ไดโพแทสเซียมฟอสเฟต

ไดโพแทสเซียมฟอสเฟต (อังกฤษ: Dipotassium phosphate, dipotassium hydrogen orthophosphate, potassium phosphate dibasic สูตรเคมี K₂HPO₄) เป็นเกลือละลายน้ำได้ดี มักจะใช้เป็นปุ๋ย สารเติมแต่งอาหาร (food additive) และสารบัฟเฟอร์ (buffering agent) เป็นสารต้นผลิตของฟอสฟอรัสและโพแทสเซียม

ไดโพแทสเซียมฟอสเฟต

ชื่อ
IUPAC name Potassium hydrogen phosphate
ชื่ออื่น Potassium monohydrogen phosphate Phosphoric acid dipotassium salt Potassium phosphate dibasic
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	7758-11-4 Y 16788-57-1 (trihydrate) Y
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ
ChEBI	CHEBI:131527 N
ChEMBL	ChEMBL1200459 N
เคมสไปเดอร์	22858 Y
ECHA InfoCard	100.028.940
EC Number	231-834-5
เลขอี	E340(ii) (antioxidants, ...)
ผับเคม CID	24450
UNII	CI71S98N1Z Y RJK174X3TZ (trihydrate) Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID8035506
InChI InChI=1S/2K.H3O4P/c;;1-5(2,3)4/h;;(H3,1,2,3,4)/q2*+1;/p-2 Y Key: ZPWVASYFFYYZEW-UHFFFAOYSA-L Y InChI=1/2K.H3O4P/c;;1-5(2,3)4/h;;(H3,1,2,3,4)/q2*+1;/p-2 Key: ZPWVASYFFYYZEW-NUQVWONBAH
SMILES [K+].[K+].[O-]P([O-])(=O)O
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	K2HPO4
มวลโมเลกุล	174.2 g/mol
ลักษณะทางกายภาพ	ผงสีขาว deliquescent
กลิ่น	ไม่มีกลิ่น
ความหนาแน่น	2.44 g/cm3
จุดหลอมเหลว	> 465 องศาเซลเซียส (869 องศาฟาเรนไฮต์; 738 เคลวิน) สลายตัว
ละลายในน้ำ	149.25 g/100 mL (20 °C)
ความสามารถละลายได้	ละลายได้เล็กน้อยในแอลกอฮอล์
pKa	12.4
Basicity (pKb)	6.8
ความอันตราย
NFPA 704 (fire diamond)	1 0 0
จุดวาบไฟ	ไม่ติดไฟ
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แคทไอออนอื่น ๆ	ไดโซเดียมฟอสเฟต ไดแอมโมเนียมฟอสเฟต
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง	โมโนโพแทสเซียมฟอสเฟต ไตรโพแทสเซียมฟอสเฟต
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

สารละลายไดโพแทสเซียมฟอสเฟตเกิดขึ้นจากปฏิกิริยาปริมาณสัมพันธ์ (stoichiometric reaction) ของกรดฟอสฟอริก กับโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ คือ

H₃PO₄ + 2 KOH → K₂HPO₄ + 2 H₂O

การใช้งาน

มีการใช้ไดโพแทสเซียมฟอสเฟตเป็นสารเติมแต่งอาหารในครีมเทียม ในเครื่องดื่มผงสำหรับชง ในแร่เสริมอาหาร และในแบคทีเรียเพาะเชื้อ (starter culture)^[1] ในครีมเทียม มันมีหน้าที่ป้องกันการจับเป็นก้อน^[2]

ไดโพแทสเซียมฟอสเฟตใช้ทำสารละลายบัฟเฟอร์ (buffer solution) และใช้ในการผลิต Trypticase soy agar ซึ่งเป็นอาหารเลี้ยงเชื้อแบคทีเรีย^{[ต้องการอ้างอิง]}

ความปลอดภัย

ไดโพแทสเซียมฟอสเฟตจัดอยู่ในสารประเภท generally recognized as safe (ยอมรับทั่ว ๆ ไปว่าปลอดภัย) โดยองค์การอาหารและยาประเทศสหรัฐอเมริกา^[3]