อ่าวเปอร์เซีย (อังกฤษ: Persian Gulf; เปอร์เซีย: خلیج فارس, อักษรโรมัน: xalij-e fârs, แปลตรงตัว 'อ่าวฟอร์ส', ออกเสียง: [xæliːdʒe fɒːɾs]) บางครั้งเรียกว่า อ่าวอาหรับ (อาหรับ: اَلْخَلِيْجُ ٱلْعَرَبِيُّ, อักษรโรมัน: Al-Khalīj al-ˁArabī) เป็นอ่าวในเอเชียตะวันตก พื้นที่น้ำส่วนนี้เป็นส่วนเพิ่มเติมของมหาสมุทรอินเดียที่ตั้งอยู่ระหว่างอิหร่านกับคาบสมุทรอาหรับ[1] โดยเชื่อมกับอ่าวโอมานทางตะวันออกด้วยช่องแคบฮอร์มุซ และดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำชัฏฏุลอะร็อบก่อให้เกิดชายฝั่งทางตะวันตกเฉียงเหนือ
| อ่าวเปอร์เซีย | |
|---|---|
 อ่าวเปอร์เซียมองจากอวกาศ | |
| ที่ตั้ง | เอเชียตะวันตก |
| พิกัด | 26°N 52°E |
| ชนิด | อ่าว |
| แหล่งน้ำไหลเข้าหลัก | อ่าวโอมาน |
| ประเทศในลุ่มน้ำ | อิหร่าน, อิรัก, คูเวต, ซาอุดีอาระเบีย, กาตาร์, บาห์เรน, สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และโอมาน (ดินแดนส่วนแยกมุซันดัม) |
| ช่วงยาวที่สุด | 989 กิโลเมตร (615 ไมล์) |
| พื้นที่พื้นน้ำ | 251,000 ตารางกิโลเมตร (97,000 ตารางไมล์) |
| ความลึกโดยเฉลี่ย | 50 เมตร (160 ฟุต) |
| ความลึกสูงสุด | 90 เมตร (300 ฟุต) |
อ่าวเปอร์เซียมีพื้นที่ประมงมากมาย หินโสโครกที่กว้างขวาง (ส่วนใหญ่เป็นหินและมีพืดหินปะการัง) และหอยมุกจำนวนมาก แต่ระบบนิเวศถูกทำลายจากการทำอุตสาหกรรมและน้ำมันรั่วไหล
อ่าวเปอร์เซียอยู่ในแอ่งน้ำอ่าวเปอร์เซีย ซึ่งมีต้นกำเนิดในมหายุคซีโนโซอิกและมีความเกี่ยวข้องกับการมุดตัวของแผ่นอาหรับลงในเทือกเขาซากรอส[2] แอ่งน้ำนี้เกิดน้ำท่วมเมื่อ 15,000 ปีก่อน เนื่องจากการเพิ่มของระดับน้ำทะเลจากการล่าถอยของธารน้ำแข็งในสมัยโฮโลซีน[3]
ชื่อ
ในสมัยก่อน อ่าวเปอร์เซียมีชื่อเรียกหลายชื่อ อัสซีเรียเรียกพื้นที่นี้ว่า "ทะเลขม"[4] ใน 550 ปีก่อนคริสต์ศักรราช จักรวรรดิอะคีเมนิดจัดตั้งจักรวรรดิดบราณแห่งแรกในเปอร์ซิส (ปารร์ส หรือ ฟอร์สในสมัยใหม่) ในภูมิภาคทางตะวันตกเฉียงใต้ของที่ราบสูงอิหร่าน[5] ด้วยเหตุนี้ ในแหล่งข้อมูลกรีกระบุแหล่งน้ำที่ล้อมรอบจังหวัดนี้จึงได้ชื่อว่า "อ่าวเปอร์เซีย"[6] ในหนังสือของNearchusที่รู้จักกันในชื่อ Indikê (300 ปีก่อนคริสต์ศักราช) คำว่า "Persikon kolpos" ที่กล่าวถึงหลายครั้ง มีความหมายว่า "อ่าวเปอร์เซีย"[7]
เมื่อพิจารณาถึงภูมิหลังทางประวัติศาสตร์ของอ่าวเปอร์เซีย อาร์โนลด์ วิลสันระบุไว้ในหนังสิอที่ตีพิมพ์ใน ค.ศ. 1928 ว่า "ไม่มีร่องน้ำใดที่มีความสำคัญมากไปกว่าอ่าวเปอร์เซียต่อนักธรณีวิทยา นักโบราณคดี นักภูมิศาสตร์ พ่อค้า นักการเมือง นักทัศนาจร และนักวิชาการทั้งในอดีตและปัจจุบัน ร่องน้ำนี้ที่แยกที่ราบสูงอิหร่านออกจากแผ่นอาหรับ ทำให้เกิดอัตลักษณ์อิหร่านตั้งแต่ 2200 ปีเป็นอย่างน้อย"[1][8]
ข้อพิพาทเรื่องชื่อ
พื้นที่น้ำในอดีตและในระดับนานาชาติมีชื่อเรียกว่า อ่าวเปอร์เซีย[9][10][11] รัฐบาลอาหรับเรียกบริเวณนี้เป็นอ่าวอาหรับ หรือ The Gulf[12] และบางประเทศและองค์กรเริ่มใช้คำว่าอ่าวอาหรับ[13] ทางองค์การอุทกศาสตร์สากลเรียกพื้นที่นี้ว่า อ่าวอิหร่าน (อ่าวเปอร์เซีย)[14]
ข้อพิพาทนี้เริ่มพบบ่อยขึ้นนับตั้งแต่คริสต์ทศวรรษ 1960[15] ความเป็นศัตรูระหว่างอิหร่านและรัฐอาหรับบางประเทศ ควบคู่กับการก่อตัวของอุดมการณ์รวมกลุ่มอาหรับและชาตินิยมอาหรับ ทำให้ชื่อ "อ่าวอาหรับ" กลายเป็นชื่อที่นิยมในประเทศอาหรับส่วนใหญ่[16][17]
น้ำมันและแก๊ส
อ่าวเปอร์เซียเป็นแหล่งน้ำมันดิบแบบเดี่ยวที่ใหญ่ที่สุดในโลก [ต้องการอ้างอิง]และเป็นที่ตั้งของแท่นขุดเจาะน้ำมันอัลซะฟะนียะ (Al-Safaniya) ที่ใหญ่ที่สุดในโลก[ต้องการอ้างอิง] ลอยตัวอยู่กลางอ่าวเปอร์เซีย ความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรน้ำมันและแก๊สธรรมชาติเหล่านี้ส่งผลให้ประเทศรอบอ่าวเปอร์เซียเป็นประเทศอุตสาหกรรมน้ำมันสำคัญ ซึ่งมีชื่อเรียกรวม ๆ ว่า รัฐรอบอ่าวเปอร์เซีย ได้แก่ ประเทศอิหร่าน บาห์เรน, คูเวต, โอมาน, กาตาร์, ซาอุดีอาระเบีย และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ส่วนอิรักนั้นมีพื้นที่ติดกับอ่าวเพียงเล็กน้อยเท่านั้น[18][19][20]
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
