Ölüm Raporu
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ölüm Raporu,[1] 1955 yılı Fransa, İspanya ve İsviçre ortak yapımı psikolojik gerilim, gizem filmidir. Özgün adı Mr. Arkadin olan film İngiltere'de Confidential Report adıyla gösterilmişti. Film çevrildikten bir buçuk yıl sonra, 20 Eylül 1956'da Türkiye'de de sinemalarda gösterime girmişti.[2] Film ABD'de ancak 1962 yılında gösterime girebildi.
Mr. Arkadin / Confidential Report | |
![]() "Ölüm Raporu" (Mr. Arkadin) filminin İtalya'da basılmış bir afişi | |
Yönetmen | Orson Welles |
---|---|
Yapımcı | Orson Welles Louis Dolivet |
Senarist | Orson Welles Orson Welles (hikâye) |
Oyuncular | Orson Welles Robert Arden Paola Mori Akim Tamiroff Michael Redgrave Patricia Medina Katina Paxinou Grégoire Aslan |
Müzik | Paul Misraki |
Görüntü yönetmeni | Jean Bourgoin |
Kurgu | Renzo Lucidi |
Stüdyo | Filmorsa/Cervantes Films/Sevilla |
Dağıtıcı | Janus Films (ABD) Warner Bros. (İngiltere) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Gerilim, suç, gizem, dram |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1955, ![]() ![]() ![]() |
Çıkış tarih(ler)i | Mart 1955, İspanya 20 Eylül 1956, İstanbul (Elhamra Sineması) 2 Ekim 1962, ABD |
Süre | 93 dakika |
Dil | İngilizce |
Diğer adları | Ölüm Raporu (Türkiye) Confidential Report (İngiltere) Monsieur Arkadin - Dossier secret (Fransa) Rapporto confidenziale (İtalya) Mister Arkadin (İspanya) Herr Satan persönlich! (Batı Almanya) |
Çok yönlü sanatçı Orson Welles'in yönettiği "Ölüm Raporu", yönetmenin farklı birçok yönüyle daha dahil olduğu filmlerinden birisidir . Aynı zamanda başrolünü oynadığı bu filmin hikâyesini ve senaryosunu da yazan Welles, filmin yapımcılığını üstlenmiş, ayrıca sanat yönetimi, kostüm ve kurguya da katkıda bulunmuştur (Yurttaş Kane filminden beri zaten bunu hep yapmaktaydı). Filmin diğer oyuncuları arasında Robert Arden, Paola Mori, Akim Tamiroff, Michael Redgrave, Patricia Medina, Katina Paxinou ve Grégoire Aslan sayılabilir. Siyah beyaz görüntülerini Jean Bourgoin'ın çektiği filmin özgün müziğini Paul Misraki bestelemiştir.
Milyarder iş insanı Gregory Arkadin (Orson Welles)'in kirli, karanlık bir geçmişi vardır ve bu gizemli geçmişinin özellikle de çok sevdiği kızı tarafından öğrenilmesini istemez. Güçlü ve nüfuzlu bir adam olan Arkadin bunun için Guy Van Stratten (Robert Arden) adında bir maceraperestle anlaşma yapar: Stratten, Arkadin'in kirli geçmişinde işbirliği yaptığı eski ortaklarını ve arkadaşlarını bulup ortaya çıkaracaktır. Arkadin Stratten'a geçmişi hatırlamadığı yalanını söylemiştir. Ancak sırlarını bilen bu kişiler teker teker ortaya çıktıkça şeytan ruhlu zalim Arkadin onlar için ölümcül bir düşman olacaktır.
Uzun geriye dönüşlerle anlatılan bu filmin hikâyesi, Graham Greene'in 1949 tarihli romanı Üçüncü Adam (The Third Man) ve bu romandan yine Orson Welles'in o yıl uyarlamış olduğu aynı adlı filmde Welles'in canlandırdığı Harry Lime karakterine, ayrıca 1951-1952 yıllarında İngiltere'de yayınlanan "The Adventures of Harry Lime" adlı radyo programının bazı bölümlerine dayandırılmıştır. Bu radyo programı ABD'de "The Lives of Harry Lime" adıyla yayına verilmişti.
Filmin bir özelliği de birkaç değişik versiyonunun mevcut olmasıdır. Amerikalı film eleştirmeni Jonathan Rosenbaum "Yedi Arkadin" adlı makalesinde aralarında roman ve radyo piyesinin de olduğu bu farklı kurgulu versiyonları ayrıntılı bir şekilde incelemiştir. Söz konusu olan 4 film versiyonundan biri de ABD'de kamu malı olmuştur.[3] Son olarak The Criterion Collection'dan çıkan DVD box'ta Mr. Arkadin'in 3 değişik versiyonu birlikte yer almaktadır.