ลัทธิไศวะ

ในศาสนาฮินดู ลัทธิไศวะ หรือ ไศวนิกาย (อังกฤษ: Shaivism) เป็นลัทธินิกายที่นับถือพระศิวะเป็นพระเป็นเจ้าหรือพรหมัน^[1] ศาสนิกชนในลัทธินี้เรียกว่าชาวไศวะ ซึ่งมีรูปแบบความเชื่อและการปฏิบัติแตกต่างกันไปเป็นหลายกลุ่ม เช่น ศิวสิทธานตะที่มีแนวคิดว่าบุคคลจะหลุดพ้นได้โดยการภักดีต่อพระศิวะ แต่ลัทธิโยคะถือว่าทุกสิ่งเป็นส่วนหนึ่งของพรหมันอยู่แล้ว^[2][3] ลัทธินี้ถือพระเวทและอาคมเป็นคัมภีร์สำคัญ^[4][5][6]

การบูชาพระศิวะ

ลัทธิไศวะมีที่มาจากการนับถือพระรุทรในสมัยพระเวท (ราวสองพันปีก่อนคริสต์ศักราช)^[7] คัมภีร์เศวตาศวตโรปนิษัทซึ่งแต่งขึ้นราวหนึ่งพันปีก่อนคริสต์ศักราชปรากฏคำว่า รุทร ศิวะ มเหศวร^[8][9] แต่การตีความคำเหล่านี้ยังเป็นที่ถกเถียงอยู่^[10][11] จนถึงคริสต์สหัสวรรษที่ 1 ลัทธิไศวะทั้งสายภักตินิยมและสายโยคะก็เริ่มแพร่หลายในหลายอาณาจักร^[7] รวมทั้งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่พบโบสถ์พราหมณ์ลัทธิไศวะหลายพันแห่งในประเทศอินโดนีเซีย กัมพูชา และเวียดนาม^[12][13]

ความเชื่อของลัทธิไศวะมีหลายรูปแบบ บางกลุ่มถือว่าพระศิวะคือมหาเทพพระผู้สร้าง รักษา และทำลายล้างโลก บางกลุ่มมองว่าพระศิวะหมายถึงอาตมันอันเป็นภาวะแก่นสารของสรรพสิ่ง ในด้านการปฏิบัติ มีการบูชาพระศิวะรวมถึงพระปารวตีผู้เป็นศักติ (ซึ่งแบบขนบของลัทธิศักติ) ตามโบสถ์พราหมณ์ต่าง ๆ^[3] บางกลุ่มเน้นการถือพรตฝึกโยคะเพื่อให้เข้าถึงพระศิวะที่เป็นอาตมันภายในตนเอง^[14][2][15]

อ้างอิง

1. P. T. Raju (1985). Structural Depths of Indian Thought. State University of New York Press. pp. 10–14, 509–516. ISBN 978-0-88706-139-4.
2. Ganesh Tagare (2002), The Pratyabhijñā Philosophy, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1892-7, pages 16–19
3. Flood 2003, pp. 202–204.
4. David Smith (1996), The Dance of Siva: Religion, Art and Poetry in South India, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-48234-9, page 116
5. Mariasusai Dhavamony (1999), Hindu Spirituality, Gregorian University and Biblical Press, ISBN 978-88-7652-818-7, pages 31–34 with footnotes
6. Mark Dyczkowski (1989), The Canon of the Śaivāgama, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0595-8, pages 43–44
7. Peter Bisschop (2011), Shaivism, Oxford University Press
8. [a] Paul Deussen, Sixty Upanishads of the Veda, Volume 1, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120814684, pages 301-304;
   [b] R G Bhandarkar (2001), Vaisnavism, Saivism and Minor Religious Systems, Routledge, ISBN 978-8121509992, pages 106-111
9. Robert Hume (1921), Shvetashvatara Upanishad, The Thirteen Principal Upanishads, Oxford University Press, pages 400-406 with footnotes
10. A Kunst, Some notes on the interpretation of the Ṥvetāṥvatara Upaniṣad, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, Vol. 31, Issue 02, June 1968, pages 309-314; doi:10.1017/S0041977X00146531
11. D Srinivasan (1997), Many Heads, Arms, and Eyes, Brill, ISBN 978-9004107588, pages 96-97 and Chapter 9
12. Flood 2003, pp. 208–214.
13. Jan Gonda (1975). Handbook of Oriental Studies. Section 3 Southeast Asia, Religions. BRILL Academic. pp. 3–20, 35–36, 49–51. ISBN 90-04-04330-6.
14. Flood 1996, pp. 162–167.
15. "Introduction to Hinduism". Himalayan Academy. 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-04-30. สืบค้นเมื่อ February 2014. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

