AI tools
Loading AI tools

ภาพเหมือนตนเอง (อังกฤษ: Self-portrait) คือภาพเหมือนของศิลปินเองผู้อาจจะวาด เขียนด้วยสี ถ่ายภาพ หรือแกะสลักด้วยตนเอง แม้ว่าศิลปินจะสร้างภาพเหมือนของตนเองมาแต่โบราณ แต่ก็ไม่ได้ทำกันอย่างแพร่หลาย หรือบอกได้ว่าเป็นภาพเหมือนของศิลปินเองจริง ๆ หรือวาดเป็นบุคคลหัวใจของภาพมาจนกระทั่งเมื่อต้นยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา ในกลางคริสต์ทศวรรษ 1400 กระจกที่มีคุณภาพดีขึ้นและราคาถูกลงทำการเขียนภาพเหมือนบนจิตรกรรมแผง จิตรกร ประติมากร และช่างแกะพิมพ์มีการทำกันมากขึ้น ตัวอย่างแรกก็ได้แก่ "ภาพเหมือนของชายคนหนึ่ง (ภาพเหมือนตนเอง?)" ที่เขียนโดยยัน ฟัน ไอก์ ของปี ค.ศ. 1433 ซึ่งเป็นภาพเหมือนตนเองภาพแรกที่มีหลักฐานให้เห็น[1] อีกภาพหนึ่งที่ฟัน ไอก์เขียนเป็นภาพของภรรยา นอกจากนั้นฟัน ไอก์ก็ยังเป็นสมาชิกของกลุ่มที่เริ่มจะรับงานเขียนภาพเหมือนโดยทั่วไป ที่เริ่มจะเป็นงานจ้างที่นิยมกันในบรรดาชาวดัตช์ผู้มีอันจะกิน แต่ก็มิได้มาเป็นที่นิยมกันโดยทั่วไปจนกระทั่งมาถึงยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาเมื่อผู้คนมีฐานะมั่งคั่งมากขึ้น และความสนใจในการใช้ตัวแบบเป็นหัวข้อของการเขียนมีเพิ่มมากขึ้น[2]

Thumb
ภาพเหมือนตนเองของอัลเบรชท์ ดือเรอร์, ค.ศ. 1493. สีน้ำมันเดิมบนหนัง, พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์, ปารีส ภาพนี้เป็นภาพเหมือนตนเองอย่างเป็นทางการภาพแรก ๆ ดือเรอร์แต่งตัวแบบอิตาลีที่สะท้อนให้เห็นถึงความสำเร็จระดับสากล

ประวัติของการเขียนภาพเหมือนตนเอง

ภาพเหมือนยุคโบราณ

ภาพเหมือนของศิลปินขณะที่ทำงานที่เก่าที่สุดพบในงานจิตรกรรมและประติมากรรมของอียิปต์โบราณ[3] และบนแจกันของกรีกโบราณ ภาพเหมือนตนเองในยุคแรกสร้างโดยประติมากรของฟาโรห์อเคนาเตนชื่อบัคในปี 1365 ก่อนคริสต์ศักราช พลูทาร์คกล่าวว่าประติมากรกรีกฟิเดียส (Phidias) สร้างงานศิลปะที่รวมทั้งที่เหมือนตนเองของตัวแบบหลายตัวในงานชื่อ "ยุทธการของชาวอเมซอน" (Amazonomachy) บนวิหารพาร์เธนอน และมีการอ้างอิงถึงจิตรกรรมภาพเหมือนตนเอง แต่ไม่มีชิ้นใดที่ยังคงหลงเหลืออยู่ให้เห็น

ภาพเหมือนตนเองในยุคแรก

ภาพเหมือนตนเองที่อาจจะเป็นภาพเหมือนของศิลปิน มักจะเขียนเป็นส่วนหนึ่งของงานชิ้นใหญ่ หรือภาพเหมือนหมู่ เชื่อกันว่าจิตรกรหลายคนวาดภาพเหมือนของคนบางคนหรือของตนเองผสานลงไปในภาพเขียนทางศาสนาหรือภาพเขียนประเภทอื่นที่มิได้จงใจจะให้เป็นภาพเหมือนของผู้หนึ่งผู้ใดโดยเฉพาะ[4] การวาดลักษณะนี้ส่วนใหญ่จะเป็นใบหน้าในบรรดาหมู่คน และมักจะอยู่ตรงมุมภาพ ภาพเขียนอีกประเภทหนึ่งที่นิยมสอดแทรกบุคคลร่วมสมัยและจิตรกรเองเข้าไปในภาพคือภาพประวัติศาสตร์ ที่ทำให้ภาพกลายเป็นทั้งภาพเหมือนและภาพประวัติศาสตร์ ทั้งเปเตอร์ เปาล์ รือเบินส์ และแร็มบรันต์เขียนภาพประเภทนี้[5] ที่ต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ออกมาในรูปของภาพเขียนโดยยัน เดอ ไบร หรืองานภาพถ่ายของซินดี เชอร์แมน นอกจากการเขียนด้วยสีแล้วก็ยังมีการใช้การวาดเส้น และการพิมพ์ในการเขียนภาพเหมือนตนเองด้วย

ศิลปินบางคนวางรูปของตนเองท่ามกลางกลุ่มคนในภาพเช่นงานเขียนของยัน ฟัน ไอก์ในภาพ "ภาพเหมือนอาร์นอลฟีนี" ที่มีอิทธิพลต่อภาพ "นางสนองพระโอษฐ์" โดย เดียโก เบลัซเกซ[6] ต่อมาการเขียนภาพเหมือนของกลุ่มหรือครอบครัว หรือกลุ่มสมาคม ก็ค่อยมาเป็นสิ่งที่ทำกันโดยทั่วไปมากขึ้น

