แอลฟาคนครึ่งม้า

แอลฟาคนครึ่งม้า (α-Centauri) หรือ ไรจิลเคนทอรัส (Rigil Kentaurus) เป็นดาวฤกษ์สว่างที่สุดในกลุ่มดาวคนครึ่งม้าทางใต้ แม้จะมองด้วยตาเปล่าเห็นเป็นวัตถุเดียว แต่แท้จริงแล้ว แอลฟาคนครึ่งม้าเป็นระบบดาวคู่ (ชื่อ แอลฟาคนครึ่งม้า AB) มีโชติมาตรปรากฏ -0.27 ทำให้เห็นเป็นดาวฤกษ์เดี่ยวที่สว่างที่สุดอันดับ 3 ในท้องฟ้ากลางคืน รองจากดาวซิริอุสและดาวคาโนปุส

แอลฟาคนครึ่งม้า เอบี^{[note 1]}

แอลฟาคนครึ่งม้า เอบี (ซ้าย) ก่อตัวเป็นระบบดาวสามดวงโดยมี พร็อกซิมาคนครึ่งม้า ซึ่งอยู่ในวงกลมสีแดง ระบบดาวที่มีแสงสว่างทางขวาคือระบบดาวบีตาคนครึ่งม้า
Observation data ต้นยุคอ้างอิง J2000.0      วิษุวัต J2000.0
กลุ่มดาว	กลุ่มดาวคนครึ่งม้า
แอลฟาคนครึ่งม้า A
ไรต์แอสเซนชัน	14h 39m 36.49400s[1]
เดคลิเนชัน	−60° 50′ 02.3737″
โชติมาตรปรากฏ (V)	+0.01[2]
แอลฟาคนครึ่งม้า B
ไรต์แอสเซนชัน	14h 39m 35.06311s[1]
เดคลิเนชัน	−60° 50′ 15.0992″
โชติมาตรปรากฏ (V)	+1.33[2]
คุณสมบัติ
ชนิดสเปกตรัม	G2V[3]
ดัชนีสี U-B	+0.24[ต้องการอ้างอิง]
ดัชนีสี B-V	+0.71[2]
มาตรดาราศาสตร์
ความเร็วแนวเล็ง (Rv)	−21.4±0.76 [4] km/s
การเคลื่อนที่เฉพาะ (μ)	RA: −3679.25[1] mas/yr Dec.: 473.67[1] mas/yr
พารัลแลกซ์ (π)	750.81 ± 0.38[5] mas
ระยะทาง	4.344 ± 0.002 ly (1.3319 ± 0.0007 pc)
ความส่องสว่างสัมบูรณ์ (MV)	4.38[6]
วงโคจร[5]
ดาวหลัก	A
ดาวสมาชิก	B
คาบการโคจร (P)	79.762±0.019 ปี
ค่ากึ่งแกนเอก (a)	17.493±0.0096"
ความเยื้องศูนย์กลาง (e)	0.51947±0.00015
ความเอียง (i)	79.243±0.0089°
ลองจิจูดของจุดโหนด (Ω)	205.073±0.025°
ต้นยุคอ้างอิงจุดใกล้ที่สุด (T)	1875.66±0.012
มุมของจุดใกล้ที่สุด (ω) (secondary)	231.519±0.027°
รายละเอียด
แอลฟาคนครึ่งม้า A
มวล	1.0788±0.0029[5] M☉
รัศมี	1.2175±0.0055[5] R☉
แรงโน้มถ่วงที่พื้นผิว (log g)	4.30[7]
กำลังส่องสว่าง	1.5059±0.0019[5] L☉
อุณหภูมิ	5,790[ต้องการอ้างอิง] K
การหมุนตัว	28.3±0.5 d[8]
ความเร็วในการหมุนตัว (v sin i)	2.7±0.7[9] km/s
แอลฟาคนครึ่งม้า B
มวล	0.9092±0.0025[5] M☉
รัศมี	0.8591±0.0036[5] R☉
แรงโน้มถ่วงที่พื้นผิว (log g)	4.37[7]
กำลังส่องสว่าง	0.4981±0.0007[5] L☉
อุณหภูมิ	5,260[ต้องการอ้างอิง] K
การหมุนตัว	36.7±0.3 d[10]
ความเร็วในการหมุน (v sin i)	1.1±0.8[11] km/s
ชื่ออื่น
Gliese 559, FK5 538, CD−60°5483, CCDM J14396-6050, GC 19728
α Cen A: Rigil Kentaurus, Rigil Kent, α1 Centauri, HR 5459, HD 128620, GCTP 3309.00, LHS 50, SAO 252838, HIP 71683
α Cen B: Toliman, α2 Centauri, HR 5460, HD 128621, LHS 51, HIP 71681
ฐานข้อมูลอ้างอิงอื่น
SIMBAD	AB
	A
	B
Exoplanet Archive	data
ARICNS	data
สารานุกรม ดาวเคราะห์นอกระบบ	data

