Üç Tarz-ı Siyaset, Yusuf Akçura'nın ilk defa 1904'te Kahire'de Türk adlı gazetede yayımlanan, bir tez niteliğinde yazılmış makalesi.
Makalede Akçura, Osmanlı Devleti'ne güç kazandırmak için takip edilen farklı yaklaşımları analiz etmiş; bu fikirlerin birbiriyle ilişkilerini, bağlantılarını ortaya koyarak değerlendirmiştir. Yazarın makalede ele aldığı yaklaşımlar "bir Osmanlı milleti oluşturmak", "İslam inancına dayalı bir devlet kurmak" ve "ırk temelli bir Türk siyasal ulusçuluğu oluşturmak"tır.[1] Osmancılık, İslamcılık ve Türkçülük olarak adlandırdığı bu yaklaşımların üçüne birden "Üç Tarz-ı Siyaset" demiştir. Makalede bu üç yaklaşımın yanı sıra dönemin Osmanlı yöneticilerini ve aydınlarını etkileyen Batıcılık fikrini ele almıştır.[2]
Akçura'nın Kazan'da tamamladığı makale, ilk olarak yakın arkadaşı Ali Kemal tarafından Kahire'de çıkarılan Türk gazetesinin 24, 25 ve 26. sayılarında yayımlandı ve dönemin aydınları arasında birçok tartışma başlattı. Üç Tarz-ı Siyaset makalesine aynı gazetede tepkiler yer aldı. İlk olarak gazetenin baş yazarı Ali Kemal Bey Cevabımız başlıklı bir eleştiri yazısı yayımladı; Akçura'yı hayalperest olmakla, tarihi yanlış aktarmakla ve gerçekleri görmemekle suçladı.[1] Ardından Ahmet Ferit Bey Bir Mektup başlıklı yazı ile Akçura’nın eseri hakkında görüş bidirdi. Akçura’nın Üç Tarz-ı Siyaset’i, gazetede cevap olarak yayımlanan eleştiri ve Ahmet Ferit Bey’in Bir Mektup başlıklı yazısı Kahire’de bir risale olarak basılmış; Aynı risale 1912 yılında İstanbul'da da basılmıştır.[1]
Akçura, ele aldığı her üç yaklaşımın önce tarihçesini paylaşmış; ardından faydası ve uygulanabilirliğini değerlendirmiştir. Osmanlıcılık hareketinin, uygulanabilir olmadığına kanaat getirmiş, İslamcılık ve Türkçülük hareketlerini ise birbirine benzer olarak görmüş; Türkçülük hareketini daha uygulanılabilir bulmakla birlikte bu iki yaklaşım arasında net bir şekilde tercih yapmamıştır.[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