ภาพเหมือนตนเองที่จิตรกรแทรกภาพเหมือนตนเองเข้าไปในภาพใหญ่

ภาพเหมือนตนเองโดยจิตรกรสตรี

จิตรกรสตรีมีชื่อเสียงในการเขียนภาพเหมือนตนเอง; จิตรกรสตรีคนสำคัญเกือบทุกคนทิ้งภาพเหมือนตนเองเป็นตัวอย่างให้เห็น ตั้งแต่คาเทอรินา ฟาน เฮเมสเซ็นไปจนถึงเอลีซาแบ็ต-หลุยส์ วีเฌ-เลอเบริง และฟรีดา คาห์โล วิฌี-เลอเบริงเขียนภาพเหมือนตนเองด้วยกันทั้งหมดถึง 37 ภาพ บางภาพเป็นงานก็อปปีงานที่เขียนก่อนหน้านั้นที่ทำขึ้นเพื่อขาย ในยุคนั้นจิตรกรสตรีมักจะไม่มีโอกาสได้ฝึกเขียนจากแบบที่เปลือย ซึ่งทำให้เป็นการยากต่อการที่จะเขียนภาพสรีระของมนุษย์ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการเขียนภาพเหมือน มาจนกระทั่งถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19 สตรีมักจะแสดงภาพของตนเองขณะที่กำลังจะเขียนภาพ หรืออย่างน้อยก็ถือแปรงและจานสี และผู้ชมมักจะมีความสงสัยว่าเสื้อผ้าที่สวมใส่เป็นเครื่องแต่งกายที่ใช้ในการเขียนจริงหรือไม่หรือแต่งตัวให้ดีขึ้นสำหรับภาพ

ภาพเหมือนตนเองโดยจิตรกรเอเชีย

ภาพเหมือนและภาพเหมือนตนเองในศิลปะเอเชียมีประวัติที่ยืนยาวกว่าของยุโรป การเขียนภาพของนักปราชญ์-ผู้คงแก่เรียนของเอเชียมักจะเป็นภาพขนาดเล็ก ที่เป็นภาพของศิลปินท่ามกลางภูมิทัศน์ และมีกวีนิพนธ์เขียนเป็นอักษรวิจิตรบรรยายความรู้สึกเกี่ยวกับฉากในภาพ ลักษณะการเขียนอีกแบบหนึ่งเกี่ยวกับนิกายเซ็น ซึ่งจะเป็นภาพเหมือนตนเองเชิงเป็นการ์ตูนมีอารมณ์ขัน ขณะที่ลักษณะการเขียนอื่นจะเป็นภาพเหมือนอย่างเป็นทางการทั่วไป

ภาพเหมือนตนเองโดยจิตรกรยุโรป

เอกสารตัวเขียนสีวิจิตรมักจะมีภาพเหมือนตนเองโดยเฉพาะในงานเขียนของนักบุญดันสตัน และแม็ทธิว แพริส ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นภาพจิตรกรขณะที่กำลังเขียนภาพหรือไม่ก็เสนองานที่เขียนเสร็จแก่ผู้อุทิศหรือต่อผู้ศักดิ์สิทธิ์[11]

เชื่อกันว่าอันเดรอา ออร์ชานยาเขียนภาพเหมือนตนเองแทรกเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของจิตรกรรมฝาผนังที่เขียนในปี ค.ศ. 1359 ซึ่งเป็นการบันทึกอย่างน้อยก็ตามที่นักประวัติศาสตร์ศิลป์จอร์โจ วาซารีกล่าวว่าเป็นสิ่งที่จิตรกรมักจะนิยมทำกัน ในอิตาลีจอตโต ดี บอนโดเน (ค.ศ. 1267-ค.ศ. 1337) วาดภาพตนเองในภาพชุด "eminent men" ในปราสาทที่เนเปิลส์, มาซาชิโอ (ค.ศ. 1401-ค.ศ. 1428) วาดภาพตนเองเป็นหนึ่งในอัครสาวกในจิตรกรรมฝาผนังภายในชาเปลบรันคาชชิ และ เบนนอซโซ กอซโซลิวาดภาพตนเองกับภาพเหมือนของผู้อื่นในภาพ "ขบวนแมไจ" (Procession of the Magi) (ค.ศ. 1459) ในวังเมดิชิ โดยเขียนชื่อไว้บนหมวก สองสามปีต่อมาซันโดร บอตตีเชลลีก็เลียนแบบเขียนตนเองเป็นผู้ชื่นชมคนหนึ่งในภาพ "การชื่นชมของแมไจ" ผู้หันมามองตรงมายังผู้ชมภาพ (ค.ศ. 1475)

ในคริสต์ศตวรรษที่ 14 ก็มีรูปเหมือนแกะท่อนบนของและโดยปีเตอร์ พาร์เลอร์ ในมหาวิหารปรากรวมภาพเหมือนตนเองและเป็นหนึ่งในบรรดารูปท่อนบนรูปแรก ๆ ที่ไม่ใช่รูปท่อนบนของพระราชวงศ์ ลอเร็นโซ กิเบอร์ติรวมรูปปั้นศีรษะของตนเองบนบานประตู หอล้างบาปซันโจวันนีในฟลอเรนซ์

ภาพเหมือนตนเองแรกสุดที่เขียนในอังกฤษ นอกไปจากเอกสารตัวเขียนวิจิตร และก็เป็นภาพเหมือนขนาดเล็กที่เขียนโดยจิตรกรเยอรมันเยอร์ลาค ฟลิคเคอในปี ค.ศ. 1554

