Sobyetikong Pederatibong Sosyalistang Republika ng Rusya

Ang Sobyetikong Pederatibong Sosyalistang Republika ng Rusya, dinadaglat na SPSR ng Rusya (Ruso: Росси́йская СФСР, tr. Rossiyskaya SFSR), at payak na kinilala bilang Sobyetikong Rusya (Ruso: Советская Россия, tr. Sovetskaya Rossiya), ay estadong komunista at pangunahing republikang kasapi ng Unyong Sobyetiko na umiral mula 1917 hanggang 1991. Mula hilagang-kanluran paikot sa kaliwa, pinaligiran nito ang Noruwega, Pinlandiya, Estonya, Letonya, Litwanya, Polonya, Biyelorusya, Ukranya, Heorhiya, Aserbayan, Kasakistan, Tsina, Mongolya, at Hilagang Korea. Sumaklaw ito ng lawak na 17,125,200 km² at tinahanan ng mahigit 147 milyong mamamayan. Ang kabisera ang pinakamalaking lungsod nito ay Mosku.

Sobyetikong Pederatibong Sosyalistang Republika ng Rusya Российская Советская Федеративная Социалистическая Республика (Ruso) Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialisticheskaya Respublika
1917–1991
Watawat (1954–1991) Emblema (1978–1991)
Salawikain: Пролетарии всех стран, соединяйтесь! Proletarii vsekh stran, soyedinyaytes'! "Mga proletaryo ng lahat ng bayan, magkaisa!"
Awitin: Государственный гимн СССР Gosudarstvenny gimn SSSR (1944–1990) "Himnong Estatal ng USSR" Патриотическая песня Patrioticheskaya Pesnya (1990–1991) "Ang Makabayang Awit"
Lokasyon ng SPSR ng Rusya (pula) sa loob ng Unyong Sobyetiko mula 1956 hanggang 1991.
Katayuan	1917–1922: Soberanong Estado 1922–1991: Republikang kasapi ng Unyong Sobyetiko
Kabisera	Petrogrado (1917–1918) Mosku (1918–1991)
Pinakamalaking lungsod	Mosku
Wikang opisyal	Ruso
Katawagan	Ruso • Sobyetiko
Pamahalaan	1918–1990: Federal Marxist–Leninist one-party parliamentary socialist soviet directorial republic[1] 1990–1991: Federal parliamentary republic July–December 1991: Federal semi-presidential republic[2]
Head of state
• 1917 (first)	Lev Kamenevc
• Padron:No wrap (last)	Boris Yeltsind
Head of government
• 1917–1924 (first)	Vladimir Lenine
• 1990–1991	Ivan Silayevf
• 1991 (last)	Boris Yeltsing
Lehislatura	1917–1938: VTsIK/Congress of Soviets 1938–1990: Supreme Soviet 1990–1991: Congress of People's Deputies
Kasaysayan
• Himagsikang Oktubre	7 November 1917
• USSR formed	30 December 1922
• Crimea transferred to Ukrainian SSR	19 February 1954
• State sovereignty	12 June 1990
• Belovezh Accords	12 December 1991
• Russian SFSR renamed into the Russian Federation	25 December 1991
• Dissolution of the Soviet Union	26 December 1991
• End of the Soviet political system	25 December 1993
Lawak
1956	17,125,200 km2 (6,612,100 mi kuw)
Populasyon
• 1989	147,386,000
Salapi	Rublo (руб)h (SUR)
Sona ng oras	(UTC +2 to +12)
Kodigong pantelepono	+7
Kodigo sa ISO 3166	RU
Internet TLD	.su
Pinalitan Pumalit 1918 Russian Republic 1920 Russian State 1922 Far Eastern Republic 1923 Priamurye Government 1944 Tuvan People's Republic 1946 East Prussia Japan 1956 Karelo-Finnish SSR 1918 Belarusian People's Republic 1922 Soviet Union 1940 Karelo-Finnish SSR 1991 Russian Federation

Kasaysayan

Sa pamumuno nina Vladimir Lenin (1870–1924) at Leon Trotsky (1879–1940), itinatag ng mga komunistang Bolshevik ang estadong Sobyet noong 7 Nobyembre [O.S. 25 Oktubre] 1917. Nangyari ito kaagad pagkatapos ng Rebolusyong Oktubre, nang ang pansamantalang Pamahalaang Pansamantalang Ruso, pinakahuling pinamunuan ng sumasalungat na demokratikong sosyalistang si Alexander Kerensky (1881–1970), na namamahala sa bagong Republika ng Russia pagkatapos ng pagbibitiw sa pamahalaan ng Imperyo ng Russia ng ang Romanov imperial dynasty ng Tsar Nicholas II noong nakaraang Marso, ang ikalawa sa dalawang Rebolusyong Ruso na magulong taon ng 1917 noong World War I. Sa una, ang estado ay walang opisyal na pangalan at hindi kinilala ng mga kalapit na bansa sa loob ng limang buwan. Samantala, nilikha ng mga anti-Bolshevik ang mapanuksong tatak na Sovdepia para sa bagong estado ng mga Sobyet ng mga Deputies ng Manggagawa at Magsasaka.[20]

Noong 25 Enero 1918, sa ikatlong pulong ng All-Russian Congress of Soviets, ang pagtatatag ng Russian Soviet Republic ay idineklara. Ang Tratado ng Brest-Litovsk ay nilagdaan noong Marso 3, 1918, na nagbigay ng malaking bahagi sa hangganan ng mga lupain sa kanluran ng dating Imperyo ng Russia sa Imperyong Aleman (Germany) kapalit ng kapayapaan sa huling taon ng natitirang bahagi ng Unang Digmaang Pandaigdig Noong Hulyo 1918, pinagtibay ng ikalimang All-Russian Congress of Soviets ang bagong pangalan, Russian Socialist Federative Soviet Republic (RSFSR), at ang Konstitusyon ng Russian SFSR.[22][kailangan ng mas mahusay na mapagkukunan]

Sa buong mundo, ang Russian SFSR ay kinilala bilang isang malayang estado noong 1920 sa pamamagitan lamang ng mga karatig na kapitbahay ng Estonia, Finland, Latvia at Lithuania sa Treaty of Tartu at ng panandaliang Irish Republic sa Ireland.[23]

Mga sanggunian

1. Historical Dictionary of Socialism. James C. Docherty, Peter Lamb. Page 85. "The Soviet Union was a one-party Marxist-Leninist state."
2. "Law of the USSR of 14 March 1990 N 1360-I 'On the establishment of the office of the President of the USSR and the making of changes and additions to the Constitution (Basic Law) of the USSR'". Garant.ru. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Agosto 2011. Nakuha noong 12 Hulyo 2010.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)