โพรเจสเทอโรน

โพรเจสเทอโรน (อังกฤษ: progesterone, P4) เป็นสารสเตอรอยด์ที่ถูกสร้างขึ้นในร่างกายชนิดหนึ่ง จัดเป็นฮอร์โมนเพศในกลุ่มโพรเจสโทเจน มีบทบาทในการควบคุมรอบประจำเดือน การตั้งครรภ์ และการสร้างตัวอ่อน พบในมนุษย์และสัตว์ชนิดอื่นๆ^[1][13] ถือเป็นฮอร์โมนในกลุ่มโพรเจสโทเจนที่พบเป็นปริมาณมากที่สุดในร่างกาย^[13] เป็นสารตัวกลางที่สำคัญในกระบวนการสร้างและสลายสารสเตอรอยด์อื่นๆ ในร่างกาย รวมไปถึงฮอร์โมนเพศและคอร์ติโคสเตอรอยด์ และมีบทบาทสำคัญในการทำงานของสมองในฐานะนิวโรสเตอรอยด์อีกด้วย^[14]

โพรเจสเทอโรน

ชื่อ
IUPAC name (8S,9S,10R,13S,14S,17S)-17-acetyl-10,13-dimethyl-1,2,6,7,8,9,11,12,14,15,16,17-dodecahydrocyclopenta[a]phenanthren-3-one
ชื่ออื่น P4;[1] Pregnenedione; Pregn-4-ene-3,20-dione[2][3]
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	57-83-0 Y
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ
ChEBI	CHEBI:17026 Y
ChEMBL	ChEMBL103 Y
เคมสไปเดอร์	5773 Y
ดรักแบงก์	DB00396 Y
ECHA InfoCard	100.000.318
KEGG	C00410 N
ผับเคม CID	5994
UNII	4G7DS2Q64Y Y
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID3022370
InChI InChI=1S/C21H30O2/c1-13(22)17-6-7-18-16-5-4-14-12-15(23)8-10-20(14,2)19(16)9-11-21(17,18)3/h12,16-19H,4-11H2,1-3H3/t16-,17+,18-,19-,20-,21+/m0/s1 N Key: RJKFOVLPORLFTN-LEKSSAKUSA-N Y
SMILES CC(=O)[C@H]1CC[C@@H]2[C@@]1(CC[C@H]3[C@H]2CCC4=CC(=O)CC[C@]34C)C
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	C21H30O2
มวลโมเลกุล	314.469 g/mol
จุดหลอมเหลว	126
log P	4.04[4]
เภสัชวิทยา
ATC code	G03DA04 (WHO)
ช่องทางการรับยา	By mouth, topical/transdermal, vaginal, intramuscular injection, subcutaneous injection, subcutaneous implant
เภสัชจลนศาสตร์:
ชีวปริมาณออกฤทธิ์	OMP: <10%[5][6]
Protein binding	• Albumin: 80% • CBG: 18% • SHBG: <1% • Free: 1–2%[7][8]
เมแทบอลิซึม	Hepatic (CYP2C19, CYP3A4, CYP2C9, 5α-reductase, 3α-HSD, 17α-hydroxylase, 21-hydroxylase, 20α-HSD)[9][10]
Biological half-life	OMP: 16–18 hours[5][6][11] IM: 22–26 hours[6][12] SC: 13–18 hours[12]
การขับถ่าย	Renal
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

นอกจากจะเป็นฮอร์โมนตามธรรมชาติแล้ว โพรเจสเทอโรนยังถูกนำมาใช้เป็นยาอีกด้วย เช่น ใช้ร่วมกันกับเอสโตรเจนเพื่อใช้เป็นยาคุมกำเนิด ลดโอกาสเกิดมะเร็งปากมดลูก ใช้รักษาภาวะหมดประจำเดือนทั้งตามธรรมชาติหรือที่เกิดจากการผ่าตัดเอารังไข่ออกจากมะเร็งหรือสาเหตุอื่นๆ^[15] โดยถูกนำมาใช้เป็นยาครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1934^[16]