อัลเบรชท์ ดือเรอร์, ค.ศ. 1471–ค.ศ. 1528

อัลเบรชท์ ดือเรอร์เป็นศิลปินผู้มีความความพะวงเกี่ยวกับภาพพจน์และชื่อเสียงของตนเองอยู่เสมอ รายได้ส่วนใหญ่มาจากการสร้างภาพพิมพ์ของจิตรกรชั้นปรมาจารย์ที่ขายไปทั่วยุโรป ดือเรอร์อาจจะวาดภาพตัวเองบ่อยกว่าจิตรกรอื่น ๆ ในสมัยเดียวกัน เท่าที่ทราบอย่างน้อยก็ประมาณสิบสองภาพที่รวมทั้งจิตรกรรมสีน้ำมัน และวาดเป็นบุคคลหนึ่งในงานชิ้นใหญ่ที่เป็นแท่นบูชา ภาพเขียนภาพแรกเป็นภาพวาดลายเส้นที่เขียนเมื่ออายุได้เพียงสิบสามปี เมื่ออายุได้ยี่สิบสองปีดือเรอร์ก็เขียน "ภาพเหมือนตนเองกับดอกคาร์เนชัน" (ค.ศ. 1493, พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์) ที่อาจจะเขียนเพื่อส่งไปให้คู่หมั้นใหม่ ภาพเหมือนตนเองมาดริด (ค.ศ. 1498, พิพิธภัณฑ์ปราโด) เป็นภาพดือเรอร์ในเครื่องแต่งกายหรูหราแบบอิตาลีที่สะท้อนให้เห็นความมีชื่อเสียงไปทั่วยุโรป ในภาพเหมือนตนเองภาพสุดท้ายที่ขายหรือมอบให้เมืองเนิร์นแบร์กที่ตั้งแสดงให้สาธารณชนชมเป็นภาพที่วาดเชิงเป็นพระเยซู (พิพิธภัณฑ์ศิลปะเดิม, มิวนิก) ต่อมาดือเรอร์ก็ใช้ใบหน้าเดียวกันนี้ในการสร้างภาพพิมพ์ของพระพักตร์ของพระเยซูที่ปรากฏบน "ผ้าซับพระพักตร์เวอโรนิคา" (Veil of Veronica) [12] แต่ภาพเหมือนตนเองที่ส่งไปให้ราฟาเอลหายสาบสูญไป ภาพพิมพ์แกะไม้ในโรงอาบน้ำและภาพวาดลายเส้นเป็นภาพเหมือนตนเองที่แทบจะเป็นภาพเปลือย[13]

  • Thumb
    ดือเรอร์เมื่ออายุ 13 ปี
    ค.ศ. 1484
  • Thumb
    ดือเรอร์เมื่ออายุราว 20 ปี
    ค.ศ. 1491–1492
    ภาพวาดลายเส้น
    พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิทัน
  • Thumb
    ดือเรอร์
    ค.ศ. 1493
    จิตรกรรมสีน้ำมัน เดิมเขียนบนหนัง
    พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์, ปารีส
  • Thumb
    ภาพเหมือนตนเอง
    ภาพสุดท้ายของดือเรอร์
    ค.ศ. 1500—แบบพระเยซู

ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาและยุคบาโรก

จิตรกรชั้นปรมาจารย์ของอิตาลีของยุคฟื้นฟูศิลปวิทยามีเพียงไม่กี่คนเท่านั้นที่เขียนภาพเหมือนตนเองไว้อย่างเป็นทางการ ส่วนใหญ่แล้วก็จะเขียนภาพของตนรวมไว้ในภาพเขียนใหญ่ ภาพเหมือนตนเองที่เขียนก็เป็นภาพเขียนที่ตรงไปตรงมาไม่มีการจัดท่าตั้งท่าเช่นที่ทำกันในสมัยต่อมา การเขียนแบบที่นอกแนวออกไปเช่นที่ดือเรอร์ทำก็แทบจะไม่มีผู้ใดทำตาม นอกไปจาก "ภาพเหมือนตนเองในบทเดวิด" ของจอร์โจเน (ถ้าเป็นภาพเหมือนตนเองจริง) ภาพเหมือนที่มีอยู่ก็ได้แก่ภาพเหมือนของเปียโตร เปรูจิโนที่เขียนราว ค.ศ. 1500 และภาพของพาร์มิจานิโนที่เป็นภาพเขียนเป็นเหมือนกระจากนูน และภาพเหมือนตนเองที่เป็นภาพวาดลายเส้นโดยเลโอนาร์โด ดา วินชี (ค.ศ. 1512) [14] และภาพเหมือนตนเองที่เป็นส่วนหนึ่งของภาพเขียนใหญ่ของมีเกลันเจโล ผู้เขียนใบหน้าของตนเองบนหนังที่ถูกถลกออกมาจากร่างของนักบุญบาร์โทโลมิวในภาพ "การตัดสินครั้งสุดท้าย" ภายในชาเปลซิสติน (ค.ศ. 1536-ค.ศ. 1541) และ ราฟาเอล ที่ปรากฏในภาพ "โรงเรียนแห่งเอเธนส์" (ค.ศ. 1510) หรือภาพที่เกาะไหล่เพื่อน (ค.ศ. 1518) นอกจากนั้นภาพอื่นที่เด่นก็ได้แก่ภาพเหมือนของทิเชียนที่เขียนเป็นชายสูงอายุที่เขียนเมื่อคริสต์ทศวรรษ 1560, เพาโล เวโรเนเซปรากฏเป็นนักเล่นไวโอลินใส่เสื้อสีขาวในภาพ "การแต่งงานที่คานา" โดยมีทิเชียนเล่น bass viol (ค.ศ. 1562) จิตรกรทางตอนเหนือของยุโรปจะนิยมเขียนภาพเหมือนมากกว่าจิตรกรในอิตาลี ที่มักจะวางท่าเดียวกับภาพชาวเมืองผู้มีอันจะกินอื่น ๆ ที่เป็นลูกค้าผู้มาว่าจ้างให้วาด

ภาพ "อุปมานิทัศน์ของความรอบคอบ" (ราว ค.ศ. 1565-1570) โดยทิเชียนเชื่อว่าเป็นภาพของทิเชียน, โอราซิโอลูกชาย และหลานมาร์โค เวเชลลิโอ[15] นอกจากภาพนี้แล้วทิเชียนก็เขียนภาพเหมือนตนเองอีกในปี ค.ศ. 1567 ที่เป็นภาพแรก คาราวัจโจเขียนภาพเหมือนตนเองเมื่อเริ่มเป็นจิตรกรใหม่ ๆ ในภาพ "บาคคัส" ต่อมาก็เขียนเป็นตัวประกอบในภาพเขียนที่ใหญ่กว่า และในที่สุดก็เขียนตนเองเป็นหัวของโกไลแอธที่เดวิดถือในภาพ "เดวิดกับหัวโกไลแอธ" (ค.ศ. 1605-ค.ศ. 1610, หอศิลป์บอร์เกเซ, โรม)

