İki Soylu Akraba

İki Soylu Akraba (İngilizce özgün adı: The Two Noble Kinsmen) İngiliz Kralı I. James çağında 1613-1614'te yazılmış, 1634'te basılmış bir trajedi-komedi oyunudur. Bu oyunun zamanın İngiliz yazarlarından John Flecther ile daha ünlü William Shakespeare tarafından birlikte yazıldığı edebiyat otoriteleri tarafından genel olarak kabul edilmektedir.^[1] Araştırmacılar çok geniş kapsamlı testler ve teknikler uygulayarak hangi kısımların Shakespeare hangilerinin Fletcher tarafından yazıldığını şöyle tahmin etmektedirler:^[2][3] Shakespeare -

I.Perde, 1.-3.Sahneler;

II.Perde, 1.Sahne;

III.Perde, 1.Sahne;

V.Perde, 1.Sahne 34-173 satirlar ve 3.-4. Sahneler

Fletcher -

Prolog;

II.Perde, 2.-6. sahneler;

III.Perde, 2.-6. sahneler;

IV.Perde, 1. ve 3.sahneler;

V.Perde: 1.Sahne, 1-33 satırlar, 2.Sahne ;

Epilog.

Bilinmeyen-

I.Perde, 4.-5. sahneler;

IV.Perde 2.Sahne^[4]

İki Soylu Akraba The Two Noble Kinsmen
The Two Noble Kinsmen
Yazar	William Shakespeare ile John Flecther
İlk gösterim	1613-1614
Ülke	İngiltere
Orijinal dil	İngilizce
Tür	Trajedi-komedi

Yazılma kaynağı, zamanı ve sahnede oyun

İki Soylu Akraba ondördüncü yüzyıl İngiliz yazarı ve ozanı Geoffrey Chaucer'ın Canterbury Hikâyeleri adlı eserinde bulunan Şövalyenin Hikayesi adlı hikâyeden alınmış; fakat bunun yanına bir alt-hikâye de eklenmiştir. Bu eser Shakespeare ve Fletcher'in oyunu hazırladıkları sırada Londra sahnelerinde temsil edilen diğer oyunlardan da etkilenmiş bulunmaktadır. Özellikle 1613de sahneye Francis Beaumont tarafından sahneye konulan bir Masque ve 1614de Ben Jonson tarafından yazılan Bartholemew Fair adlı oyunların bazı kısımları İki Soylu Akraba oyununda da bulunmaktadır.

Oyunun basılabilmesi için Stationer's Company (basımcıların esnaf loncası) tarafından tescil edilmesi 8 Nisan 1634dür. O yılın sonunda matbaacı Thomas Cotes ve kitap satıcısı John Waterson İki Soylu Akrabanin kitabını yayına koymuşlardır. Bu oyun Shakespeare'in bütün eserlerini kapsayan 1623 Birinci Folyo ve sonraki Shakespeare eserleri edisyonları içinde bulunmamaktadır; ancak 1679 Beaumont ve Fletcher eserleri antolojileri içinde basılmıştır.

Tiyatrolarda ilk sahneye konulmasının 1613-1614 yıllarında olduğu bilinmektedir. 1619da da Court (Saray) Tiyatrosunda da oynandığına dair belgeler bulunmaktadır. Oliver Cromwell'in devrimiyle kapanan Londra tiyatroları 1664de kraliyet Restorasyonu ile açılmış ve İki Soylu Akraba 1664de Thomas Devenant tarafından Rakipler adı ile adapte edilip sahneye konulmuştur. Ünlü İngiliz gündelikçisi Samuel Pepysin 19 Eylül 1664 gündeliğinde mükemmel bir oyun olmamakla beraber iyi oyuncular bulunmakta diye bir yorum bulunmaktadır.^[5]

