จันทร์เพ็ญ

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ วันเพ็ญ (แก้ความกำกวม)

จันทร์เพ็ญ หรือ วันเพ็ญ (อังกฤษ: Full moon) คือวันที่พระจันทร์เต็มดวง ตามปฏิทินจันทรคติไทย นับเป็นวัน "ขึ้น 15 ค่ำ" (หรือ วัน 15 ค่ำ ตามปฏิทินจันทรคติจีน) อันเป็นปรากฏการณ์ที่ดวงจันทร์อยู่ในตำแหน่งด้านตรงข้ามของโลก เมื่อพิจารณาจากตำแหน่งดวงอาทิตย์ ในโอกาสนี้ดวงจันทร์ที่เห็นจากพื้นผิวของโลกจะดูสว่างเต็มดวง เพราะรับแสงโดยตรงจากดวงอาทิตย์ อย่างไรก็ตาม ภาพดวงจันทร์ที่เราเห็นเต็มดวงนั้น เป็นเพียงครึ่งหนึ่งของพื้นผิวทั้งหมดของดวงจันทร์ที่ได้รับแสงสว่างจากดวงอาทิตย์

ยานอวกาศกาลิเลโลถ่ายภาพดวงจันทร์หลายภาพแล้วนำมาประกอบเป็นภาพเดียว เมื่อ วันที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2535 โดยเดินทางไปเพื่อสำรวจระบบดาวพฤหัส ระหว่าง พ.ศ. 2538–2540 สีในภาพถูกปรับแต่งเพราะกล้อง CCD นั้นไวต่อความยาวคลื่นใกล้อินฟราเรด ที่สายตาของมนุษย์มองไม่เห็น

อุปราคา

วันเพ็ญเป็นเพียงโอกาสเดียวที่จะเกิดจันทรุปราคาได้ ในเวลานี้ดวงจันทร์อาจเคลื่อนผ่านเงาของโลกที่ทาบลงมา อย่างไรก็ตาม เนื่องความเอียงของวงโคจรที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลก (เมื่อเทียบกับวงโคจรที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์) ทำให้ดวงจันทร์อาจผ่านไปด้านล่างหรือด้านบนของเงาดังกล่าว ด้วยเหตุนี้จันทรุปราคาจึงจะไม่เกิดขึ้นทุกครั้งที่พระจันทร์เต็มดวง

เมื่อพระจันทร์เต็มดวง มักเป็นอุปสรรคแก่การสังเกตการณ์ทางดาราศาสตร์ เพราะแสงที่สว่างไสว จากดวงจันทร์นั้น จะสว่างข่มแสงดวงดาวต่าง ๆ ในท้องฟ้าทำให้มองเห็นได้ยากและไม่ชัดเจนเท่ากันวันเดือนมืด