Loading AI tools
เตียวอุ๋น (ค.ศ. 193–230) มีชื่อภาษาจีนกลางว่า จาง เวิน (จีน: 張溫) ชื่อรอง ฮุ่ยชู่ (惠恕) เป็นขุนพลและขุนนางของรัฐง่อก๊กในยุคสามก๊กของจีน[3]
เตียวอุ๋น (จาง เวิน) | |
|---|---|
| 張溫 | |
| ขุนพลราชองครักษ์ส่งเสริมคุณธรรม (輔義中郎將 ฝู่อี้จงหลางเจี้ยง) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 224 – ค.ศ. 230 | |
| ราชครูประจำองค์รัชทายาท (太子太傅 ไท่จื่อไท่ฟู่) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. ? | |
| ราชเลขาธิการสำนักคัดเลือก (選曹尚書 เสฺวี่ยนเฉาช่างชู) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. ? | |
| ขุนนางที่ปรึกษา (議郎 อี้หลาง) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. ? | |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | ค.ศ. 193[lower-alpha 1] ซูโจฺว มณฑลเจียงซู |
| เสียชีวิต | 230[3] (37 ปี)[lower-alpha 2] |
| บุพการี |
|
| ญาติ |
|
| อาชีพ | ขุนพล, ขุนนาง |
| ชื่อรอง | ฮุ่ยชู่ (惠恕) |
เตียวอุ๋นเป็นชาวอำเภออู๋เซี่ยน (吳縣) เมืองง่อกุ๋น (吳郡 อู๋จฺวิ้น) ซึ่งปัจจุบันคือนครซูโจฺว มณฑลเจียงซู เตียวอุ๋นมาจากตระกูลเตียว (張 จาง) ซึ่งเป็นหนึ่งในสี่ตระกูลทรงอิทธิพลในเมื่องง่อกุ๋นในเวลานั้น[lower-alpha 3] บิดาของเตียวอุ๋นชื่อจาง ยฺหวิ่น (張允) มีชื่อเสียงในเมืองง่อกุ๋นในเรื่องการให้ความสำคัญกับมิตรภาพและไม่ยึดตั้งความมั่งคั่งทางวัตถุ จาง ยฺวิ่นยังรับราชการเป็นเจ้าหน้าที่ผู้ช่วยของขุนศึกซุนกวน[6] ซึ่งภายหลังขึ้นเป็นจักรพรรดิผู้สถาปนารัฐง่อก๊ก
เตียวอุ๋นในวัยเยาว์มีชื่อเสียงในเรื่องคุณธรรมและมีรูปลักษณ์ที่สง่างาม เมื่อซุนกวนได้ยินชื่อเสียงของเตียวอุ๋นจึงถามเหล่าขุนนางว่า "ในบรรดาคนรุ่นราวคราวเดียวกัน เตียวอุ๋นเทียบได้กับใคร" หลิว จีตอบว่า "เทียบได้กับจวนจ๋อง" แต่โกะหยงเห็นต่างว่า "หลิว จีไม่รู้จักเขาดีพอ ไม่มีใครเลยที่จะเทียบได้กับเตียวอุ๋น" ซุนกวนจึงพูดว่า "หากเป็นเช่นนั้น ก็เหมือนจาง ยฺหวินยังมีชีวิตอยู่" เมื่อเตียวอุ๋นถูกเรียกตัวไปยังที่ว่าการของเมืองง่อกุ๋นเพื่อพบซุนกวนและเหล่าขุนนาง ได้สร้างความประทับให้ทุกคนด้วยกิริยาท่าทางและการตอบคำถามต่าง ๆ อย่างฉะฉาน เมื่อเตียวอุ๋นกำลังจะลาออกไป เตียวเจียวจับมือของเตียวอุ๋นพูดว่า "ข้าขอฝากแผนการของข้าไว้กับท่าน ท่านคงจะเข้าใจที่จะข้าจะสื่อ" ต่อมาเตียวอุ๋นได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนนางที่ปรึกษา (議郎 อี้หลาง) และราชเลขาธิการสำนักคัดเลือก (選曹尚書 เสฺวี่ยนเฉาช่างชู) ภายหลังเลื่อนขึ้นเป็นราชครูประจำองค์รัชทายาท (太子太傅 ไท่จื่อไท่ฟู่) และได้รับการนับถืออย่างสูงจากซุนกวน[7]
