โรงเรียนรัตนบุรี จัดตั้งเมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2493 สถานที่เรียนครั้งแรกใช้สถานที่ของโรงเรียนรัตนวิทยาคม หลังจากนั้นมีการเปลี่ยนแปลง โดยสรุปดังนี้
- พ.ศ. 2494 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียน 1 หลัง โดยสร้าง ณ บริเวณสวนสาธารณะที่ชาวบ้านเรียกว่า “สวนญี่ปุ่น” ชื่อเดิมว่า “โรงเรียนรัตนบุรี” (ส.ร.7)
- พ.ศ. 2514 เปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนรัตนบุรีวิทยา” (ร.ว.)
- พ.ศ. 2515 ได้รับคัดเลือกเข้าเป็นโรงเรียนในโครงการ คมช.รุ่นที่ 5
- พ.ศ. 2518 เปิดสอนในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
- พ.ศ. 2520 เปลี่ยนชื่อโรงเรียนเป็น “โรงเรียนรัตนบุรี” (ร.บ.)
- พ.ศ. 2530 ได้รับงบประมาณสร้างอาคารเรียนแบบ 216ล (ปรับปรุง 2529) โดยก่อสร้าง ณ สนามบินเก่าในเนื้อที่ 100 ไร่ แยกจัดการเรียนการสอนออกเป็น 2 แห่ง ดังนี้
- แห่งที่ 1 (ที่เดิม) จัดการเรียนการสอนในระดับ ม.3, 4 และ ม.5, 6
- แห่งที่ 2 (ที่แห่งใหม่) จัดการเรียนการสอนในระดับ ม.1 และ ม.2
- พ.ศ. 2534 เปิดสาขา 1 แห่ง คือ สาขาหนองเทพ ปัจจุบันคือ โรงเรียนโนนเทพ กิ่งอำเภอโนนนารายณ์
- พ.ศ. 2535 เปิดสาขา 2 แห่ง คือ สาขา ต.ธาตุ และ ต.แก ปัจจุบันสาขา ต.ธาตุ คือ โรงเรียนธาตุศรีนคร สาขา ต.แก คือโรงเรียนแกศึกษาพัฒนา
- พ.ศ. 2536 เปิดสาขา 1 แห่ง คือ สาขา ต.ทับใหญ่ ปัจจุบันคือ โรงเรียนทับโพธิ์พัฒนวิทย์
- พ.ศ. 2538 แห่งที่ 2 ใช้เป็นสถานที่เรียนในระดับ ม.1-3 และ ม.6
- พ.ศ. 2540 กรมสามัญศึกษา อนุมัติให้รวมโรงเรียนมาอยู่ที่แห่งที่ 2
- พ.ศ. 2541 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนชั่วคราวกึ่งถาวร
- พ.ศ. 2541 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 424ล (พิเศษ) งบประมาณ 20,296,000 บาท
- พ.ศ. 2543 ได้รับงบประมาณก่อสร้างหอประชุมโรงอาหาร 101/27 (พิเศษ) งบประมาณ 7,185,000 บาท
- พ.ศ. 2543 แห่งที่ 1 ใช้เป็นสถานที่เรียนในระดับชั้น ม.1 และ ม.2 แห่งที่ 2 ใช้เป็นสถานที่เรียนในระดับชั้น ม.3-ม.6
- พ.ศ. 2544 แห่งที่ 1 ใช้เป็นสถานที่เรียนในระดับชั้น ม.1 แห่งที่ 2 ใช้เป็นสถานที่เรียนในระดับชั้น ม.2-ม.6
- พ.ศ. 2545
- ก่อสร้างที่จอดรถยนต์แบบถาวร จำนวน 4 หลัง
- ศาลาประชาสัมพันธ์ จำนวน 2 หลัง
- ก่อสร้างถนนคอนกรีตเสริมเหล็กจากอาคาร 50 ปี ไปยังอาคารศิลปศึกษา และจากอาคารศิลปศึกษามายังโรงอาหาร
- วางศิลาฤกษ์หอสมุด “ยุทธ จันทินมาธร”
- กระทรวงศึกษาธิการประกาศให้โรงเรียนรัตนบุรี (แห่งที่ 1) เป็นสถานที่ตั้งของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา เขตที่ 2 จังหวัดสุรินทร์ เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2545
- พ.ศ. 2546
- โรงเรียนผ่านการประเมินคุณภาพการศึกษา ครั้งที่ 1 จากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.)
- คณะกรรมการบริหารโรงเรียน มีมติให้ย้ายนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จากโรงเรียนรัตนบุรี (แห่งเดิม) มาจัดการเรียนการสอนในโรงเรียนรัตนบุรีแห่งใหม่ ตั้งแต่ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2547 เป็นต้นไป
- พ.ศ. 2547
- จัดการเรียนการสอนในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 ในบริเวณเดียวกัน ณ โรงเรียนรัตนบุรีแห่งปัจจุบัน
- พ.ศ. 2548
- โรงเรียนรัตนบุรี ได้ผ่านการประเมินเป็นต้นแบบโรงเรียนในฝัน รุ่นที่ 3 ลำดับที่ 74 และลำดับที่ 165 ของโครงการ ๑ อำเภอ ๑ โรงเรียนในฝัน เมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2548
- พ.ศ. 2549
- โรงเรียนผ่านการประเมินคุณภาพการศึกษา ครั้งที่ 2 จากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.)
- พ.ศ. 2550
- รับมอบหอสมุดยุทธ จันทินมาธร จากคุณสุรชัย จันทินมาธร
- ได้รับรางวัลรองชนะเลิศโรงเรียนรางวัลพระราชทาน ประเภทโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่
- พ.ศ. 2551
- เป็นโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับทอง กรมอนามัย กระทรวงสาธารณะสุข
- ได้รับรางวัลดีมาก ด้านการบริหารโรงเรียนโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (SBM) ในการประกวดสถานศึกษาประเภทที่ 1 รุ่น 2 ของจังหวัดสุรินทร์
- พ.ศ. 2552
- ริเริ่มโครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์
- เปิดใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 เป็นปีแรก
- พ.ศ. 2553 เปิดรับนักเรียนในโครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์ชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย
- โรงเรียนได้รับอนุญาตให้เปิดใช้หลักสูตรโรงเรียนมาตรฐานสากล
- ก่อสร้างโรงอาหารเพิ่มอีก 1 หลัง ด้วยงบประมาณเงินบริจาคของผู้ปกครองนักเรียน
- ต่อเติมชั้นล่างอาคาร 4 เป็นห้องโสตทัศนศึกษาขนาดใหญ่
- ทาสีอาคารเรียน อาคารประกอบทุกหลัง และรั้วโรงเรียน
- ได้รับอนุมัติก่อสร้างอาคาร 424 หลังคาทรงไทย1หลัง งบประมาณ 29,000,000 บาท
- ปรับหอสมุดยุทธ จันทินมาธร เป็นห้องสมุด ICT มีระบบInternet ความเร็วสูงในการสืบค้น
- พ.ศ. 2558 ได้รับรางวัลสถานศึกษาพระราชทาน ระดับโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่