![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Secondary_tumor_deposits_in_the_liver_from_a_primary_cancer_of_the_pancreas.jpg/640px-Secondary_tumor_deposits_in_the_liver_from_a_primary_cancer_of_the_pancreas.jpg&w=640&q=50)
Metastasis
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang Metastasis o Sakit na metastatiko (Ingles: Metastasis) ang pagkalat ng sakit mula sa isang organo o bahagi sa iba pang hindi katabing organo o bahagi. Nakaraang pinaniwalaan na tanging mga malignanteng tumor na selula at mga impeksiyon ang may kakayahang mag-metastasis. Gayunpaman, ito ay muling binigyan ng pagsasaalang alan dahil sa bagong pagsasaliksik. Ang salitang metastasis ay nangangahulugang "pag-alis sa lugar" sa Griyego mula sa μετά, meta, "kasunod", at στάσις, stasis, "paglalagay". Ang plural nito ay metastases.
Metastasis | |
---|---|
Klasipikasyon at mga panlabas na sanggunian | |
![]() Hiniwang ibabaw ng atay na nagpapakita ng maraming metastatikong nodula na nagmula sa kanser sa lapay. | |
DiseasesDB | 28954 |
MedlinePlus | 002260 |
Ang kanser ay maaaring mangyari pagkatapos na ang isang selula sa isang tisyu ay patuloy na henetikong napinsala upang lumika ng kanser na selulang sangay na nag-aangkin ng penotipong malignante. Ang mga kanser na selulang sangay na ito ay may kakayahan sumailalim sa hindi makokontrol na abnormal na mitosis na nagsisilbi upang pataasin ang bilang mga selulang kanser sa lugar na ito. Kapat ang lugar ng mga selulang kanser sa pinagmulang lugar ay naging klinikal na matutukoy, ito ay tinatawag na pangunahing tumor. Ang ilang mga selulang kanser ay maaari ring magkamit ng kakayahan na makatagos at makapasok sa mga nakapaligid na normal na tisyu sa lokal na area at bumuo ng bagong tumor. Ang bagong nabuong anak na tumor sa katabing lugar sa loob ng tisyu ay tinatawag na lokal na metastasis.
Ang ilang mga selulang kanser ay maaaring mag-angkin ng kakayahang makatagos sa mga pader ng limpatiko at/o mga besel ng dugo na pagkatapos nito ay nagkakaroon ng kakayahan na sumirkula sa daloy ng dugo (sumisirkulang mga selulang tumor) sa iba pang mga lugar at tisyu sa katawan. Ang prosesong ito ay tinatawag na pagkalat na lymphatic o hematogeneous.
Pagkatapos na ang mga selulang tumor ay humimlay sa ibang lugar, ang mga ito ay muling tumatagos sa besel o mga pader, patuloy na dumadami at kalaunan ay isa pang klinikal na matutukoy na tumor ay mabubuo. Ang bagong tumor na ito ay tinatawag na metastatiko(o pangalawang) tumor. Ang metastasis ang isa sa tatlong pinakakilalang mga tanda ng pagiging malignante na salungat sa sa mga benign na tumor. Ang karamihan sa mga tumor at iba pang mga neoplasma ay maaaring mag-metastasis bagaman sa iba't ibang antas(halimbawa ang selulang basal na karsinoma ay bihirang mag-metastasis).
Kapag ang mga selulang tumor ay nag-metastasis, ang bagong tumor ay tinatawag na panglawa o metastatikong tumor at ang mga selula nito ay tulad ng sa orihinal na tumor. Ang ibig sabihin, halimbawa kung ang kanser sa suso ay nag-metastasis sa mga baga, ang ikalawang tumor ay binubuo ng mga abnormal selula ng suso, hindi ng abnormal na selula ng baga. Ang tumor na nasa baga ay tinatawag naman na metastatikong kanser sa suso at hindi kanser sa baga.