ในฤดูร้อน ค.ศ. 224[1] เมื่อเตียวอุ๋นอายุ 31 ปี ได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลราชองครักษ์ส่งเสริมคุณธรรม (輔義中郎將 ฝู่อี้จงหลางเจี้ยง ) และถูกส่งไปปฏิบัติภารกิจการทูตที่จ๊กก๊กอันเป็นรัฐพันธมิตรของง่อก๊ก ก่อนจะออกเดินทาง ซุนกวนบอกเตียวอุ๋นว่า "ที่จริงข้าไม่ต้องการส่งท่านไปปฏิบัติภารกิจนี้ ที่ข้าต้องส่งท่านไปเพราะข้ากังวลว่าจูกัดเหลียงอาจจะตีความข้อตกลงระหว่างเรากับพวกแซ่โจ (วุยก๊ก) ผิดไป เราควรร่วมมือกับจ๊กก๊กอย่างใกล้ชิดมากขึ้นหลังจากจัดการกับภัยคุกคามจากเผ่าซานเยฺว่แล้ว ท่านในฐานะทูตมีภารกิจที่ต้องทำให้ลุล่วง แต่ท่านไม่มีข้อจำกัดว่าท่านสามารถพูดอะไรได้บ้าง" เตียวอุ๋นตอบว่า "กระหม่อมไม่เคยรับหน้าที่รับผิดชอบยิ่งใหญ่ในราชสำนักมาก่อน และไม่มีความสามารถในการจัดการทางการทูตได้ดี กระหม่อมเกรงว่ากระหม่อมไม่อาจเผยแพร่เกียรติคุณของง่อก๊กได้เช่นเดียวกับที่ผู้อาวุโสเตียว (หมายถึงเตียวเจียว) ทำได้ และไม่อาจตัดสินใจได้ดีอย่างจื๋อฉ่าน แต่จูกัดเหลียงเป็นผู้มีปัญญา เฉลียวฉลาด และเก่งการวางแผนระยะยาว กระหม่อมจึงเชื่อว่าเขาจะต้องเข้าใจเจตนาของฝ่าบาทและเหตุผลที่พระองค์ทรงกระทำข้อตกลงกับวุยก๊กเป็นแน่ ด้วยการอำนวยพรจากราชสำนัก กระหม่อมเชื่อว่าจะไม่ยากที่จะเข้าใจในสิ่งที่จูกัดเหลียงกำลังมองหา ไม่มีอะไรต้องทรงวิตก"[2]
เมื่อมาถึงจ๊กก๊ก เตียวอุ๋นได้รับการต้อนรับอย่างดีและได้รับเชิญไปเข้าเฝ้าจักรพรรดิเล่าเสี้ยนแห่งจ๊กก๊กที่ราชสำนัก เตียวอุ๋นทูลสรรเสริญเล่าเสี้ยนที่มีผู้มีความสามารถจำนวนมากในราชสำนัก และเปรียบเทียบเล่าเสี้ยนกับพระเจ้าอู่ติง กษัตริย์ราชวงศ์ชาง และพระเจ้าโจวเฉิง กษัติรย์แห่งราชวงศ์โจว จากนั้นจึงทูลชี้แจ้งว่าจริง ๆ แล้วง่อก๊กอยากจะคงสัมพันธ์ฉันมิตรกับจ๊กก๊ก แต่ต้องยอมสวามิภักดิ์ต่อวุยก๊กอย่างไม่เต็มใจเพราะขาดกำลังทหารไปต้านวุยก๊ก นอกจากนี้เตียวอุ๋นยังแสดงความขอบคุณต่อผู้คนในจ๊กก๊กที่ต้อนรับตนเป็นอย่างดี ราชสำนักจ๊กก๊กประทับใจและยกย่องเตียวอุ๋นอย่างสูง[8]
ไม่นานหลังจากเตียวอุ๋นกลับมาง่อก๊ก ก็ถูกส่งไปประจำอยู่กองทหารรักษาการที่เมืองอิเจี๋ยง (豫章郡 ยฺวี้จางจฺวิ้น) แต่ไม่มีหน้าที่สำคัญใด ๆ ที่นั่น[9]
