İçerik yönetim sistemi

İçerik Yönetim Sistemi (İYS, İngilizce: Content Management System ya da CMS) dijital içerik üretilmesini ve düzenlenmesini yönetmeye yarayan yazılım. Bir İYS, genellikle doküman yönetimi, değer yönetimi ve kayıt tutma sistemlerinin birden fazla katılımcı tarafından işbirliği içinde kullanılmasını sağlar.^[1]

Çoğu zaman bir Web sitesi hazırlamak, Web sayfalarında bulunan bilgilerin arzu edilen şekilde görüntülenmesini sağlayan yazılımlar olarak dar anlamlı bir tanımla değinilen içerik yönetim sistemleri, uluslararası platformda birçok organizasyon için zorunluluk hâline gelen modern bir varlık (İngilizce: asset) yönetimi tekniği olmuştur. Günümüzde içerik yönetim sistemleri kendi içerisinde bölünmüş bir yazılım endüstrisi hâline gelmiş, sayısız yazılım firmasının ürünleri ile birlikte birçok açık kaynak kod projesini barındırmaktadırr.

İYS, ortak çalışma gerektiren ortamlardaki iş akışını yönetmeyi sağlayan işlemler bütünüdür. Bu işlemler manuel veya bilgisayar tabanlı olabilir. Bu işlemler aşağıdakileri sağlamak için tasarlanmıştır.

• Çok miktarda insanın paylaşımlı veriye ulaşması ve değiştirmesine imkân sağlamak,
• Erişilen veri için rol tanımlı yetkilerin verilmesini sağlamak,
• Verinin kolay saklanmasını ve okunmasını sağlamak,
• Tekrarlanan ve tekerrür eden veri miktarını azaltmak için gerekli ortamları sağlamak,
• Rapor yazılmasını kolaylaştırmak,
• Kullanıcılar arası iletişimin artmasını sağlamak

Bir İYS'inde veri herhangi bir şey olabilir. Dokümanlar, filmler, resimler, telefon numaraları, bilimsel veri vb. İYS genelde veriyi kaydetmek, kontrol etmek ve gözden geçirmek (zenginleştirmek) ve yayınlamak için kullanılır. Merkez bir veri ambarında çalışır ve yeni eklenen dosyalara sürüm bilgisi ekler. Sürüm bilgisi ekleme işlemi İYS'nin en büyük avantajlarından birisidir.

İYS tanımı ilk olarak Web sitesi hazırlama ve yönetme fonksiyonu için kullanılmıştır. Önceleri birçok organizasyon kendi içerisinde amaçları doğrultusunda yazılımlar geliştirmiştir. Web sitelerini düzenleyen bu ufak sistemlerin bir pazar oluşturabileceği fikri ilk kez 1995 yılında belki de hâlâ en kalabalık içerik grubuna sahip olan CNET firmasının kendi içerik yönetim sisteminin geliştirilmesi için Vignette firması ile anlaşması noktasında ortaya çıkmıştır. Böylelikle Vignette firması içerik yönetim sistemleri kavramını bir sektör hâline getirmiştir. Zamanla kendi içerisinde portal sistemleri, wiki sistemleri, Web tabanlı groupware vb. alt dallara ayrılan endüstri günümüzde hâlen gelişimini sürdürmektedir.

İçerik yönetim sistemi altyapısı

İYS'nin hepsinde bulunması gereken bazı temel özellikler vardır;

Kullanıcı yönetimi

• Üye hesapları

Kullanıcılar ve Yöneticilerin ad, soyad, iletişim bilgileri gibi detaylı bilgilerini kayıt etmeye ve güncellemeye yarar.

• Yetki yönetimi

Sistem içerisindeki hangi öğelere ve özelliklere erişimin olabileceğinin tanımlandığı alandır. Hangi kullanıcının sistemin ne kadarına erişebileceğini, neleri düzenleyebileceğini veya silebileceğini tanımlamaya yarar. Genellikle üç seviye altında toplanmaktadır; Görme Yetkisi, Düzenleme Yetkisi ve Silme Yetkisi

• Rol tabanlı izin sistemi

Her kullanıcı için ayrı ayrı izin düzenlemesi yapmak yerine, roller tanımlanarak izinler rollerle ilişkilendirilir ve kullanıcılar da rollere atanır.

İçerik yönetimi

İçeriğin yaşam devri

Daha ayrıntılı bilgi için İçerik yönetimi başlığına bakınız.

İçerik, Türk Dil Kurumu sözlüğünde "bir anlatımda verilmek istenen öz; düşünce, duygu ve imgelerin bütünü" olarak tanımlanmaktadır.

Bilgisayar bilimleri açısından içerik yönetimi içeriğin yaşam devri (İng.: content life cycle) ile ilgili eylem, işlem ve araçların tümüdür. Bu bağlamda içerik sayısal ortama geçirilmiş ya da geçirilmesi mümkün, yapısal olan (ör.: Düz metin, veritabanı girdileri) veya yapısal olmayan (ör.: Metin işleme belgeleri, resim, film, ses kaydı, faks vb.) ortamlarda var olan yorumlanabilir verilerdir.

İçeriğin yaşam devri oluşturma, yayınlama, düzenleme, paylaşma, depolama ve raporlama gibi farklı süreçler içerebilir.

İletişim yönetimi

Raporlama ve Analiz

Verimlilik

Güvenlik

Esneklik

Performans

Basit arayüz

Ayrıca bakınız

• İçerik yönetim sistemleri listesi
• Veritabanı yönetim sistemi
• Üretkenlik yazılımı
• Kişisel bilgi yöneticisi

Kaynakça

1. "What is a Content Management System (CMS)? Definition from WhatIs.com". SearchContentManagement. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2019.