แหล่งข้อมูล

• Apte, Vaman Shivram (1965). The Practical Sanskrit Dictionary. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 978-81-208-0567-5. (fourth revised & enlarged edition).
• Basham, A. L. (1989). Zysk, Kenneth (บ.ก.). The Origins and Development of Classical Hinduism. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-507349-2.
• Bhandarkar, Ramakrishna Gopal (1913). Vaisnavism, Śaivism, and Minor Religious Systems. New Delhi: Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-0122-2. Third AES reprint edition, 1995.
• Bhattacharyya, Haridas, บ.ก. (1956). The Cultural Heritage of India. Calcutta: The Ramakrishna Mission Institute of Culture. Four volumes.
• Bisschop, Peter C. (2020), "Early Śaivism - From Mantramārga Back to Atimārga: Atimārga as a Self-referential Term", ใน Goodall, Dominic; Hatley, Shaman; Isaacson, Harunaga; Raman, Srilata (บ.ก.), Śaivism and the Tantric Traditions: Essays in Honour of Alexis G.J.S. Sanderson, Gonda Indological Studies, vol. 22, Leiden: Brill Publishers, pp. 14–32, doi:10.1163/9789004432802_003, ISBN 978-90-04-43266-6, S2CID 229212351.
• Bisschop, Peter C. (2018), Universal Śaivism: The Appeasement of All Gods and Powers in the Śāntyadhyāya of the Śivadharmaśāstra, Gonda Indological Studies, vol. 18, Leiden: Brill Publishers, doi:10.1163/9789004384361, ISBN 978-90-04-38246-6, S2CID 158081966.
• Bisschop, Peter C. (2011), Shaivism, Oxford University Press
• Briggs, Lawrence Palmer (1951). "The Syncretism of Religions in Southeast Asia, Especially in the Khmer Empire". Journal of the American Oriental Society. 71 (4): 230–249. doi:10.2307/596106. JSTOR 596106.
• Chakravarti, Mahadev (1986), The Concept of Rudra-Śiva Through The Ages (first ed.), Delhi: Motilal Banarsidass
• Chakravarti, Mahadev (1994), The Concept of Rudra-Śiva Through The Ages (Second Revised ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-0053-3
• Courtright, Paul B. (1985). Gaṇeśa: Lord of Obstacles, Lord of Beginnings. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-505742-3.
• Daniélou, Alain (2017) [1964]. The Myths and Gods of India: The Classic Work on Hindu Polytheism. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-3638-9. OCLC 24247413. S2CID 169604069.
• Daniélou, Alain (1984) [1979]. Gods of Love and Ecstasy: The Traditions of Shiva and Dionysus. Rochester, Vermont: Inner Traditions. ISBN 0-89281-374-1. OCLC 25281659. S2CID 191033152.
• Daniélou, Alain (1987). While the Gods Play: Shaiva Oracles and Predictions on the Cycles of History and the Destiny of Mankind. Rochester, Vermont: Inner Traditions. ISBN 978-1-59477-736-3. OCLC 15696932.
• Dasgupta, Surendranath (1955). A History of Indian Philosophy, Vol. 5: The Southern Schools of Śaivism. Cambridge University Press.
• Mariasusai Dhavamony (1971). Love of God according to Śaiva Siddhānta: a study in the mysticism and theology of Śaivism. Clarendon Press. ISBN 978-0-19-826523-8.
• Flood, Gavin (1996). An Introduction to Hinduism. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-43878-0.
• Flood, Gavin, บ.ก. (2003). "The Śaiva Traditions". The Blackwell Companion to Hinduism. Malden, MA: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1405132510.
• Gray, David B. (2016). "Tantra and the Tantric Traditions of Hinduism and Buddhism". Oxford Research Encyclopedia of Religion. Oxford University Press. doi:10.1093/acrefore/9780199340378.013.59. ISBN 9780199340378.
• Grimes, John A. (1995). Ganapati: Song of the Self. SUNY Series in Religious Studies. Albany: State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-2440-7.
• Harper, Katherine Anne; Brown, Robert L. (2002). The Roots of Tantra. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-5306-3.
• Ariel Glucklich (2008). The Strides of Vishnu : Hindu Culture in Historical Perspective: Hindu Culture in Historical Perspective. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-971825-2.
• Kulke, Hermann; Kesavapany, K.; Sakhuja, Vijay (2010). Nagapattinam to Suvarnadwipa: Reflections on the Chola Naval Expeditions to Southeast Asia. Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 978-9-8123-0937-2.
• Gonda, Jan (1977). "10-13". Medieval Religious Literature in Sanskrit. A History of Indian Literature 2.1. Harrassowitz Verlag.
• Keay, John (2000). India: A History. New York: Grove Press. ISBN 978-0-8021-3797-5.
• Ann R. Kinney; Marijke J. Klokke; Lydia Kieven (2003). Worshiping Siva and Buddha: The Temple Art of East Java. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-2779-3.
