Atenas

Ang Atenas (Griyego: Αθήνα, Athína) ay ang kabisera at pinakamalaking lungsod ng Gresya. Matatagpuan ito sa rehiyon ng Attica. Isa ang Atenas sa mga pinakamatandang lungsod sa buong mundo, na may naitalang kasaysayan sa loob ng humigit 3,000 taon. Ipinangalan ang lungsod sa dati nitong patron na si Atena noong kapanahunan ng Matandang Atenas.

Para sa diyosa, tingnan ang Athena.

Para sa ibang mga gamit, tingnan ang Athina.

Atenas Αθήνα
big city, largest city, metropolis, Free city, city-state
Eskudo de armas
Mga koordinado: 37°59′03″N 23°43′41″E
Bansa	Gresya
Lokasyon	Achaea
Palarong Olimpiko sa Tag-init ng 1896	287 BCE (Huliyano); 404 BCE (Huliyano)
Itinatag	7th milenyo BCE (Huliyano)
Ipinangalan kay (sa)	Athena
Lawak
• Kabuuan	39 km2 (15 milya kuwadrado)
Populasyon  (2021)[1]
• Kabuuan	643,452
• Kapal	16,000/km2 (43,000/milya kuwadrado)
Wika	Wikang Griyego
Plaka ng sasakyan	BK
Websayt	https://www.cityofathens.gr/

Sa kasalukuyan, may populasyon ng 745,514 noong 2001 ang lungsod ng Atenas,^[2] at 3.37 milyong katao sa kalakhan nito.^[3] Bilang isang bantog at kosmopolitano na lungsod, ang Atenas ay nagiging sentral sa buhay pang-ekonomiya, pampananalapi, pang-industriya, pampolitika at kultural sa Gresya. Mabilis rin itong maging isang sentro ng negosyo sa Unyong Europeo.

Ang Atenas ay ang lugar na ginanapan ng pinakaunang Modernong Palarong Olimpiko noong 1896 at ang lungsod ay muling ginanapan sa ikalawang pagkakataon noong Palarong Olimpiko sa Tag-init ng 2004.

Noong unang panahon, isang malakas na lungsod-estado at bantog na sentro ng sining, kultura, edukasyon at lalo na sa pilosopiya ang Atenas. Bilang luklukan ng Akademiya ni Platon at ng Liseo ni Aristoteles,^[4][5] naging lugar ng kapanganakan ang Atenas nina Socrates, Pericles, Sophocles at ibang mga importante at maka-impluwensiyang mga pilosopo, manunulat at politiko ng matandang daigdig. Kilala rin ang lungsod bilang duyan ng sibilisasyong Kanluranin at ng demokrasya^[6][7] dahil sa impakto ng mga inambag nitong ideya at gawaing kultural at pampolitika noong ikalima at ika-apat na siglo BC sa ibang mga bahagi ng noong-kilalang kontinente ng Europa.^[8]

Mga sanggunian

1. "Αποτελέσματα Μόνιμου Πληθυσμού κατά Δημοτική Κοινότητα" (sa wikang Modernong Griyego). 21 Abril 2023.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: unrecognized language (link)
2. (sa Griyego) PDF (875 KB) 2001 Census. Pambansang Palingkurang Pang-estadistika ng Gresya (ΕΣΥΕ). www.statistics.gr. Ikinuha noong 28 Abril 2008.
3. ""Population des villes et unités urbaines de plus de 1 million d'habitants de l'Union Européenne"". Institut National de la Statistique et des Études Économiques (sa wikang Pranses). Nakuha noong 2006-04-10.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
4. "Plato's Academy". Hellenic Ministry of Culture. www.culture.gr. Inarkibo mula sa ang orihinal noong 2007-03-21. Nakuha noong 2007-03-28.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
5. CNN & Assiciated Press (1997-01-16). "Greece uncovers 'holy grail' of Greek archeology". CNN.com. Nakuha noong 2007-03-28. {{cite news}}: |author= has generic name (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
6. Athens aricle from Encyclopaedia Britannica Quote: Ancient Greek Athenai, historic city and capital of Greece. Many of classical civilization's intellectual and artistic ideas originated there, and the city is generally considered to be the birthplace of Western civilization.
7. BBC History on Greek Democracy - Accessed on 26 Enero 2007
8. Encarta: Ancient Greece Naka-arkibo 2009-10-28 sa Wayback Machine. - Hinango noong 26 Enero 2007

Mga kawing panlabas

• (sa Griyego) Opisyal na websayt ng Lungsod ng Atenas

Ang lathalaing ito na tungkol sa Gresya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.