ซุนกวนไม่พอใจที่เตียวอุ๋นยกย่องราชสำนักจ๊กก๊ก ทั้งยังอิจฉาที่เตียวอุ๋นได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น ซุนกวนกลัวว่าเตียวอุ๋นจะชนะใจผู้คนและจะยึดอำนาจตนในที่สุด จึงหาทางจะปลดเตียวอุ๋นออก โอกาสของซุนกวนมาถึงเมื่อเตียวอุ๋นมีส่วนเกี่ยวกับเรื่องของจี้ เยี่ยนขุนนางที่เตียวอุ๋นแนะนำให้ราชสำนักง่อก๊ก จี้ เยี่ยนสร้างความไม่พอใจอย่างมากในเหล่าเพื่อนขุนนาง เมื่อจี้ เยี่ยนเสนอความคิดสุดโต่งในการปฏิรูประบบราชการอันส่งผลกระทับถึงขุนนางง่อก๊กถึงร้อยละ 90[10]
ในปี ค.ศ. 224 จี้ เยี่ยนและเพื่อนขุนนางชื่อสฺวี เปียว (徐彪) ถูกจับกุมและถูกปลดจากตำแหน่งด้วยข้อหาว่าประพฤติมิชอบ ทั้งคู่ฆ่าตัวตายในเวลาต่อมา เตียวอุ๋นมีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้เพราะเป็นผู้ที่แนะนำจี้ เยี่ยน และยังเป็นเพื่อนสนิทของทั้งจี้ เยี่ยนและสฺวี เปียว เตียวอุ๋นจึงพลอยถูกปลดจากตำแหน่งและถูกจับขังคุก[11][lower-alpha 4]
ในเดือนกันยายน ค.ศ. 224[4] ซุนกวนร่างหนังสือระบุความผิดของเตียวอุ๋น หนังสือมีความว่า:
เมื่อครั้งข้ารับเตียวอุ๋นเข้าทำงาน ข้าตั้งใจจะเตรียมตำแหน่งว่างให้เขามารับ หวังว่าจะไว้วางใจมอบหมายความรับผิดชอบยิ่งใหญ่ในกาลภายหน้า ข้าปฏิบัติต่อเขาดีกว่าเสนาบดีผู้ใหญ่บางท่านเสียอีก ไม่คาดคิดเลยว่าเขาจะกลับกลายเป็นคนชั่วร้ายตระบัดสัตย์ได้ถึงเพียงนี้
ในกาลก่อน ข้าไม่มีอคติต่อจี้ เยี่ยนและครอบครัว แม้ว่าข้าจะได้ยินมาว่าพวกเขาเข้าข้างคนชั่วมาก่อน ข้าจึงยังคงรับมาทำราชการและเลื่อนขั้นให้พวกเขาเพราะข้าต้องการสังเกตการณ์ว่าจี้ เยี่ยนจะทำหน้าที่ในตำแหน่งอย่างไร บัดนี้เมื่อตรวจสอบอย่างใกล้ชิด จึงเห็นธาตุแท้ของเขา เขาเป็นเพื่อนสนิทของเตียวอุ๋น และทำตามการนำของเตียวอุ๋น พวกเขานับถือซึ่งกันและกันและสนิทกันมาก พวกเขาจับผิดข้าราชการใด ๆ ที่ไม่ใช่พวกของตนและตั้งข้อหาเพื่อปลดออกจากตำแหน่ง
เมื่อข้ามอบหมายให้เตียวอุ๋นรับผิดชอบดูแลสามเมืองและนำข้าราชการกับกองทหารที่เหนื่อยล้าไปที่นั่น ข้ากลัวว่าจะเกิดสงครามขึ้นที่นั่น จึงสั่งให้เขาอพยพโดยเร็ว ข้ามอบทวนจี่พิธีการเพื่อช่วยให้เตียวอุ๋นมีอำนาจบังคับบัญชา
เมื่อครั้งเตียวอุ๋นอยู่ที่อิเจี๋ยง ได้เขียนฎีกาถึงข้า เสนอให้โจมตีกบฏและพวกที่สร้างปัญหาอื่น ๆ ในพื้นที่ ข้าเชื่อถือเตียวอุ๋นจึงอนุมัติข้อเสนอ และส่งกำลังห้าพันนายจากกองทหารราชองครักษ์และหน่วยเจี่ยฝาน (解煩) ไปสนับสนุน ภายหลังข้าได้ยินว่าโจผีนำทัพด้วยตนเองเข้าโจมตีพื้นที่โดยรอบแม่น้ำไหฺวและซื่อ ข้าออกคำสั่งล่วงหน้าถึงเตียวอุ๋น สั่งให้เตรียมพร้อมนำกำลังมาสนับสนุนข้าในเหตุฉุกเฉิน แต่เตียวอุ๋นรวบรวมกำลังไปตั้งมั่นในเนินเขาลึกแทน และถึงขั้นปฏิเสธที่จะยกมาเมื่อข้าเรียก โชคดีที่โจผีถอยทัพไป มิฉะนั้นผลที่ตามมาก็ไม่อาจคาดคิด
