เคอร์ฟิว (อังกฤษ: curfew) เป็นคำสั่งกำหนดเวลาใช้ข้อบังคับบางอย่าง โดยปรกติเป็นการกำหนดเวลาให้บุคคลต้องอยู่ภายในเคหสถาน หรือให้ปิดทำการสำนักงานบางประเภท[1][2] และผู้ออกคำสั่งดังกล่าวมักเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ แต่ยังหมายถึงกรณีที่เอกชนเป็นผู้ออกคำสั่งได้ด้วย เช่น กรณีที่เจ้าของบ้านกำหนดให้โอแพร์ (au pair) ต้องกลับบ้านในยามเย็น
ใบอนุญาตให้เดินทางได้ในช่วงเคอร์ฟิวของปาเลสไตน์เมื่อ พ.ศ. 2489
คำว่า "เคอร์ฟิว" ในภาษาอังกฤษ มาจากคำว่า "กูฟวร์เฟอ" (couvre-feu) ในภาษาฝรั่งเศสเก่า (Old French) มีความหมายตรงตัวว่า "ดับไฟ" (cover fire)[3] มีที่มาจากกฎหมายของพระเจ้าวิลเลียมผู้พิชิต (William The Conqueror) ที่ให้ดับไฟและแสงไฟทั้งหมดเมื่อระฆังตีแปดนาฬิกา เพื่อป้องกันเพลิงไหม้ในชุมชนอาคารไม้[4]
- คำสั่งที่เจ้าหน้าที่รัฐหรือทหารเป็นผู้ออก กำหนดให้ทุกคนหรือบางคนอยู่ภายในเคหสถาน ณ ช่วงเวลาบางช่วง ปรกติมักเป็นยามวิกาล คำสั่งเช่นนี้อาจมีขึ้นเพื่อการรักษาความสงบเรียบร้อย (เช่น กรณีที่เกิดในคราวไฟฟ้าดับทั่วภาคตะวันออกเฉียงเหนือของสหรัฐเมื่อ พ.ศ. 2546, การจลาจลในฝรั่งเศสเมื่อ พ.ศ. 2548, แผ่นดินไหวในชีลีเมื่อ พ.ศ. 2553, การชุมนุมประท้วงในประเทศไทย พ.ศ. 2553, การปฏิวัติอียิปต์เมื่อ พ.ศ. 2554, และความไม่สงบที่เฟอร์กูสันเมื่อ พ.ศ. 2557) หรือเพื่อปราบปรามบุคคลบางกลุ่ม
- คำสั่งของผู้ปกครอง (ตามกฎหมาย) ที่ให้ผู้เยาว์กลับบ้านภายในเวลาที่กำหนด ปรกติมักเป็นยามวิกาล อาจเป็นคำสั่งวันต่อวัน หรืออาจมีความแตกต่างกันไปสำหรับแต่ละวันในสัปดาห์
- คำสั่งของหัวหน้าครัวเรือนต่อผู้ช่วยเหลือในครัวเรือน เช่น ต่อโอแพร์ดังกล่าวข้างต้น หรือต่อคนเลี้ยงเด็ก ให้กลับบ้านภายในเวลาที่กำหนด
- ข้อกำหนดรายวันที่ให้แขกผู้พักอาศัยเดินทางกลับที่พักภายในเวลาที่กำหนด ปรกติมักเป็นยามวิกาล
- ในการแข่งขันเบสบอล ได้แก่ คำสั่งว่า ให้การแข่งขันสิ้นสุดลงภายในเวลาใด หรือให้พักการแข่งขันเมื่อถึงเวลาใด เช่น ในอเมริกันลีก (American League) มีการใช้เคอร์ฟิวบังคับเป็นเวลาต่อเนื่องหลายปี กำหนดห้ามอินนิง (inning) เมื่อพ้นเวลา 1 นาฬิกา (ตี 1) ไปแล้ว
- ในวิชาการบิน ได้แก่ คำสั่งห้ามขึ้นบินในเวลากลางคืน ซึ่งห้ามปฏิการทางอากาศยานในช่วงเวลาใด ๆ ของยามค่ำคืนตามที่กำหนด เพื่อป้องกันการรบกวนผู้อยู่อาศัยในบริเวณใกล้เคียง เช่น กรณีของท่าอากาศยานต่าง ๆ ในลอนดอนที่ปฏิบัติการบินตามระบบนับโควตา (Quota Count system)
- คำสั่งห้ามเข้าพื้นที่ที่กำหนดภายในระยะเวลาที่ระบุไว้ เช่น ในอินเวอร์ไคลด์ (Inverclyde) สกอตแลนด์ ห้ามลูกค้า (patron) เข้าสถานที่ที่ได้รับใบอนุญาต (licensed premises) เป็นต้นว่า ผับ คลับ บาร์ ฯลฯ เมื่อพ้นเวลาเที่ยงคืนแล้ว[5] คำสั่งเช่นนี้มักเรียกว่า "ลาสต์ออร์เดอร์" (last order)
Bailey's Dictionary, fifth edition 1731