แร็มบรันต์ และคริสต์ศตวรรษที่ 17 ในยุโรปเหนือ

ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 จิตรกรเฟลมิชและดัตช์เขียนภาพของตนเองมากกว่าจิตรกรในประเทศอื่นในยุโรป ในช่วงเวลานี้จิตรกรผู้มีชื่อเสียงก็จะมีฐานะทางสังคมดีพอที่จะต้องการที่จะมีภาพเขียนของตนเองเอาไว้เช่นเดียวกับผู้อยู่ฐานะเท่าเทียมกันในสังคม นอกจากเขียนภาพตนเองแล้วจิตรกรก็ยังอาจจะเขียนภาพของภรรยาและบุตรธิดา หรือญาติพี่น้องเช่นเดียวกับพฤติกรรมของชนชั้นกลางโดยทั่วไปในขณะนั้น อันโตนี ฟัน ไดก์ และ เปเตอร์ เปาล์ รือเบินส์ต่างก็เขียนภาพของตนเองเป็นจำนวนหลายภาพ โดยเฉพาะรือเบินส์ผู้นอกจากจะเขียนภาพของตนเองแล้วก็ยังเขียนภาพของครอบครัวด้วย

แร็มบรันต์เป็นจิตรกรผู้เขียนภาพเหมือนตนเองมากที่สุดคนหนึ่ง และบางครั้งก็จะเขียนภาพของภรรยา, ลูกชาย และภรรยาน้อย เดิมเชื่อกันว่าแร็มบรันต์เขียนภาพเหมือนตนเองราวเก้าสิบภาพ แต่ต่อมาก็เป็นที่ทราบกันว่าภาพบางภาพเป็นภาพก็อปปีโดยลูกศิษย์ที่แร็มบรันต์ให้ทำเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการฝึกหัด เมื่อแยกภาพเหล่านี้ออกไปแล้วนักวิชาการสมัยใหม่เชื่อกันว่าแร็มบรันต์เขียนภาพเหมือนตนเองราวสี่สิบภาพ และภาพวาดเส้นอีกสองสามภาพ รวมทั้งภาพพิมพ์อีกสามสิบเอ็ดภาพ ภาพเขียนหลายภาพเป็นภาพที่แร็มบรันต์แต่งตัวแบบกึ่งโบราณอย่างหรูหรา ภาพเขียนเหล่านี้แสดงความก้าวหน้าในชีวิตที่เริ่มตั้งแต่ภาพของจิตรกรหนุ่มไปจนถึงศิลปินผู้ประสบความสำเร็จกับการเขียนภาพเหมือนในคริสต์ทศวรรษ 1630 และต่อไปยังชายสูงอายุผู้ดูจะมีเรื่องครุ่นคิด แต่ก็เป็นผู้มีความสามารถที่ไม่มีผู้ใดเทียมได้[16]

  • Thumb
    ราว ค.ศ. 1628
    เมื่ออายุ 22 ปี
    แสดงการใช้ค่าต่างแสง
    พิพิธภัณฑ์แห่งชาติแห่งอัมสเตอร์ดัม
  • Thumb
    ภาพพิมพ์ราว ค.ศ. 1630
    อาจจะเขียนเพื่อพยายามจับการแสดงออกทางสีหน้าสำหรับภาพเขียนที่ใหญ่กว่า
  • Thumb
    ค.ศ. 1632
    เมื่อประสบความสำเร็จกับการเขียนภาพเหมือนในลักษณะที่เห็น
  • Thumb
    ภาพพิมพ์ ค.ศ. 1634
    ภาพเหมือนเล่นบท
    ภาพเหมือนตนเองแต่งตัวเป็นเจ้าตะวันออกถือกริช
  • Thumb
    ค.ศ. 1640
    แต่งตัวดัวยเสื้อผ้าของสมัยร้อยปีก่อนหน้านั้น
  • Thumb
    ราว ค.ศ. 1655
  • Thumb
    ค.ศ. 1658
    แต่งตัวแบบโบราณ
    หอแสดงภาพฟริค
    ภาพเหมือนตนเองขนาดใหญ่ที่สุดที่อาจจะใช้กระจกช่วย
  • Thumb
    ค.ศ. 1669
    ปีที่เสียชีวิต ที่ดูเหมือนว่าจะอายุมากกว่าภาพอื่น ๆ มาก
    หอศิลป์แห่งชาติ, ลอนดอน

หลังสมัยแร็มบรันต์

Thumb
ภาพเหมือนตนเองของฟินเซนต์ ฟัน โคคพันหัวด้วยผ้าพันแผลหลังจากที่สันนิษฐานกันว่าตัดหูตนเอง

ในสเปนก็มีภาพเหมือนตนเองของบาร์โตโลเม เอสเตบัน มูรีโย และ เดียโก เบลัซเกซ ส่วนฟรันซิสโก ซูร์บารานเขียนตนเองเป็นนักบุญลูค ที่เท้าของพระเยซูบนกางเขน (ราว ค.ศ. 1635) ในคริสต์ทศวรรษ 1800 ฟรันซิสโก โกยาเขียนภาพตนเองหลายภาพ ภาพเหมือนตนเองหลังจากสมัยนีกอลา ปูแซ็งมักจะแสดงฐานะทางสังคมของศิลปิน แต่ก็มีบางคนที่เขียนภาพในเครื่องแต่งกายที่ใช้เมื่อเขียนภาพเช่นภาพเหมือนตนเองของฌอง-บัพทิสต์-ซิเมออง ชาร์แดง จิตรกรที่เขียนภาพเหมือนตนเองในคริสต์ศตวรรษที่ 18 มักจะเขียนทั้งภาพในเครื่องแต่งกายอย่างเป็นทางการและเครื่องแต่งกายอย่างลำลอง ฉะนั้นจึงกล่าวได้ว่าจิตรกรเกือบทุกคนที่สำคัญจะทิ้งภาพเหมือนตนเองเอาไว้อย่างน้อยก็ภาพหนึ่ง แม้ว่าจะหลังจากสมัยที่ความนิยมในการวาดภาพเหมือนตนเองจะลดถอยลงไปเมื่อมีวิวัฒนาการทางการถ่ายภาพเข้ามา กุสตาฟว์ กูร์แบอาจจะเป็นศิลปินผู้เขียนภาพเหมือนตนเองที่มีความคิดอันสร้างสรรค์ที่สุดของคริสต์ศตวรรษที่ 19 และภาพ "ห้องเขียนภาพของศิลปิน" และ "สวัสดี มงซิเออร์คูร์เบต์" ก็อาจจะเป็นภาพเหมือนตนเองที่ใหญ่ที่สุดตั้งแต่ที่เคยเขียนกันมา ทั้งสองภาพมีตัวแบบหลายคนแต่บุคคลที่เป็นศูนย์กลางของภาพคือตัวศิลปินเอง