มีคนผู้หนึ่งชื่ออิน หลี่ (殷禮) ซึ่งเชี่ยวชาญการทำนายทายทัก ข้าเชิญเขามาที่ราชสำนักแต่เตียวอุ๋นยืนกรานที่จะพาเขาไปจ๊กก๊ก แนะนำและยกย่องเขาให้ราชสำนักจ๊กก๊ก หลังจากอิน หลี่กลับมาง่อก๊ก เขาควรได้รับตำแหน่งที่เราเตรียมไว้ให้ แต่เตียวอุ๋นกลับให้เขาทำงานในสำนักราชเลขาธิการแทน การจัดการเหล่านี้กระทำโดยเตียวอุ๋นทั้งหมด
เตียวอุ๋นยังบอกเจี่ย ยฺเหวียน (賈原) ว่าตนต้องการเลื่อนขั้นให้เจีย ยฺเหวียนเป็นเสนาบดีตรวจการ (御史 ยฺวี้ฉื่อ) จากนั้นก็ไปหาเจี่ยง คาง (蔣康) บอกให้เจี่ยง คางมาแทนที่เจี่ย ยฺเหวียน เตียวอุ๋นใช้อำนาจที่ได้รับจากราชสำนักในทางที่ผิดโดยการสร้างกลุ่มการเมืองของตนเอง เป็นหลักฐานว่าเขากระทำทุจริตและสามารถก่อการในทางมุ่งร้ายได้
ข้าทนไม่ได้ที่จะเห็นเตียวอุ๋นถูกประหารชีวิตในที่สาธารณะ จึงอนุญาตให้เขากลับบ้านและรับราชการที่นั่นต่อไปในฐานะข้าราชการระดับล่าง เตียวอุ๋นเอ๋ย ท่านโชคดีมากที่รอดพ้นจากความตาย[12]
ขุนพลเล่งทอง (駱統 ลั่ว ถ่ง) เขียนฎีกายาวเหยียดถึงซุนกวน เกลี้ยกล่อมซุนกวนให้ยกโทษให้เตียวอุ๋น แต่ซุนกวนไม่ยอมรับคำแนะนำ[13]
เตียวอุ๋นป่วยเสียชีวิตในอีก 6 ปีถัดมาหลังจากถูกปลดจากตำแหน่ง[5]
เตียวอุ๋นมีน้องชาย 2 คนคือจาง จือ (張祗) และจาง ไป๋ (張白) ทั้งคู่มีชื่อเสียงในฐานะผู้มีความสามารถเช่นกัน ทั้งสองเสียตำแหน่งราชการพร้อมกับเตียวอุ๋นผู้พี่ชาย[14] จาง ไป๋แต่งงานกับลู่ ยฺวี่เชิง (陸鬱生) บุตรสาวของลกเจ๊ก (ลู่ จี้)[15]
เตียวอุ๋นยังมีพี่สาวน้องสาวอีก 3 คนซึ่งมีชื่อเสียงในเรื่องคุณธรรม น้องสาวคนที่สองของเตียวอุ๋นแต่งงานกับกู้ เฉิง (顧承) หลานชายของโกะหยง (กู้ยง) หลังกู้ เฉิงเสียชีวิต นางก็ถูกจับคลุมถุงชนให้แต่งงานใหม่กับชายที่มีแซ่เตง (丁 ติง) นางฆ่าตัวตายในวันแต่งงานด้วยการกินยาพิษ ราชสำนักง่อก๊กยกย่องนางที่ยังคงซื่อสัตย์ต่อสามีผู้ล่วงลับ ผู้คนในบ้านเกิดของนางวาดภาพของนางเพื่อระลึกถึง[16]