• Stella Kramrisch (1993). The Presence of Siva. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-01930-7.
• Lorenzen, David N. (1987). "Śaivism: An Overview". ใน Mircea Eliade (บ.ก.). The Encyclopedia of Religion. Vol. 13. Collier Macmillan.
• Jones, Constance; Ryan, James D. (2006). Encyclopedia of Hinduism. Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-7564-5.
• Lipner, Julius (2012). Hindus: Their Religious Beliefs and Practices. Routledge. ISBN 978-1-135-24061-5.
• Mallinson, James (2012). "Nāth Sampradāya". ใน Knut A. Jacobsen; Helene Basu; Angelika Malinar; Vasudha Narayanan (บ.ก.). Brill's Encyclopedia of Hinduism. Vol. 3. Brill Academic.
• Mate, M. S. (1988). Temples and Legends of Maharashtra. Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan.
• Michaels, Axel (2004). Hinduism: Past and Present. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-08953-9.
• R. Blake Michael (1992). The Origins of Vīraśaiva Sects: A Typological Analysis of Ritual and Associational Patterns in the Śūnyasaṃpādane. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0776-1.
• Muller-Ortega, Paul E. (2010). Triadic Heart of Siva, The: Kaula Tantricism of Abhinavagupta in the Non-dual Shaivism of Kashmir. State University of New York Press. ISBN 978-1-4384-1385-3.
• Rigopoulos, Antonio (1998). Dattatreya: The Immortal Guru, Yogin, and Avatara: A Study of the Transformative and Inclusive Character of a Multi-faceted Hindu Deity. State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-3696-7.
• Nath, Vijay (March–April 2001). "From 'Brahmanism' to 'Hinduism': Negotiating the Myth of the Great Tradition". Social Scientist. 29 (3/4): 19–50. doi:10.2307/3518337. JSTOR 3518337.
• Oberlies, T. (1998). Die Religion des Rgveda. Vienna.
• Parmeshwaranand, S. (2004). Encyclopaedia of the Śaivism. Sarup & Sons. ISBN 978-81-7625-427-4.
• Pathak, V. S. (1960). History of Śaiva Cults in Northern India from Inscriptions, 700 A.D. to 1200 A.D. Motilal Banarsidass.
• Indira Viswanathan Peterson (2014). Poems to Siva: The Hymns of the Tamil Saints. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-6006-7.
• A. K. Ramanujan (1973). Speaking of Śiva. Penguin. ISBN 978-0-14-044270-0.
• Velcheru Narayana Rao; Gene H. Roghair (2014). Siva's Warriors: The Basava Purana of Palkuriki Somanatha. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-6090-6.
• Rocher, Ludo (1986). The Puranas. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN 978-3447025225.
• Samuel, Geoffrey (2008), The Origins of Yoga and Tantra, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-69534-3
• Sanderson, Alexis (2009). "The Śaiva Age: The Rise and Dominance of Śaivism during the Early Medieval Period". ใน Shingo Einoo (บ.ก.). Genesis and Development of Tantrism. Tokyo: Institute of Oriental Culture.
• Sanderson, Alexis (1988). "Saivism and the Tantric Traditions". ใน S Sutherland; และคณะ (บ.ก.). The World's Religions. Routledge.
• Sanderson, Alexis (1995). "Meaning of a Tantric Ritual". ใน AM Blondeau; K Schipper (บ.ก.). Essais sur le Rituel. Louvain: Peeters.
• Alexis Sanderson (2004). "The Śaiva Religion among the Khmers Part I". Bulletin de l'École Française d'Extrême-Orient. 90/91: 349–462. JSTOR 43732654.
• Alexis Sanderson (2010). Dominic Goodall & Andre Padoux (บ.ก.). Mélanges tantriques à la mémoire d'Hélène Brunner: Tantric Studies in Memory of Hélène Brunner. Institut Français de Pondichéry. ISBN 978-2855396668.
• Hilko Wiardo Schomerus (2000). Śaiva Siddhānta: An Indian School of Mystical Thought : Presented as a System and Documented from the Original Tamil Sources. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-1569-8.
• Sharma, Ram Karan (1988). Elements of Poetry in the Mahābhārata. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0544-6. Second edition.
• Tattwananda, Swami (1984), Vaisnava Sects, Saiva Sects, Mother Worship (First Revised ed.), Calcutta: Firma KLM Private Ltd.
• Vasugupta (1992). The Aphorisms of Siva: The Siva Sutra with Bhaskara's Commentary, the Varttika. Mark Dyczkowski (translator). State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-1264-0.
• * Kramrisch, Stella (1994a), The Presence of Śiva, Princeton, New Jersey: Princeton University Press, ISBN 978-0691019307
• Winternitz, Maurice (1972). History of Indian Literature. New Delhi: Oriental Books Reprint Corporation. Second revised reprint edition. Two volumes. First published 1927 by the University of Calcutta.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Encyclopædia Britannica, "Shaivism"
• Saivism.Net
• Alexis sanderson, Publications, scholarly studies in Shaivism