จิตรกรสมัยใหม่ผู้เขียนภาพเหมือนตนเองเป็นจำนวนมาก

Thumb
"ภาพเหมือนตนเอง อุทิศให้โกแกง" โดย ฟินเซนต์ ฟัน โคค ค.ศ. 1888

จิตรกรคนสำคัญที่สุดคนหนึ่งและคนที่เขียนภาพเหมือนตนเองมากที่สุดคนหนึ่งคือฟินเซนต์ ฟัน โคคผู้เขียนภาพเหมือนตนเองด้วยกันทั้งหมด 37 ภาพระหว่าง ค.ศ. 1886 จนถึง ค.ศ. 1889 สิ่งที่น่าสังเกตของภาพเหมือนของฟัน โคคคือจะไม่มีภาพใดเลยที่จิตรกรจะมองตรงมายังผู้ชมภาพ แม้ว่าจะเป็นภาพที่จ้องตรงไปข้างหน้าแต่ก็ดูเหมือนว่าฟัน โคคจะมีจุดสนใจอื่น ภาพเขียนเหล่านี้ใช้สีที่เข้มข้น บางรูปก็เป็นภาพที่มีผ้าพันแผลรอบหู ซึ่งมาจากความเชื่อที่ว่าฟัน โคคตัดหูตนเอง

ภาพเหมือนตนเองของอีกอน ชีเลอวางมาตรฐานใหม่ให้แก่การเขียนภาพเหมือนตนเองทางด้านความเปิดเผย หรืออาจจะเรียกว่าออกไปทางลัทธิการแสดงอนาจาร (Exhibitionism) ที่เป็นภาพเปลือยหลายภาพในท่าต่าง ๆ และบางภาพก็เป็นภาพชีเลอกำลังสำเร็จความใคร่ หรือเมื่ออวัยวะเพศแข็งตัวในภาพ "อีรอส" ที่เขียนเมื่อปี ค.ศ. 1911 สแตนลีย์ สเป็นเซอร์ก็เป็นอีกผู้หนึ่งที่เขียนในแนวนี้ เอ็ดเวิร์ด มันช์ก็เป็นศิลปินอีกผู้หนึ่งที่เขียนภาพเขียนของตนเองเป็นจำนวนมาก ที่รวมทั้งจิตรกรรม 70 ภาพ, ภาพพิมพ์ 20 ภาพ และภาพวาดลายเส้นหรือสีน้ำอีกกว่า 100 ภาพ ภาพหลายภาพที่เขียนเป็นภาพที่แสดงถึงการที่ถูกกลั่นแกล้งโดยเฉพาะจากสตรี[17] ฟรีดา คาห์โลผู้ในชีวิตประสบอุบัติเหตุอันร้ายแรงที่ทำให้ต้องนอนเป็นคนไข้อยู่หลายปี เขียนภาพตนเองเป็นหลัก และมักจะเป็นภาพที่เกี่ยวกับความเจ็บปวดทั้งทางร่างกายและจิตใจ คาห์โลเขียนภาพเหมือนตนเองราว 55 ภาพที่รวมทั้งภาพตั้งแต่บั้นเอวขึ้นไปและบางภาพก็เป็นภาพการฝันร้ายที่เป็นสัญลักษณ์ของความทุกข์ทรมานทางกาย

ตลอดอาชีพการเป็นจิตรกรปาโบล ปีกัสโซมักจะใช้ภาพเหมือนตนเองในการบรรยายตนเองหลายแบบ จากช่วงที่เป็นจิตรกรหนุ่มผู้ยังไม่เป็นที่รู้จักใน "Yo Picasso" ไปจนถึงช่วง "Minotaur in the Labyrinth", ตามด้วย "old Cavalier" และ "lecherous old artist and model" ภาพเหมือนตนเองของปีกัสโซมักจะเผยความเข้าใจอันลึกซึ้งทางจิตวิทยาของตัวปีกัสโซเอง ทั้งทางส่วนตัวและทางการเป็นศิลปิน ศิลปินอีกผู้หนึ่งที่เขียนภาพเหมือนตนเองที่เผยลักษณะของตนเองตลอดชีวิตการเป็นจิตรกรคือปีแยร์ บอนาร์ นอกจากนั้นบงนาร์ดก็ยังเขียนภาพเหมือนของภรรยาอีกหลายสิบภาพตลอดชีวิตการเขียนด้วย ศิลปินโดยเฉพาะฟินเซนต์ ฟัน โคค, ปอล โกแก็ง และ อีกอน ชีเลอ ต่างก็เขียนภาพเหมือนตนเองที่เผยตนเองทางจิตวิทยาโดยตลอดอาชีพการเป็นจิตรกร

ประเภทของภาพเหมือนตนเอง

จิตรกรกำลังเขียนภาพ

ภาพเหมือนจากยุคกลางเป็นจำนวนมากเป็นภาพเขียนของจิตรกรที่กำลังเขียนภาพ เช่นในภาพเหมือนตนเองของยัน ฟัน ไอก์ที่ใส่ "Chaperon" ที่มีลักษณะคล้ายหมวก ที่ฟัน ไอก์ตลบชายที่ห้อยลงมาขึ้นไปพันรอบศีรษะที่ทำให้ดูคล้ายผ้าโพกของซิกส์ ที่คงจะเป็นการทำเพื่อที่จะให้สะดวกระหว่างการเขียนภาพ[18] ระหว่างสมัยใหม่ตอนต้นจิตรกรทั้งหญิงและชายที่เขียนภาพเหมือนตนเองก็จะต้องเลือกระหว่างการเขียนภาพในเครื่องแต่งกายที่ดีที่สุดหรือในห้องที่ดีที่สุด หรือจะเขียนตามสภาพความเป็นจริง

กลุ่มภาพเหมือนตนเอง

Thumb
"ภาพเหมือนตนเองในกระจก" โดยParmigianinoที่เขียนเป็นภาพสะท้อนบนกระจกนูนที่เป็นกระจกที่ใช้กันในสมัยนั้น

