Çangçun
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Çangçun (Çince (basitleştirilmiş): 长春; Çince (geleneksel): 長春; pinyin: Chángchūn) ya da eski adıyla Hsinking, Çin'de bir şehir ve Jilin eyaletinin başkentidir. Bir eyalet altı özel statülü şehir olarak yönetilmekte olup bu idari bölgede 7.5 milyon civarında kişi yaşamaktadır. Şehrin kendisinin nüfusu ise 4.86 milyon kişidir.[1] "Çangçun" adı Çincede "uzun ilkbahar" anlamına gelmektedir.
| Çangçun 长春市 Hsinking | |
|---|---|
Çangçun şehri | |
 | |
 Çangçun'un Jilin ve Çin'deki konumu. | |
  Çangçun Çangçun'un Jilin'deki konumu | |
| Ülke |  Çin |
| Eyalet | Jilin |
| İdare | |
| • Parti sekreteri | Wang Junzheng |
| • Belediye başkanı | Jiang Zhi-Ying |
| Yüzölçümü | |
| • Eyalet altı şehir | 20604 km² |
| • Kent | 4.738 km² (1.829 mil²) |
| Nüfus (2010) | |
| • Eyalet altı şehir | 7.674.439 |
| • Yoğunluk | oto/km² |
| • Kent yoğunluğu | 880/km² (2.200/mil²) |
| Zaman dilimi | UTC+08.00 (CST) |
| Posta kodu | 130000 |
| Alan kodu | 0431 |
Resmî site www.changchun.gov.cn | |
Şehrin ana ekonomik faaliyetleri gıda maddeleri, biyoloji ve eczacılık ile otomobil sektörüdür. Çangçun ülkedeki en büyük otomobil üretim merkezidir.[2]
Ticaretle geçinen küçük bir kasaba olarak kurulan şehir, 1800 yılında İmparator Jiaqing tarafından "Changchun Ting" olarak adlandırıldı. 1898 yılında Ruslar Harbin'den Lüshun'a bir demiryolu inşa ederken Çangçun'da "Kuançeng" bir demiryolu istasyonu yaptı.[3] 1904-1905 Rus-Japon savaşı sonrası Rusya bu hattın güney kısmını kaybedince Kuançeng de bu hattın son istasyonu hâline geldi. Japonlar ise çok az bir mesafe güneyde Çangçun Demiryolu İstasyonu'nu inşa etti.[4] 1907'deki bir antlaşma Rus trenlerinin Çangçun'a, Japon trenlerinin ise Kuançeng'e kadar gidebilmesini sağladı.[3] Çangçun da Japon ve Rus demiryolu hatlarının birleştiği yer olarak hızlı bir büyümeye tanık oldu.
1932'de Japonya'nın kukla devleti olan Mançukuo'nun başkentliği Çangçun'a taşındı. 1945'te ise şehri Sovyet ordusu işgal etti. 1946'da şehri Kuomintang kuvvetleri ele geçirdi. 1948'de ise komünist Çin Halk Kurtuluş Ordusu beş ay süren ve 100 ila 300 bin sivilin açlık sonucu öldüğü bir kuşatma sonucunda şehri aldı.[5][6]
Çangçun 2007 Asya Kış Oyunları'na ev sahipliği yaptı.
 Changchun iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 4,6 | 14,5 | 23,4 | 31,9 | 35,2 | 36,7 | 38,0 | 35,6 | 30,6 | 27,8 | 20,7 | 11,7 | 41,1 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | −9,6 | −4,2 | 4,0 | 14,5 | 21,7 | 26,4 | 27,5 | 26,7 | 21,8 | 13,5 | 1,7 | −6,7 | 20,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −14,7 | −9,8 | −1,6 | 8,5 | 15,8 | 21,1 | 23,2 | 22,1 | 16,0 | 7,7 | −3,2 | −11,6 | 16,2 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −19 | −14,6 | −6,7 | 2,8 | 10,1 | 16,0 | 19,3 | 17,9 | 10,8 | 2,7 | −7,4 | −15,7 | 12,6 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −36,5 | −31,9 | −27,7 | −12,2 | −3,4 | 4,5 | 11,1 | 3,9 | −3,7 | −13,4 | −24,7 | −33,2 | −20,6 |
| Ortalama yağış (mm) | 3,9 | 4,6 | 13,2 | 24,1 | 48,7 | 92,7 | 169,3 | 135,0 | 43,8 | 22,2 | 13,7 | 6,1 | 1.000,8 |
| Kaynak: Çin Meteoroloji Müdürlüğü[7] | |||||||||||||
Çangçun'un etnik yapılanması aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Hanlar nüfusun büyük çoğunluğunu oluşturur.
Kaynak (2010):[8]
Çangçun'un aşağıdaki şehirlerle kardeş şehir anlaşmaları vardır:[9]
Sendai, Japonya
Novi Sad, Sırbistan
Birmingham, Birleşik Krallık
Minsk, Belarus, 
Windsor, Ontario, Kanada, 
Žilina, Slovakya
Ulsan, Kore Cumhuriyeti, 
Little Rock, Arkansas, Amerika Birleşik Devletleri
Masterton, Yeni Zelanda
Ulaan Üde, Rusya Federasyonu
Chongjin, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti
Mora, İsveç
Wolfsburg, Almanya
Montreuil, Fransa
Tijuana, Meksika
Filibe, Bulgaristan
Praçinburi, Tayland
Warrnambool, Avustralya
