir. Derinliği 74 feet'e ulaşmaktadır. Ayakum Gölü'nün batısında 13.940 feet rakımda ve 16 mil çapındaki Aqqikkal Gölü bulunur. Jingyu Gölü en güneyde yer alır.^[5]

İklim

Yüksek rakımı (deniz seviyesinden 4.500 metrenin üzerinde) ve herhangi bir okyanustan binlerce kilometre ve Himalayaların ve diğer dağların yağmur gölgesindeki kurak konumu nedeniyle, koruma alanının iklimi "Soğuk çöl iklimi" dir (Köppen iklim sınıflandırması "BWk"). Bu iklim sıcak, kurak yazlar ve çok soğuk, kuru kışlar ile karakterizedir. En yüksek rakımlarda, iklim yazları serin, ancak yine de kışın soğuk ve kurak olan bir Polar iklimidir (Koppen "ET").

Ekolojik Bölge

Koruma alanının çoğu, aşırı kuraklık, sert rüzgarlar ve çok soğuk kışlar ile karakterize edilen "Kuzey Tibet Platosu-Kunlun Dağları alpin çölü" ekolojik bölgesinde yer almaktadır.^[6] Koruma alanının kuzeydoğusunda, Ayakum Gölü çevresinde Qaidam Havzası yarı çölü ekolojik bölgesi bulunmaktadır. Qaidam, Moğolca 'tuz' kelimesidir ve bölge çakıllı çöllerden ve tuzlu çayırlardan ve tuz göllerinden oluşmaktadır.^[7] Sıcaklıklar Ağustos ayında 13,6 °C (56,5 °F), Ocak ayında ise ortalama −18,6 °C (−28,6 °F) seviyelerine ulaşır. Çoğu yıl hiç yağış görülmez ya da çok az yağış görülür, ancak sürekli buz örtüsü görülür.

Flora ve fauna

Koruma alanı, Asya'daki en büyük toynaklı sürülerin bazıları için insani gelişme alanı dışında yaşam alanı sağlar: savunmasız Tibet vahşi yakı (Bos mutus) (tahmini nüfusu 10.000), vahşi eşek (tahmini nüfusu 30.000) ve Tibet antilopu (Pantholops hodgsonii) (tahmini nüfusu en fazla 75.000).^[8] Bölge aynı zamanda nesli tükenmekte olan Kozlov pikası ve nispeten yaygın Ladak pikası için de önemli bir yaşam alanıdır.^[9] Küçük Asya yaban köpeği popülasyonları da görülmektedir (Vahşi Asya köpekleri).^[10]

Erişim

Erişim sınırlıdır ve girmek için yüksek izin ücretleri gereklidir. Toprak kırılgandır ve kalıcı yollar yoktur.

Ayrıca bakınız

• Çin'in korunan alanlarının listesi

Kaynakça

1. Er Jin Shan Nature Reserve^{[ölü/kırık bağlantı]} protectedplanet.net
2. Er Jin Shan Nature Reserve^{[ölü/kırık bağlantı]} protectedplanet.net
3. An Introduction to Saline Lakes on the Qinghai—Tibet Plateau. Springer Science & Business Media. 1997. ss. 21-. ISBN 978-0-7923-4098-0. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
4. "A Er Jin Shan" (İngilizce). GlobalSpecies.org. 15 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2016.
5. Kum-kol Basin. The Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information. Encyclopædia Britannica Company. 1911. ss. 940-941. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
6. "North Tibetan Plateau-Kunlun Mountains alpine desert". Ecoregions of the World. GlobalSpecies.org. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016.
7. "Qaidam Basin semi-desert". Ecoregions of the World. GlobalSpecies.org. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016.
8. "China". Nature's Strpngholds. Nature's Strongholds Foundation. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2016.
9. "Aerjinshan Nature Reserve". Protected Area Irreplacebility. Le Saout, S., Hoffmann, M., Shi, Y., Hughes, A., Bernard, C., Brooks, T.M., Bertzky, B., Butchart, S.H.M., Stuart, S.N., Badman, T., Rodrigues A.S.L. (2013) Protected areas and effective biodiversity conservation. Science 342: 803-805. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
10. Xue (2015). "Records of the dhole (Cuon alpinus) in an arid region of the Altun Mountains in western China". European Journal of Wildlife Research. 61 (6): 903-907.

Dış bağlantılar

• Aerjinshan Rezerv Sınırlarının Haritası, GlobalSpecies.org15 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• ProtectedPlanet.net Aerjinshan Rezerv Sınırları Haritası