Liberteryen sosyalizm veya özgürlükçü sosyalizm (tamamen aynı ideoloji olmasalar da, bazen sosyalist anarşizm olarak da adlandırılır),[1][2] güdümsüz, ekonomik ya da toplumsal katmansız, birey özgürlüğüne ve eşitliğine dayalı, her tür bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliği sağlayan, anarşist özelliklere sahip bir sosyalizm anlayışıdır.[3]
Bu eşitlik ve özgürlük, ancak özel mülkiyetin sona erdirilmesiyle mümkün olacaktır.[4] Böylece üretim ve kaynakların, toplumun bütününü kapsayacak biçimde paylaştırılması sağlanır. Bununla birlikte liberteryen sosyalizm, gayrimeşru otoriteyi tanımlamayı, eleştirisini yapmayı ve sonuçta da toplum yaşamının her yanındaki varlığını ortadan kaldırmayı amaçlar. Liberteryen sosyalistlere göre “gerek ekonomik, politik, dinsel; gerekse cinsiyetçi olarak kurumsallaşan güç, hem özneyi (fail) hem nesneyi (meful) vahşileştirir.”[5]
Diğer yönetsel sosyalizm anlayışları devlette ya da siyasi partilerde egemenlik kurmak üzere ekonomi ve kamu yönetimi alanlarında etkinlik gösterirken; Liberteryen sosyalistler, sendikalar, meslek odaları, işçi konseyleri, belediyeler, yurttaş meclisleri (mahfilleri) vb. bürokratik olmayan, doğrudan demokrasi uygulanabilecek alanlara yönelmektedirler.[6] Liberteryen sosyalistler, devlet yapılanmasını kapitalist sınıf egemenliğinin surları ve kalesi olarak tanımlar.[7]
Liberteryen sosyalizm olarak nitelenen siyasi felsefe, anarko-komünizm, anarko-kolektivizm, anarko-sendikalizm gibi anarşizm varyantlarını,[8] ortaklığı,[9],toplumsal ekolojiyi,[10] özyönetimciliği ve konsey komünizmini kapsamaktadır.[11] Bazı kaynaklar liberteryen sosyalizmi kısmi ve yan anlamlı olarak anarşizm[12] ve sosyalist anarşizm ile bağdaştırır.[1][2]
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
