İrşad Devriyesi (Farsça: گشت ارشاد, geşt-i irşād), aynı zamanda Moda Polisi[1] veya Ahlak Polisi olarak da bilinir,[2] çoğunlukla kılık kıyafet kurallarına göre "uygunsuz" giyinen kadınları (ama aynı zamanda bazı erkekleri de)[3] tutuklamak amacıyla 2005 yılında kurulan[4] İran İslam Cumhuriyeti Kolluk Kuvvetleri'nde bir tür yardımcı ekiptir.
.jpg)
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Kuruluş tarihi | 2005 |
| Türü | Genel kolluk kuruluşu |
| Üst kuruluş | İran Kolluk Kuvvetleri |
Uygulama
Devriyeler genellikle, alışveriş merkezleri, meydanlar ve metro istasyonları gibi halkın yoğun bir şekilde bulunduğu kamusal yerlerde duran ve kötü örtülmüş başörtülüleri gözetlemek, durdurmak ve alıkoymak için çarşaflı kadınların eşlik ettiği erkek mürettebatlı bir minibüsten oluşur.[1][4] Bir ıslahevine veya karakola götürülürler, nasıl giyinecekleri konusunda ders verilir ve babaları, kocaları veya erkek kardeşleri onları serbest bırakmak için karakola gittikten sonra neredeyse her zaman aynı gün[1] serbest bırakılırlar.[4]
2013'ün İran Anneler Günü'nde devriyeler, çarşaf giyen (tercih edilen örtünme tarzı) kadınları çiçeklerle ödüllendirdi.[1]
Tartışma
İran'da tartışmalı bir konu olan bazı yetkililer, İran polisini İslami bir din polisi olarak yorumlamalarına dayanarak, Rehber Devriyelerinin doğruyu emretmek ve yanlışı yasaklamak için gerekli şartları yerine getirmeye hizmet ettiğini[5] ve halk tarafından talep edildiğini belirtmektedirler.[6] Diğerleri ise polisin vatandaşların özgürlüklerine ve onurlarına saygı duyması[3] ve şeriatı değil kanunu uygulaması gerektiği gerekçesiyle onların varlığına karşı çıkıyorlar.[7] Ayrıca İslam dışı bir uygulama olduğu düşüncesiyle de eleştirdiler,[6] en önemlisi, fitneye yol açtığında, şartları yerine getirmenin haram olması nedeniyle.[5]
Rehberlik devriyesi trans kadınları cinsiyet rolüne uymadıkları için taciz etti.[8] Nisan 2018'de İranlı bir trans kadın dövüldüğünde polis ona yardım etmeyi reddetti.[9]
27 Aralık 2017'de Tahran Emniyet Müdürü Hüseyin Rahimi şunları söyledi: "İran İslam Cumhuriyeti Kolluk Kuvvetleri Komutanı'na göre İslami değerlere uymayan ve bu alanda ihmali olanlar artık gözaltı merkezlerine alınmayacak, onlar için yasal bir dava açılmayacak ve onları mahkemeye göndermeyeceğiz; bunun yerine, davranışlarını düzeltmeye yönelik eğitim sınıfları sunulacaktır.”[10]
Kapatıldığı iddiası
İran Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, 3 Aralık 2022'de Kum'da polis Rehberlik Devriyesinin yargı sisteminin denetimi altında olmadığını ve dağıtılma sürecinde olduğunu bildirdi.[11] Ayrıca başörtüsü yasasının da gözden geçirildiğini söyledi.[12][13][14][15] Ancak 5 Aralık itibarıyla İran hükûmeti, rehberlik devriyesinin dağıtıldığına dair herhangi bir resmi doğrulama yapmadı ve İran devlet medyası devriyenin kapatıldığını yalanladı. Zorunlu başörtüsü uygulamasının ve rehberlik devriyesinin özellikle dini şehirlerde yoğunlaştığı bildirildi. Buna karşılık, protestocular tarafından üç günlük bir genel grev çağrısı yapıldı ve esnaf işyerlerini kapattı; birkaç uzman ve protestocu, tasfiye haberlerinin İran hükûmeti tarafından grev haberlerini gölgelemek için duyurulduğunu iddia etti.[16][17][18] İran devleti tarafından yönetilen Arapça kanal El-Alem TV, rehberlik devriyesinin feshedildiğini yalanladı ve Muntazeri'nin açıklamalarından "alınabilecek maksimum izlenimin" ahlak polisi ile hükûmet kolu olan yargının ilgisiz olduğunun anlaşılması gerektiğini sözlerine ekledi.[16]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