Karakterler

• Theseus - Atina Dükü
• Palamon - Thebes Kralının yeğeni
• Arcite - Thebes Kralının yeğeni
• Pirithous - Bir Atinalı general
• Artesius - Bir Atinalı subay
• Valerius - Thebes'li bir asilzade
• Altı Şövalye
• Herald
• Başgardiyan
• Başgardiyanın kızının aşıkı
• Bir Doktor
• Başgardiyanın erkek kardeşi
• Başgardiyanın arkadaşları
• Bir Centilmen
• Gerrold - Bir öğretmen
• Hippolyta - Theseus'un karısı
• Emilia - Hippolyta'nın kız kardeşi
• Üç Kraliçe
• Başgardiyanın Kızı
• Emilia'nin Uşağı
• Köylü kızlar ve bir erkek çocuk Hymen'in elbiselerini giyinmiş kadınlar
• Bir İşçi
• Köylüler, Ulaklar
• Bir adam- Erkek çocuk olan Hymen'in elbiseleri giyinmiş
• Cellatlar, Emniyet gorevlileri, Askerler, Hizmetkarlar

Konu özeti

Palamon ve Arcite, iki kuzen ve yakın arkadaştırlar ve şehirleri olan Thebes'in Atinalılar tarafından savaşta yenilmesinden sonra Atina'da zindana atılmışlardır. Zindan penceresinden Prenses Emilia'yı görürler ve her ikisi de ona aşık olurlar. Bu aşk onları yakın arkadaşlıktan aşk rakiplerine dönüştürür. Arrcite hapishaneden çıkarılıp Atina'dan sürgüne gönderilir. Ancak bir zaman sonra Atina'ya döner ve Prenses Emilia'ya bakmakla görevlendirilir.

Bu arada başgardiyanın kızı Palamon'a âşık olmuştur. Bu kızın yardımı ile Palamon hapisten kaçar ve hemen Arcite ile tekrar karşılaşır. Prenses Emelia'ya olan aşkları dolayısıyla rekabetlerini herkese açık bir turnuvada kırankırana döğüş yaparak sona erdirmeye karar verirler. Aşkına karşılık bulamayan başgardiyanın kızı delilik emareleri gösterir ama bir eski aşıkı kıza kendisini Palamon olarak kabul ettirip buna bir çare bulmuş olur.

Turnuva başlamadan taraflar tanrılardan isteklerde bulunmak için adak adayıp dua ederler. Arcite dövüşü kazanmak için Tanrılardan yardım ister; Palamon ise Emelia'yı kazanmak için tanrılarin yardım bekler; Emilia ise rakiplerden hangisi galip gelirse onunla evlenmek ister. Tanrılar bu isteklerin hepsine de uyan bir sonuc çırirlar. Arcite'de dövüşü kazanır ama atından düşer ve ölür; rakibi ölen Palamon ise böylelikle Emilia ile evlenmek fırsatını bulur.

Uyarlamalar

İki Soylu Akraba ne beyazperdeye ne de televizyona adapte olmuştur ne de müzik için bir ilham sağlamıştır.. Shakespeare'in oyunları arasında hiçbir uyarlama sağlamayan tek oyundur.^[6]

Türkçeye çeviri

• İki Soylu Akraba. Çev. Özdemir Nutku. İstanbul: Alkım Yayınları, 2004.

Dipnotları

1. Erdman and Fogel, Evidence for Authorship, pp. 486-94; see also pp. 433-35, 467-69.
2. Haley Smith, Evans,G.B., Genel Editor, The Riverside Shakespeare. Boston, Houghton Mifflin, 1974.
3. Erdman, David V., and Ephim G. Fogel, eds. Evidence for Authorship: Essays on Problems of Attribution. Ithaca, N.Y., Cornell University Press, 1966.
4. Hallet Smith, in The Riverside Shakespeare, p. 1640.
5. Halliday, Shakespeare Companion, say. 416, 507.
6. "Find". IMDb. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024.

Dışsal kaynaklar

• Two Noble Kinsmen 6 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Wikisource'da İki Soylu Akraba oyunu tam metni İngilizce.
• 24 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. British Library tarafından hazırlanmış bir kılavuz İngilizce.
• William Shakespeare - The Two Noble Kinsmen 13 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İki Soylu Akraba - Tüm metin İngilizce.