นักวิพากษ์ศิลป์ กาลินา วาซิลเยนา-เชลียพินาแยกลักษณะการเขียนภาพตนเองเป็นสองกลุ่ม ภาพเหมือน "แสดงอาชีพ" (professional) ซึ่งเป็นภาพเขียนของจิตรกรระหว่างการเขียนภาพ และ ภาพเหมือน "ส่วนตัว" (personal) ที่เผยถึงสภาวะทางจริยธรรมและทางด้านจิตใจของผู้เขียน นอกจากนั้นก็ยังแบ่งต่อไปอีกเป็น (1) "ภาพแทรง" คือภาพที่จิตรกรวาดภาพเหมือนตนเองเข้าไปในรูป เช่นอยู่ในหมู่คนในรูป; (2) "ภาพแสดงศักดิ์หรือสัญลักษณ์" คือภาพที่จิตรกรวาดภาพเหมือนตนเองเป็นบุคคลในประวัติศาสตร์หรือศาสนา; (3) "ภาพเหมือนกลุ่ม" คือภาพที่จิตรกรวาดภาพเหมือนตนเองเป็นสมาชิกคนหนึ่งของครอบครัวจริง; (4) "ภาพแท้จริง หรือ ภาพธรรมชาติ" คือภาพที่จิตรกรวาดภาพเหมือนตนเองคนเดียว แต่การจัดกลุ่มที่ว่านี้ก็อาจจะเป็นการจัดที่ค่อนข้างขาดความยืดหยุ่น และภาพเหมือนบางภาพก็อาจจะผสมระหว่างลักษณะการเขียนมากกว่าสองอย่าง[19]

การใช้กระจกและการวางท่า

Thumb
โยฮันส์ กัมพ์, ค.ศ. 1646 แสดงการเขียนภาพเหมือนตนเองภาพเหมือนตนเอง[20]

ภาพเหมือนตนเองตามทฤษฎีแล้วเป็นภาพที่เขียนจากเงาที่สะท้อนจากกระจก เมื่อกระจกแพร่หลายขึ้นในยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ 15 กระจกที่ใช้กันแบบแรกเป็นกระจกนูนที่บางครั้งจิตรกรก็ยังรักษาภาพที่บิดเบือนจากความเป็นจริงของตนเองตามลักษณะกระจกไว้เช่นภาพ "ภาพเหมือนตนเองในกระจก" โดยพาร์มิจานิโนที่เขียนใน ค.ศ. 1524 นอกจากนั้นแล้วกระจกก็ยังสามารถทำให้สร้างองค์ประกอบของภาพได้หลายแบบเช่นภาพ "ภาพเหมือนตนเองสามแบบ" โดยโยฮันส์ กัมพ์ที่เขียนในปี ค.ศ. 1646 หรือเมื่อไม่นานมานี้ในภาพที่เขียนโดยซัลบาดอร์ ดาลีที่เป็นภาพด้านหลังขณะที่กำลังเขียนภาพภรรยา

การใช้เงาที่สะท้อนจากกระจกมักจะเป็นผลทำให้จิตรกรที่ถนัดมือขวาปรากฏในภาพเป็นผู้ถนัดมือซ้าย หรือในทางกลับกันจิตรกรถนัดซ้ายก็จะกลายเป็นผู้ถนัดขวา ฉะนั้นภาพเหมือนที่เป็นก็จะเป็นภาพสะท้อนของจิตรกรที่โลกทั้งโลกเห็นนอกจากว่าจะใช้กระจกสองอัน ภาพเหมือนของแร็มบรันต์ส่วนใหญ่ที่เขียนก่อน ค.ศ. 1660 จะเป็นภาพที่มีมือเพียงมือเดียว - มือที่ใช้เขียนภาพไม่ปรากฏในภาพ[21] ดูเหมือนว่าแร็มบรันต์จะซื้อกระจกบานใหญ่ขึ้นราวปี ค.ศ. 1652 หลังจากนั้นภาพเหมือนตนเองก็มีขนาดใหญ่ขึ้น ในปี ค.ศ. 1658 กระจกบานใหญ่ที่มีกรอบไม้แตกขณะที่ทำการขนย้ายไปยังบ้านของแร็มบรันต์ แต่กระนั้นแร็มบรันต์ก็ยังสามารถเขียนภาพภาพเหมือนตนเองที่มีขนาดใหญ่ที่สุดตั้งแต่เขียนมาได้

Thumb
"Las Meninas" (ค.ศ. 1656) แสดงเดียโก เบลัซเกซกำลังเขียนภาพบนขาหยั่งทางด้านซ้ายของภาพ

ขนาดของกระจกยังคงจำกัดอยู่จนกระทั่งมีการพัฒนาทางเทคโนโลยีในปี ค.ศ. 1688 ในฝรั่งเศสโดยแบร์นาร์ด แปร์โรต์ นอกจากนั้นก็ยังแตกง่าย และราคาก็สูงขึ้นตามขนาด กระจกบานใหญ่ที่แตกก็จะถูกตัดเป็นบานเล็ก ๆ ขาย กระจกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่สามารถทำได้ในขณะนั้นมีขนาดราว 80 เซนติเมตร ราวขนาดเดียวกับกระจกในพระราชวังในภาพ "Las Meninas" (กระจกโค้งนูนในภาพ "ภาพเหมือนอาร์นอลฟีนี" ถือกันโดยนักประวัติศาสตร์ว่าเป็นขนาดที่ใหญ่เกินความเหมาะสม ซึ่งเป็นกลเม็ดอันฉลาดอันหนึ่งในการบิดเบือนขนาดอัตราส่วนของภาพ) [22] เพราะความจำกัดของขนาดของกระจกทำให้ภาพเหมือนตนเองของจิตรกรมักจะเป็นภาพครึ่งตัว