ครั้งหนึ่งมีชายชื่อยฺหวี จฺวิ้น (虞俊) ชาวอำเภออีเหี้ยว (餘姚縣 ยฺหวีเหยาเซี่ยน) ซึ่งให้ความเห็นเกี่ยวกับเตียวอุ๋นว่า "จาง ฮุ่ยชู่[lower-alpha 5] มีความสามารถแต่ไม่ฉลาด ฉูดฉาดแต่ไม่มองความเป็นจริง ตัดสินจากความแค้นของผู้คนที่มีต่อเขาที่เพิ่มขึ้น คาดการณ์ได้ว่าเขาจะพบกับหายนะในสักวัน" จูกัดเหลียงไม่เห็นด้วยกับทัศนะของยฺหวี จฺวิ้นในตอนแรก แต่ภายหลังก็ยกย่องยฺหวี จฺวิ้นที่มองการณ์ไกลเมื่อการคาดการณ์ของเขากลายเป็นความจริง นอกจากนี้จูกัดเหลียงยังครุ่นคิดถึงสาเหตุของความตกต่ำของเตียวอุ๋นเป็นเวลาหลายวันก่อนที่จะสรุปว่า "ข้ารู้แล้ว เขาเถรตรงเกินไปเมื่อต้องแยกความแตกต่างระหว่างความซื่อตรงและการทุจริต ระหว่างความดีและความชั่ว"[17]
ตันซิ่ว ผู้เขียนชีวประวัติเตียวอุ๋นในจดหมายเหตุสามก๊ก ประเมินเตียวอุ๋นไว้ว่า "เตียวอุ๋นมีความสามารถและดูดี แต่ขาดสติปัญญาและความรอบคอบ นั่นส่งผลให้ต้องประสบกับปัญหา"[18]
เผย์ ซงจือ ผู้เขียนอรรถาธิบายขยายความชีวประวัติเตียวอุ๋น ตั้งข้อสังเกตว่าการตกต่ำของเตียวอุ๋นเกิดจากชื่อเสียงที่แพร่หลายทำให้ซุนกวนเกิดความอิจฉา ชื่อเสียงของเตียวอุ๋นมีหลักฐานชัดเจนจากฎีกาของเล่งทอง (ลั่ว ถง) ถึงซุนกวน ซึ่งเล่งทองกล่าวว่า "เตียวอุ๋นไม่มีใครเทียบ"[19]
เตียวอุ๋นปรากฏเป็นตัวละครในนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ในศตวรรษที่ 14 เรื่องสามก๊ก ซึ่งเล่าถึงเหตุการณ์ก่อนและระหว่างยุคสามก๊ก โดยมีบทบาทในตอนที่ 86[lower-alpha 6] ซุนกวนสั่งให้เตียวอุ๋นร่วมเดินทางกับเตงจี๋กลับไปจ๊กก๊ก หลังจากเตงจี๋ในฐานะทูตของจ๊กก๊กมาเจรจาโน้มน้าวให้ซุนกวนสร้างความเป็นพันธมิตรระหว่างง่อก๊กและจ๊กก๊กอีกครั้งเพื่อต่อต้านวุยก๊ก เตียวอุ๋นเข้าเฝ้าเล่าเสี้ยนจักรพรรดิจ๊กก๊ก ่ก่อนที่เตียวอุ๋นจะกลับไปง่อก๊ก เล่าเสี้ยนมีรับสั่งให้เตรียมงานเลี้ยงส่งเตียวอุ๋นและให้จูกัดเหลียงและขุนนางผู้ใหญ่คนอื่น ๆ ไปร่วมงาน ระหว่างงานเลี้ยง เตียวอุ๋นโต้วาทีกับจินปิดขุนนางของจ๊กก๊ก จินปิดตอบคำถามของเตียวอุ๋นได้อย่างลื่นไหล ส่วนเตียวอุ๋นไม่สามารถตอบคำถามของจินปิดได้ ภายหลังเตียวอุ๋นจึงพูดกับจูกัดเหลียงว่าตนประทับใจมากที่จ๊กก๊กมีผู้มีความสามารถเช่นนี้
- สี่ตระกูลใหญ่ในเมืองง่อกุ๋น ได้แก่ โกะ (顧 กู้), ลก (陸 ลู่), จู (朱 จู) และเตียว (張 จาง) บุคคลที่มีชื่อเสียงในแต่ละตระกูลได้แก่ โกะหยง (กู้ ยง), กู้ เช่า และกู้ ถานจากตระกูลโกะ; ลกซุน (ลู่ ซฺวิ่น), ลกเจ๊ก (ลู่ จี้) และลู่ ข่าย จากตระกูลลก; จูหวน (จู หฺวาน) และจู จฺวี้ จากตระกูลจู และเตียวอุ๋นจากตระกูลเตียว
- ดูรายละเอียดเพิ่มเติมของเหตุกาณณ์ในบทความจี้ เยี่ยน
- ในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตรงกับตอนที่ 66
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