อ้างอิง

• Alpha Centauri, eSky

1. พร็อกซิมาคนครึ่งม้า is gravitationally bound to the α Centauri system, but for practical and historical reasons it is described in detail in its own article.

1. Van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600.
2. Ducati, J. R. (2002). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237: 0. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
3. Torres, C. A. O.; Quast, G. R.; da Silva, L.; de la Reza, R.; Melo, C. H. F.; Sterzik, M. (2006). "Search for associations containing young stars (SACY)". Astronomy and Astrophysics. 460 (3): 695–708. arXiv:astro-ph/0609258. Bibcode:2006A&A...460..695T. doi:10.1051/0004-6361:20065602. ISSN 0004-6361. S2CID 16080025.
4. Valenti, Jeff A.; Fischer, Debra A. (2005). "Spectroscopic Properties of Cool Stars (SPOCS) I. 1040 F, G, and K Dwarfs from Keck, Lick, and AAT Planet Search Programs". The Astrophysical Journal Supplement Series. 159 (1): 141–166. Bibcode:2005ApJS..159..141V. doi:10.1086/430500. ISSN 0067-0049.
5. Akeson, Rachel; Beichman, Charles; Kervella, Pierre; Fomalont, Edward; Benedict, G. Fritz (20 April 2021). "Precision Millimeter Astrometry of the α Centauri AB System". The Astronomical Journal. 162 (1): 14. arXiv:2104.10086. Bibcode:2021AJ....162...14A. doi:10.3847/1538-3881/abfaff. S2CID 233307418.
7. Gilli G.; Israelian G.; Ecuvillon A.; Santos N. C.; Mayor M. (2006). "Abundances of Refractory Elements in the Atmospheres of Stars with Extrasolar Planets". Astronomy and Astrophysics. 449 (2): 723–736. arXiv:astro-ph/0512219. Bibcode:2006A&A...449..723G. doi:10.1051/0004-6361:20053850. S2CID 13039037. libcode 2005astro.ph.12219G.
8. Huber, Daniel; Zwintz, Konstanze; the BRITE team (July 2020). "Solar-Like Oscillations: Lessons Learned & First Results from TESS". Stars and Their Variability Observed from Space: 457. arXiv:2007.02170. Bibcode:2020svos.conf..457H.
9. Bazot, M.; และคณะ (2007). "Asteroseismology of α Centauri A. Evidence of rotational splitting". Astronomy and Astrophysics. 470 (1): 295–302. arXiv:0706.1682. Bibcode:2007A&A...470..295B. doi:10.1051/0004-6361:20065694. S2CID 118785894.
10. Dumusque, Xavier (December 2014). "Deriving Stellar Inclination of Slow Rotators Using Stellar Activity". The Astrophysical Journal. 796 (2): 133. arXiv:1409.3593. Bibcode:2014ApJ...796..133D. doi:10.1088/0004-637X/796/2/133. S2CID 119184190.
11. Raassen, A. J. J.; Ness, J.-U.; Mewe, R.; Van Der Meer, R. L. J.; Burwitz, V.; Kaastra, J. S. (2003). "Chandra-LETGS X-ray observation of α Centauri: A nearby (G2V + K1V) binary system". Astronomy & Astrophysics. 400 (2): 671–678. Bibcode:2003A&A...400..671R. doi:10.1051/0004-6361:20021899.