ภาพเหมือนตนเองของจิตรกรขณะที่กำลังเขียนภาพเป็นประเภทของภาพเหมือนตนเองที่พบบ่อยที่สุดในการเขียนภาพเหมือนตนเองในยุคกลาง และนิยมกันต่อมาโดยเฉพาะตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นต้นมา ภาพเหมือนตนเองอีกประเภทหนึ่งที่นิยมกันในยุคกลางและยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาคือการเขียนตนเองเป็นนักบุญลูค (ผู้เป็นนักบุญผู้พิทักษ์ของศิลปิน) กำลังเขียนภาพเวอร์จินแมรี ภาพเหล่านี้มักจะเขียนเพื่อมอบให้สมาคมเซนต์ลูคท้องถิ่นสำหรับนำไปตั้งในชาเปลของสมาคม ภาพเหมือนตนเองที่มีชื่อเสียงก็ได้แก่ภาพ "จิตรกรในห้องเขียนภาพ" โดยกุสตาฟว์ กูร์แบ (ค.ศ. 1855) ซึ่งเป็นภาพ "อุปมานิทัศน์" ขนาดใหญ่ของสิ่งต่าง ๆ และตัวแบบต่าง ๆ รอบจิตรกร

การเขียนภาพเหมือนตนเองและความตาย

การใช้ภาพเหมือนตนเองในการสื่อ

ภาพเหมือนตนเองของจิตรกรรมศิลปินร่วมสมัยและศิลปินสมัยใหม่มักจะแสดงลักษณะเด่นตรงที่เป็นการสื่อเรื่องราวที่ไม่เฉพาะแต่เรื่องราวของชีวิตของตัวศิลปินเอง บางครั้งเรื่องราวในภาพก็จะลม้ายแฟนตาซีหรือ การเล่นบท และ เป็นเรื่องที่สร้างขึ้น นอกจากเดียโก เบลัซเกซ (ในภาพเขียน "Las Meninas"), แร็มบรันต์, ยัน เดอ ไบร, กุสตาฟว์ กูร์แบ, ฟินเซนต์ ฟัน โคค และ ปอล โกแก็งแล้ว ภาพเหมือนตนเองของศิลปินคนอื่น ๆ ที่เผยถึงความซับซ้อนก็รวมทั้งปีแยร์ บอนาร์, มาร์ก ชากาล, ลูเซียน ฟรอยด์, อาร์ชีล กอร์คี, แอลิซ นีล, ปาโบล ปีกัสโซ, ลูคัส ซามาราส, เจนนี ซาวิลล์, ซินดี เชอร์แมน, แอนดี วอร์ฮอล และ กิลเบิร์ตและจอร์จ

  • Thumb
    คริสโตฟาโน อัลลอริ
    "จูดิธและหัวโฮโลเฟอร์นีส"
    ค.ศ. 1613
    ตามคำกล่าวของนักเขียนชีวประวัติ
    หัวที่ถูกตัดคือใบหน้าของอัลลอริเอง[23]
  • Thumb
    อันโตนี ฟัน ไดก์กับดอกทานตะวันที่หมายถึงการได้รับอุปถัมภ์จากชาร์ลส์ที่ 1 ที่แวน ไดค์ถือเหรียญไว้ข้างหน้า[24] ค.ศ. 1633 หรือหลังจากนั้น
  • Thumb
    โยฮันน์ โซฟฟานีผู้มีความเชี่ยวชาญในการเขียนภาพเหมือนกลุ่มผู้มักจะเขียนภาพประเภทที่เรียกว่า ภาพเหมือนสังสรรค์ (Conversation piece) ที่บรรยายเรื่องราวเล็กน้อยว่าเคยดำรงชีวิตอยู่ในอินเดียอยู่หลายปี
    ราว ค.ศ. 1786.
  • Thumb
    กุสตาฟว์ กูร์แบ
    ค.ศ. 1854
    "สวัสดีมงซิเออร์คูร์เบต์"[25]เก็บถาวร 2007-08-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

การใช้ภาพเหมือนตนเองในการเผยแพร่ชื่อเสียงของตนเอง

ภาพเหมือนตนเองเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการเผยแพร่ชื่อเสียงของตนเองของศิลปิน โดยเฉพาะสำหรับจิตรกรภาพเหมือน ดือเรอร์ไม่มีความสนใจในการเขียนภาพเหมือนขายเท่าใดนักแต่ก็ใช้ภาพเหมือนตนเองอันไม่เหมือนผู้ใดในการโฆษณาตนเองในฐานะจิตรกร งานเขียนทางการค้าส่วนใหญ่ในช่วงที่ประสบความสำเร็จของแร็มบรันต์เป็นการเขียนภาพเหมือนเช่นเดียวกันอันโตนี ฟัน ไดก์ และ โจชัว เรย์โนลด์ส ซึ่งภาพที่เขียนก็เป็นเจตนาที่ใช้ในการเผยแพร่ชื่อเสียง เมื่อสถาบันจัดการแสดงภาพเขียนกันขึ้นอย่างสม่ำเสมอ ศิลปินหลายคนต่างก็พยายามสร้างภาพเหมือนตนเองที่สร้างความประทับตาให้แก่ผู้ชม เช่นในการแสดงนิทรรศการภาพเหมือน "Rebels and Martyrs" ของหอศิลป์แห่งชาติ, ลอนดอนเมื่อไม่นานมานี้[26] ตัวอย่างของการโฆษณาตนเองของคริสต์ศตวรรษที่ 21 คืองานเขียนภาพเหมือนตนเองทุกวันโดยอาร์โนด์ พรินสเตท์, ผู้สร้างความโด่งดังเมื่อประกาศว่าจะเขียนภาพเหมือนของตนเองวันละภาพ[27] แต่ก็มีจิตรกรอีกมากที่เขียนภาพเหมือนของตนเองโดยไม่มีจุดประสงค์ในการเผยแพร่ตนเองแต่อย่างใด

  • Thumb
    ฟรองซัวส์ เดสพอร์เทส์จิตรกรผู้เชี่ยวชาญในการเขียนภาพสัตว์เขียน ภาพเหมือนตนเองอย่างนักล่าสัตว์, ค.ศ. 1699.
  • Thumb
    โมริซ คองแตง เดอ ลา ตูร์, สีเทียน, ค.ศ. 1750-1760
  • Thumb
    กุสตาฟว์ กูร์แบ, ภาพเหมือนตนเอง (คนหมดหนทาง) , ราว ค.ศ. 1843
  • Thumb
    วิลเลียม ออร์เพน, ราว ค.ศ. 1910

