Loading AI tools
Yolsuzluk Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Özbekistan'da yolsuzluk ciddi bir sorun olarak kabul edilir. Yolsuzluğu önlemek için yürürlükte olan yasalar vardır, ancak bu yasaların uygulanma oranı çok zayıftır. Yolsuzluk yetkililerinin düşük kovuşturma oranları Özbekistan'da ki yaygın yolsuzluğa katkıda bulunan bir başka faktördür. Yargı sistemi, sınırlı kaynaklar ve yolsuzluk nedeniyle ciddi işlevsel açıklarla karşı karşıyadır.[1]
Özbekistan'da yolsuzluk hemen hemen her düzeyde toplumda, iş dünyasında ve hükûmet içerisinde mevcuttur. Aynı zamanda dünyanın en yozlaşmış ülkelerinden biri olarak kabul edilir.[2] Orta Asya'daki en büyük ikinci ekonomiye sahiptir. Büyük doğalgaz rezervleri ve Yeni Soğuk Savaş'ta rakip güçler arasındaki önemli bir coğrafi konumu bulunmaktadır.[3]
Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün 2017 Yolsuzluk Algılama Endeksine göre Özbekistan, 180 ülke arasında 157. sırada yer almaktadır.[4][5]
Uluslararası Af Örgütü'nün 2015 yılına ait raporu, Özbekistan'da yolsuzluğun “her yere yayılmış bir kanser” olduğunu, 2011 yılında tutuklanan ve işkence gören bir iş insanı hakkında alıntılar içermektedir.[6]
Özbek kamu sektöründe rüşvet, nepotizm ve gasp yaygındır.[2]
Özbek sanatçı Vyacheslav Okhunov, 2015 yılında Der Spiegel dergisine Özbekistan'ın cumhurbaşkanı olan merhum İslam Kerimov'un mafya eğilimleri sergileyen "bir diktatör" olduğunu söyledi.[3] Kerimov, Özbekistan'ı çeyrek asırdır demir bir yumrukla idare etmekle suçlandı ve "Kuzey Kore'ye Çin'den daha büyük benzerliği olan" bir kültür ortaya çıkardığı belirtildi.[3]
Eleştirmenler, Kerimov'un "bir yerlerde yeni bir tesis için bir şerit bile kesmediğini" ve ülke için olumlu katkılara sahip eylemlere sahip olmadığını söyledi.[3] Miras Vakfı'na göre, Kerimov'un mutlak gücü adli atamalara kadar genişlemişti.[7]
Başkanın kızı Gülnare Kerimova'nın (başkanın kendisi gibi) büyük çaplı yolsuzluk yaptığı iddia edildi.[8] 2012'de İsviçre tarafından başlatılan ceza soruşturması ilk olarak Kerimova ile bağlantısı olan dört Özbek vatandaşına karşı yöneltildi. Şüphelilerden ikisi o yıl tutuklandı ve kefaletle serbest bırakıldı.[9]
Yine 2012'de İsveçli bir televizyon belgesel kanalı, İsveçli bir telekomünikasyon şirketi TeliaSonera AB'nin Özbekistan'daki lisanslar ve frekanslar karşılığında Takilant'a (Cebelitarık merkezli bir kabuk şirketi, daha sonra Kerimova'ya bağlı olduğu bildirildi) 320 milyon dolar ödediğini belirtti.[10][11]
Ocak 2013'te İsveçli araştırmacılar, TeliaSonera'nın doğrudan Kerimova ile müzakere etmeye çalıştığını gösteren yeni belgeler yayınladılar.[5][12] Aynı yıl Amerikalı ve Hollandalı yetkililer Kerimova hakkında araştırma başlattı.[13] Şubat 2014'te TeliaSonera genel müdürü, yolsuzluk iddialarının ortaya çıkmasından sonra istifa etmek zorunda kaldı.[14] Mayıs ayında İsveç basını, Kerimova'nın TeliaSonera sözleşmesinin şartlarını agresif bir şekilde dikte ve tehdit ettiğini öne süren belgeleri kamuoyuna duyurdu.[5][10] İsviçre ve İsveç'de kara para aklama ile ilgili soruşturmalar yıl boyunca devam etti.[15][16][17]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.