Papua Nueva Guinea

Ang Papua Bagong Guinea, opisyal na Makasarinlang Estado ng Papua Bagong Guinea, ay isang bansa sa Oceania. Sinasakop ng bansa ang silangang kalahati ng pulo ng Bagong Guinea at ilang mga panlabas na pulo (ang mga lalawigan ng Indonesia ng Papua at Kanlurang Irian Jaya ang sumasakop ng natitirang kalahati ng Bagong Guinea). Matatagpuan ito sa Karagatang Pasipiko, sa isang rehiyon na ikinahulugan noong ika-19 na dantaon bilang Melanesya. Ang Port Moresby ay ang punong-lungsod at isa sa mga ilang pangunahing lungsod nito.

Makasarinlang Estado ng Papua Bagong Guinea Independen Stet bilong Papua Niugini (Tok Pisin) Independen Stet bilong Papua Niu Gini (Hiri Motu)
Watawat Pambansang sagisag
Salawikain: Unity in Diversity (“Pagkakaisa ng Pagkakaiba”)[1]
Awiting Pambansa: O Arise, All You Sons (“Hali Na’t Bumangon”)[2] Awiting Makahari: God Save the King (“Mabuhay ang Hari”)
Kinaroroonan ng  Papua Nueva Guinea  (green)
Kabisera at pinakamalaking lungsod	Port Moresby 09°28′44″S 147°08′58″E
Mga Wikang Opisyal[3][4]	Ingles Hiri Motu PNG Sign Language Tok Pisin
Mga Katutubong Wika ng Papua Bagong Guinea	851 wika[5]
Pangkat-etniko	Papwano
Relihiyon (2011 census)[6]	95.5% Kristiyanismo —64.3% Protestante —26.0% Katolisismo —5.2% Iba pang Kristiyano 3.1% ‘Di sinabi 1.4% Wala
Katawagan	Taga-Papua Bagong Guinea
Pamahalaan	Unitaryo parliamentary constitutional monarchy
• Monarka	Charles III
• Gobernador-Heneral	Bob Dadae
• Punong Ministro	James Marape
Lehislatura	Pambansang Kapulungan
Kalayaan  Mula Australya
• Batas Papua at Bagong Guinea ng 1949	Ika-1 ng Hulyo 1949
• Declared and recognised	Ika-16 ng Setyembre 1975
Lawak
• Kabuuan	462,840 km2 (178,700 mi kuw) (Ika-54)
• Katubigan (%)	2
Populasyon
• Pagtataya sa 2021	11,781,559[7] (Ika-81)
• Senso ng 2011	7,257,324[8]
• Densidad	15/km2 (38.8/mi kuw) (201st)
KDP (PLP)	Pagtataya sa 2023
• Kabuuan	$41.785 billion[9] (Ika-124)
• Bawat kapita	$3,403[9] (Ika-145)
KDP (nominal)	Pagtataya sa 2023
• Kabuuan	$31.692 bilyon[9] (Ika-110)
• Bawat kapita	$2,581[9] (Ika-129)
Gini (2009)	41.9[10] katamtaman
TKP (2021)	0.558[11] katamtaman · Ika-156
Salapi	Kina (PGK)
Sona ng oras	UTC+10, +11 (PNGST)
Gilid ng pagmamaneho	kaliwa
Kodigong pantelepono	+675
Kodigo sa ISO 3166	PG
Internet TLD	.pg

Mga sanggunian

1. Somare, Michael (6 December 2004). "Stable Government, Investment Initiatives, and Economic Growth". Keynote address to the 8th Papua New Guinea Mining and Petroleum Conference. Inarkibo mula sa orihinal noong 28 June 2006. Nakuha noong 9 August 2007.
2. "Never more to rise". The National. 6 February 2006. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 July 2007. Nakuha noong 19 January 2005.
4. "Sign language becomes an official language in PNG". Radio New Zealand. 21 May 2015. Inarkibo mula sa orihinal noong 28 May 2015. Nakuha noong 28 May 2015.
6. Koloma. Kele, Roko. Hajily. "Papua New Guinea 2011 National Report-National Statistical Office". sdd.spc.int. Inarkibo mula sa orihinal noong 12 August 2017. Nakuha noong 2 September 2016.
7. "Population | National Statistical Office | Papua New Guinea".
8. "2011 National Population and Housing Census of Papua New Guinea – Final Figures". National Statistical Office of Papua New Guinea. Inarkibo mula sa orihinal noong 6 September 2015. Nakuha noong 16 December 2019.
9. "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (PG)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 October 2023. Nakuha noong 15 October 2023.
10. "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. Inarkibo mula sa orihinal noong 7 April 2019. Nakuha noong 23 February 2019.
11. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (sa wikang Ingles). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Inarkibo (PDF) mula sa orihinal noong 9 October 2022. Nakuha noong 11 October 2022.