ภาพเหมือนตนเองที่บอกอาการทางสุขภาพ

Thumb
ภาพเหมือนตนเองของอีกอน ชีเลอ ค.ศ. 1911 เป็นภาพการสำเร็จความใคร่

นักเขียนบางคนที่ป่วยด้วยโรคเกี่ยวกับประสาท หรือ ทางร่างกายก็ทิ้งภาพเหมือนตนเองที่ทำให้นายแพทย์ต่อมาพยายามทำการวิจัยความบกพร่องทางจิต และการวินิจฉัยบางอย่างก็ได้รับการตีพิมพ์ในตำราทางด้านประสาทวิทยา[2] การเขียนภาพเหมือนตนเองของศิลปินผู้ป่วยด้วยโรคจิตประสาทเป็นการเปิดโอกาสให้นายแพทย์ได้ศึกษาการมองตนเองของผู้มีปัญหาทางด้านจิตวิทยา และ ประสาทวิทยา

นักเพศวิทยาชาวรัสเซียอิกอร์ คอนตั้งข้อสังเกตในบทความเกี่ยวกับการสำเร็จความใคร่ว่ากิจการดังกล่าวอาจจะปรากฏในงานศิลปะ โดยเฉพาะในงานจิตรกรรม เช่นในภาพเขียนของศิลปินชาวออสเตรียอีกอน ชีเลอ ซึ่งคอนตั้งข้อสังเกตว่าไม่ใช้เป็นภาพเขียนที่แสดงความพึงพอใจของผู้กระทำ แต่เป็นภาพที่แสดงถึงความอ้างว้างโดดเดี่ยว งานเขียนของชีเลอได้รับการวิจัยโดยนักค้นคว้าอื่นทางด้านพฤติกรรมทางเพศของมนุษย์ โดยเฉพาะทางด้านที่เกี่ยวกับโรคใคร่เด็ก (pedophilia)

งานสะสมภาพเหมือน

งานสะสมภาพเหมือนที่สำคัญที่เป็นที่รู้จักกันดีที่สุดและเก่าที่สุดก็ได้แก่งานสะสมของหอศิลป์อุฟฟิซิในฟลอเรนซ์ในประเทศอิตาลีที่เรียกว่า "ระเบียงวาซารี" (Vasari Corridor) ที่เดิมเป็นงานสะสมที่เริ่มขึ้นโดยคาร์ดินัลเลโอโปลด์ เดอ เมดิชิในครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 17 ที่ได้รับการบำรุงรักษาและหาเพิ่มเติมมาจนกระทั่งถึงปัจจุบันนี้ แต่เป็นงานสะสมที่เป็นของส่วนบุคคลที่ไม่ได้เปิดให้ประชาชนทั่วไปได้เข้าชม แม้ว่าจะมีภาพเขียนบางภาพที่ตั้งแสดงร่วมกับภาพเขียนอื่น ๆ ในงานสะสมทั่วไป "ระเบียงวาซารี" ประกอบด้วยภาพเหมือนกว่า 200 ภาพที่รวมทั้งปีเอโตร ดา กอร์โตนา, ชาร์ลส์ เลอ บรุน, ฌอง-บัพทิสต์ คามิลล์ โคโรต์ และ มาร์ก ชากาล งานสะสมอื่น ๆ ที่สำคัญก็ได้แก่งานสะสมหอภาพเหมือนแห่งชาติ, ลอนดอน และ สาขาในอังกฤษ และหอภาพเหมือนแห่งชาติ, วอชิงตัน ดี.ซี. ใน สหรัฐอเมริกา

ระเบียงภาพ

ภาพวาดเส้น, ภาพพิมพ์ และภาพแกะพิมพ์

ภาพเหมือนตนเองที่เป็นภาพถ่าย

วิธีสองวิธีที่จะได้มาซึ่งภาพถ่ายของภาพเหมือนตนเองที่ใช้กันโดยทั่วไป ก็ได้แก่การถ่ายจากภาพสะท้อนจากกระจก และ ถือกล้องยื่นออกไปจากตนเอง อีเลียซาร์ แลงแมนถ่ายภาพเงาสะท้อนของตนเองจากกาชาเคลือบนิคเคิล

อีกวิธีหนึ่งทำโดยการตั้งกล้องบนสามขาและตั้งเวลา หรือใชรีโมทคอนโทรลในการคุมชัตเตอร์ อีกวิธีหนึ่งคือตั้งกล้องแล้วเดินไปตั้งท่า ปล่อยให้ผู้ช่วยกดชัตเตอร์แทนให้

  • Thumb
    แม็ทธิว เบรดี
    ราว ค.ศ. 1875
  • Thumb
    นาดาร์
    ช่างภาพเหมือนคนสำคัญของฝรั่งเศส
    ราวคริสต์ทศวรรษ 1870
  • Thumb
    อาร์เธอร์ ริมโบด์
    ที่ ฮาราร์
    ราว ค.ศ. 1883
  • Thumb
    ทอมัส เอียคินส์
    ภาพเหมือนตนเองกับจอห์น ลอรี วอลเลซ
    ราว ค.ศ. 1883
  • Thumb
    Eadweard Muybridge
    ภาพเหมือนตนเองเป็นชาย
    โยน, ปีน และ เดิน
    ราว ค.ศ. 1893
  • Thumb
    เอ็ดเวิร์ด เอส. เคอร์ทิส
    ภาพเหมือนตนเอง
    ราว ค.ศ. 1898
  • Thumb
    ออกัสต์ สตรินด์เบิร์ก
    ภาพเหมือนตนเอง
    ราว ค.ศ. 1900
  • Thumb
    เอิร์นสท์ เคิร์ชเนอร์
    ภาพเหมือนตนเอง
    ราว ค.ศ. 1919
  • Thumb
    โยะโกะยามะ มัตสุซะบุโร
    ภาพถ่ายก่อน
    ค.ศ. 1923
  • Thumb
    คาร์ล ฟาน เว็คเต็น
    ช่างภาพเหมือน
    ภาพเหมือนตนเอง
    ค.ศ. 1934
  • Thumb
    เดวิด วิลคี วินฟิลด์
  • Thumb
    ออกัสโต เดอ ลูคา
    ช่างภาพเหมือน
    ภาพเหมือนตนเอง
    ค.ศ. 2000

อ้างอิง

ดูเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Chrome
Wikiwand for Chrome
Edge
Wikiwand for Edge
Firefox
Wikiwand for Firefox