![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Dardanelles_landsat.jpg/640px-Dardanelles_landsat.jpg&w=640&q=50)
Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri
From Wikipedia, the free encyclopedia
Çanakkale Savaşı'ndaki denizaltı faaliyetleri, I. Dünya Savaşı'nın bir parçası olan Çanakkale Savaşı çerçevesinde, çeşitli devletlerin denizaltıları tarafından Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde sürdürülen faaliyetlerdir. Esas savaştan önce, Aralık 1914'te başlamış ve Aralık 1915'te sonlanmıştı. İtilaf Devletleri'ne bağlı denizaltıların Çanakkale Boğazı'nı geçerek Marmara Denizi'nde denizaltı operasyonları yapmalarının amacı, Gelibolu'yu savunan Osmanlı kuvvetlerinin (5. Ordu) lojistik durumunu sarsmak olarak görülür. Bununla birlikte İttifak Devletleri'nin bir üyesi olan Alman İmparatorluğu da Osmanlı'yı desteklemek amacıyla savaş sırasında birtakım denizaltı faaliyetleri yürütmüştü.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Dardanelles_landsat.jpg/640px-Dardanelles_landsat.jpg)
Çanakkale Boğazı ve Marmara Denizi'nde harekât düzenleyen İtilaf Devletleri'ne ait toplam on dört denizaltı vardı. Bunların dokuzu Kraliyet Donanması'na (E sınıfından yedi, B ve H sınıflarından birer), dördü Fransız Deniz Kuvvetleri'ne (Émeraude sınıfından iki, Brumaire ve Mariotte sınıflarından birer) ve biri Avustralya Kraliyet Donanması'na (E sınıfı) bağlıydı. Bu denizaltılardan üç Britanya, iki Fransız ve bir Avustralya denizaltısı batarken bir Fransız denizaltısı Osmanlı kuvvetleri tarafından ele geçirildi. Osmanlı İmparatorluğu'nun gemi kayıpları ise içlerinde Mesudiye ile Barbaros Hayreddin zırhlıları da olmak üzere 8 askerî gemi, 31 ticari gemi ve 200'den fazla tekneydi. Sadece Mesudiye ve Barbaros Hayreddin zırhlılarının batışında 31 subay, 262 er öldü. Öte yandan savaş sırasında bölgede İmparatorluk Donanması'na bağlı olarak faaliyet gösteren iki denizaltı (U-19 ve UB I sınıflarından birer) ise Majestic ve Triumph zırhlılarının da aralarında olduğu çeşitli gemileri batırdı.
İtilaf Devletleri'nin denizaltı harekâtları sonucunda 5. Ordu'nun ikmalinde yaşanan kayıpların yanı sıra; Osmanlı kuvvetlerine yapılan asker nakliyatının görece daha zor, masraflı ve uzun zaman alan kara ulaşımına kaydırılmasına yol açtı. Zamanla tüm ikmal kara ulaşımına kayarken, özellikle mühimmat ikmalinde bu nedenle gecikmeler ortaya çıktı.