ตะพาบยูเฟรทีส

ตะพาบยูเฟรทีส (อังกฤษ: Euphrates softshell turtle; ชื่อวิทยาศาสตร์: Rafetus euphraticus) สัตว์เลื้อยคลานจำพวกเต่าชนิดหนึ่ง จัดอยู่ในวงศ์ Trionychidae หรือ ตะพาบ

ตะพาบยูเฟรทีส
สถานะการอนุรักษ์
ใกล้สูญพันธุ์  (IUCN 2.3)[1]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Reptilia
อันดับ:	Testudines
วงศ์:	Trionychidae
สกุล:	Rafetus
สปีชีส์:	R.  euphraticus
ชื่อทวินาม
Rafetus euphraticus Daudin, 1802
ชื่อพ้อง[2]
Testudo euphratica Daudin, 1801 Testudo rafcht Olivier, 1807 Trionyx euphraticus Geoffroy Saint-Hilaire, 1809 Testudo rascht Gray, 1831 (ผิดพลาดในอดีต) Gymnopus euphraticus Duméril & Bibron, 1835 Tyrse rafeht Gray, 1844 (ผิดพลาดในอดีต) Trionyx rafeht Gray, 1856 Rafetus euphraticus Gray, 1864 Pelodiscus euphraticus Baur, 1893 Amyda euphratica Hay, 1904 Tyrse euphratica Hay, 1904 Trionix euphracticus Richard, 1999 (ผิดพลาดในอดีต)

เป็นตะพาบที่อาศัยอยู่ในแม่น้ำไทกริสและยูเฟรทีส ใน อิรัก, ซีเรีย, ตุรกี และในจังหวัดคูเซสถาน ของอิหร่าน^[3]

ตะพาบยูเฟรทีสเป็นที่รู้จักของนักวิทยาศาสตร์ชาวตะวันตกเมื่อนักธรรมชาติวิทยาชาวฝรั่งเศส กีโยม อังตวน ออวิลีเย ยิงตัวอย่างได้ในขณะที่ข้ามแม่น้ำยูเฟรทีสใกล้อานาห์ ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1797^[4] ชาวท้องถิ่นบอกว่าเนื้อของสัตว์ชนิดนี้ก็ไม่เหมาะที่จะกิน แต่ไขมันของมันได้รับการยอมรับว่าใช้ทำยารักษาโรคผิวหนังได้หลากหลายชนิด ออวิลีเยจึงตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ให้ว่า Testudo rafcht โดยกล่าวว่า "ชาวอาหรับเรียกมันว่า rafcht "^[5]

ภาพวาดตัวอย่างต้นแบบแรกของตะพาบยูเฟรทีสโดย กีโยม อังตวน ออวิลีเย^[4]

แต่หนังสือของออวิลีเยไม่ได้อธิบายชื่อนี้ตามความหมายในภาษาอาหรับ แต่ในเว็บไซต์ภาษาอาหรับสมัยใหม่บอกว่าตะพาบชนิดนี้เป็นที่รู้จักในชื่อท้องถิ่นว่า ar-rafš (الرفش) ซึ่งได้รับการแปลในพจนานุกรมมาตรฐานว่าหมายถึง "จอบ" หรือ "เสียม" ซึ่งหมายถึงรูปทรงของกระดอง^[6] ออวิลีเยลิได้มอบข้อมูลของตะพาบไปยัง ฟรังซัวส์ มารี ดูแดง ซึ่งได้บรรยายไว้ในหนังสือของตนชื่อ Histoire des reptiles (1801)^[5][7]

ต่อมานักธรรมชาติวิทยาส่วนใหญ่อ่านคำว่า rafcht ของออวิลีเยผิดเป็น rafeht^[8] โดยชื่อ Rafetus euphraticus และสกุล Rafetus ถูกตั้งขึ้นโดย จอห์น เอ็ดเวิร์ด เกรย์ นักสัตววิทยาชาวอังกฤษ ในปี ค.ศ. 1864 พร้อมกับชื่อต่าง ๆ มากมาย เช่น Trionyx euphraticus, Testudo euphraticus, Trionyx rafeht, Tyrse rafeht และ Testudo rafeht^[9]

ปัจจุบัน สถานะของตะพาบยูเฟรทีสอยู่ในภาวะใกล้สูญพันธุ์ เนื่องจากถูกคุกคามด้วยมลพิษและรุกรานถิ่นที่อยู่อาศัยในธรรมชาติ และถูกฆ่าโดยชาวประมง^[3]

อ้างอิง

1. European Reptile & Amphibian Specialist Group 1996. Rafetus euphraticus. 2006 IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 09 July 2007.
2. Fritz, Uwe; Peter Havaš (2007). "Checklist of Chelonians of the World" (PDF). Vertebrate Zoology. 57 (2): 320–321. ISSN 18640-5755. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-12-17. สืบค้นเมื่อ 29 May 2012.
3. Ghaffari, Hanyeh (2008). "Conservation Status of the Euphrates Softshell Turtle, Rafetus euphraticus, in Iran". Chelonian Conservation and Biology. Chelonian Research Foundation. 7 (2): 223–229. doi:10.2744/ccb-0717.1. สืบค้นเมื่อ 9 November 2009. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |coauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|author=) (help)^{[ลิงก์เสีย]}
4. Voyageurs et explorateurs provençaux, By Henri Barré, Michel Clerc, Paul Gaffarel, G. de Laget, H. Pellissier, Raymond Teisseire. Page 133.
5. Olivier, Guillaume-Antoine (1807), Voyage dans l'Empire othoman, l'Égypte et la Perse: fait par ordre du Gouvernement..., vol. 6, pp. 325–328. See also plate 41 in the accompanying atlas เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. As Olivier wrote in French, his ch more or less corresponds to the English sh, or to š used in the standard transcription of the Arabic.
6. E.g., the leaflet سلحفاة الفرات طريّة الترس Rafetus euphraticu، أغرب سلاحف الماء الحلو في الشرق الأوسط from the WME News web site, which also has an English version, Mesopotamian softshell turtle (Rafetus euphraticus), the strangest fresh water turtle of the Middle East. Ar-rafš(الرفش) is also contained in a number of web page found by a Google search on "سلحفاة الفرات", which is the Arabic for "Euphrates Turtle" (as seen in the above WME leaflet).
7. Daudin, François Marie; Sonnini, Charles S. (1801), Histoire naturelle, générale et particulière des reptiles: ouvrage faisant suite à l'histoire naturelle générale et particulieère, composée par Leclerc de Buffon, et rédigée par C. S. Sonnini, membre de plusieurs sociétés savantes, vol. 2, Dufart, pp. 305–308
8. "Rafetus euphraticus" in: UWE FRITZ and PETER HAVAŠ, Checklist of Chelonians of the World เก็บถาวร 2011-06-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, pp. 181-182. "Tyrse rafeht Gray (ex errore pro Testudo rafcht Olivier, 1807", etc.)
9. The Rafetus section (pp. 81-82) in: Gray, J. E., Revision of the species of Trionychidae found in Asia and Africa, with descriptions of some new species. Proc. Zool. Soc. London 1864, pp. 76-98

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Rafetus euphraticus ที่วิกิสปีชีส์