คาร์บอนมอนอกไซด์

คาร์บอนมอนอกไซด์ มีสูตรทางเคมี "CO" เป็นก๊าซที่ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส แต่มีความเป็นอันตรายอย่างร้ายแรงต่อระบบลำเลียงเลือด โมเลกุลประกอบไปด้วยคาร์บอนหนึ่งอะตอมและออกซิเจนหนึ่งอะตอมเชื่อมกันด้วยพันธะโควาเลนต์ อาจจัดได้ว่าเป็นสารประกอบแอนไฮไดรด์อย่างหนึ่งของกรดฟอร์มิก

คาร์บอนมอนอกไซด์

Ball-and-stick model of carbon monoxide Spamodel of carbon monoxide
ชื่อ
IUPAC name Carbon monoxide
ชื่ออื่น Carbonic oxide gas Carbon protoxide Oxide of carbon Protoxide of carbon Carbonous oxide Carbonous acid gas Carbon(II) oxide Breath of carbon Oxygenated carbon Carbate Carbonyl Water gas Hydrocarbon gas Fuel gas Rauchgas Carbonic inflammable air Heavy inflammable air White damp Fire Damp Powder Gas Illuminating gas Dowson gas Mond gas Power gas Producer gas Blast furnace gas Coal gas Phlogiston Car gas
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	630-08-0 Y
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ
Beilstein Reference	3587264
ChEBI	CHEBI:17245 Y
ChEMBL	ChEMBL1231840
เคมสไปเดอร์	275 Y
ECHA InfoCard	100.010.118
EC Number	211-128-3
Gmelin Reference	421
KEGG	D09706 Y
MeSH	Carbon+monoxide
ผับเคม CID	281
RTECS number	FG3500000
UNII	7U1EE4V452 Y
UN number	1016
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5027273
InChI InChI=1S/CO/c1-2 Y Key: UGFAIRIUMAVXCW-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/CO/c1-2 Key: UGFAIRIUMAVXCW-UHFFFAOYAT
SMILES [C-]#[O+]
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	CO
มวลโมเลกุล	28.010 g·mol−1
ลักษณะทางกายภาพ	ไม่มีสี
กลิ่น	ไม่มีกลิ่น
ความหนาแน่น	789 kg/m3, liquid 1.250 kg/m3 at 0 °C, 1 atm 1.145 kg/m3 at 25 °C, 1 atm
จุดหลอมเหลว	−205.02 องศาเซลเซียส (−337.04 องศาฟาเรนไฮต์; 68.13 เคลวิน)
จุดเดือด	−191.5 องศาเซลเซียส (−312.7 องศาฟาเรนไฮต์; 81.6 เคลวิน)
ละลายในน้ำ	27.6 mg/L (25 °C)
ความสามารถละลายได้	ละลายได้ในคลอโรฟอร์ม, กรดแอซีติก, ethyl acetate, เอทานอล, ammonium hydroxide, เบนซีน
ค่าคงที่ตาม กฎของเฮนรี่ (kH)	1.04 atm·m3/mol
Magnetic susceptibility (χ)	−9.8·10−6 cm3/mol
ดัชนีหักเหแสง (nD)	1.0003364
Dipole moment	0.122 D
อุณหเคมี
ความจุความร้อน (C)	29.1 J/(K·mol)
Std molar entropy (S⦵298)	197.7 J/(K·mol)
Std enthalpy of formation (ΔfH⦵298)	−110.5 kJ/mol
Std enthalpy of combustion (ΔcH⦵298)	−283.0 kJ/mol
เภสัชวิทยา
ATC code	V04CX08 (WHO)
ความอันตราย
อาชีวอนามัยและความปลอดภัย (OHS/OSH):
อันตรายหลัก	Poisonous by inhalation[1]
GHS labelling:
Pictograms
Signal word	อันตราย
Hazard statements	H220, H331, H360, H372, H420
Precautionary statements	P201, P202, P210, P251, P260, P261, P264, P270, P281, P304+P340, P308+P313, P311, P314, P321, P377, P381, P403, P403+P233, P405, P501
NFPA 704 (fire diamond)	[2] 3 4 0
จุดวาบไฟ	−191 องศาเซลเซียส (−311.8 องศาฟาเรนไฮต์; 82.1 เคลวิน)
อุณหภูมิที่ ติดไฟได้เอง	609 องศาเซลเซียส (1,128 องศาฟาเรนไฮต์; 882 เคลวิน)
ขีดจำกัดการระเบิด	12.5–74.2%
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
LC50 (median concentration)	8636 ppm (rat, 15 min) 5207 ppm (rat, 30 min) 1784 ppm (rat, 4 h) 2414 ppm (mouse, 4 h) 5647 ppm (guinea pig, 4 h)[3]
LCLo (lowest published)	4000 ppm (human, 30 min) 5000 ppm (human, 5 min)[3]
NIOSH (US health exposure limits):[1]
PEL (Permissible)	TWA 50 ppm (55 mg/m3)
REL (Recommended)	TWA 35 ppm (40 mg/m3) C 200 ppm (229 mg/m3)
IDLH (Immediate danger)	1200 ppm
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS)	ICSC 0023
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แอนไอออนอื่น ๆ	Carbon monosulfide
แคทไอออนอื่น ๆ	Silicon monoxide Germanium monoxide Tin(II) oxide เลด(II) ออกไซด์
คาร์บอนออกไซด์ที่เกี่ยวข้อง	คาร์บอนไดออกไซด์ คาร์บอนซับออกไซค์ Oxocarbons
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

แก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์เกิดจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ของสารประกอบคาร์บอน โดยเฉพาะเครื่องยนต์สันดาปภายใน คาร์บอนมอนออกไซด์จะเกิดได้มากเมื่อออกซิเจนไม่เพียงพอในการสันดาป คาร์บอนมอนอกไซด์สามารถใช้เป็นเชื้อเพลิงได้ เผาไหม้ในอากาศจะเกิดเปลวเพลิงสีน้ำเงินและให้คาร์บอนไดออกไซด์ออกมา แม้ว่าจะมีความเป็นพิษอย่างร้ายแรงคาร์บอนมอนออกไซด์ก็มีประโยชน์ในโลกปัจจุบันอย่างมากเพราะเป็นสารตั้งต้นในการผลิตผลิตภัณฑ์อย่างอื่นนานาชนิด เช่น จากรถ บุหรี่ เป็นต้น

อ้างอิง

1. NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0105". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
2. Richard, Pohanish (2012). Sittig's Handbook of Toxic and Hazardous Chemicals and Carcinogens (2 ed.). Elsevier. p. 572. ISBN 978-1-4377-7869-4. สืบค้นเมื่อ 5 September 2015.
3. "Carbon monoxide". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
4. "Carbon Monoxide - CAMEO Chemicals". cameochemicals.noaa.gov. US NOAA Office of Response and Restoration.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Global map of carbon monoxide distribution
• Explanation of the structure
• International Chemical Safety Card 0023
• CDC NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards: Carbon monoxide—National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), US Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
  • Carbon Monoxide—NIOSH Workplace Safety and Health Topic—CDC
  • Carbon Monoxide Poisoning—Frequently Asked Questions—CDC
• External MSDS data sheet
• Carbon Monoxide Detector Placement
• Microscale Gas Chemistry Experiments with Carbon Monoxide
• "Instant insight: Don't blame the messenger". Chemical Biology (11: Research News). 18 October 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 October 2007. สืบค้นเมื่อ 27 October 2019. Outlining the physiology of carbon monoxide from the Royal Society of Chemistry.