อำเภอแก่งกระจาน

แก่งกระจาน เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเพชรบุรี ซึ่งมีพื้นที่อาณาเขตมากที่สุดของจังหวัดเพชรบุรี และมีอุทยานที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยคือ อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของป่าตะวันตก มีเขาสูงสุดในอุทยานคือ เขางะงันนิยวกตอง สูง 1,507 เมตร ซึ่งเป็นเขาในป่าลึกคนเข้าถึงน้อย และค่อนข้างยากลำบากมากในการเดินทางขึ้นไป^{[ต้องการอ้างอิง]}

อำเภอแก่งกระจาน
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Kaeng Krachan
อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน
คำขวัญ:  พะเนินทุ่งสูงตระหง่าน ตระการตา ทอทิพย์ ป่าดงดิบอุทยาน แก่งกระจานเขื่อนดิน
แผนที่จังหวัดเพชรบุรี เน้นอำเภอแก่งกระจาน
พิกัด: 12°54′27″N 99°38′53″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	เพชรบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	2,500.478 ตร.กม. (965.440 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	33,615 คน
• ความหนาแน่น	13.44 คน/ตร.กม. (34.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	76170
รหัสภูมิศาสตร์	7608
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอแก่งกระจาน หมู่ที่ 1 ถนนเขื่อนเพชร-แก่งกระจาน ตำบลแก่งกระจาน อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี 76170
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

ท้องที่อำเภอแก่งกระจานเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอท่ายาง ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองอำเภอท่ายาง ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอแก่งกระจาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ. 2530 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 7 มกราคม ปีถัดมา^[1]

และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอแก่งกระจาน อำเภอท่ายาง ขึ้นเป็น อำเภอแก่งกระจาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2536 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 3 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน^[2]

• วันที่ 16 สิงหาคม 2520 ตั้งตำบลแก่งกระจาน แยกออกจากตำบลสองพี่น้อง^[3]
• วันที่ 28 มีนาคม 2521 ตั้งตำบลวังจันทร์ แยกออกจากตำบลวังไคร้^[4]
• วันที่ 7 มกราคม 2531 แยกพื้นที่ตำบลแก่งกระจาน ตำบลสองพี่น้อง และตำบลวังจันทร์ อำเภอท่ายาง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอแก่งกระจาน^[1] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอท่ายาง
• วันที่ 27 ธันวาคม 2531 ตั้งตำบลป่าเด็ง แยกออกจากตำบลสองพี่น้อง^[5]
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2533 ตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขแก่งกระจาน^[6] ในท้องที่กิ่งอำเภอแก่งกระจาน อำเภอท่ายาง
• วันที่ 29 ตุลาคม 2534 โอนพื้นที่หมู่ 10 บ้านห้วยไผ่ (ในขณะนั้น) ของตำบลกลัดหลวง อำเภอท่ายาง มาขึ้นกับตำบลสองพี่น้อง กิ่งอำเภอแก่งกระจาน^[7]
• วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2535 กำหนดเขตตำบลสองพี่น้อง กิ่งอำเภอแก่งกระจาน โดยตัดหมู่ที่ 10 เดิมของตำบลกลัดหลวง อำเภอท่ายาง มาขึ้นกับตำบลสองพี่น้อง กิ่งอำเภอแก่งกระจาน และกำหนดให้เป็นพื้นที่หมู่ 11 บ้านห้วยไผ่ ตำบลสองพี่น้อง กิ่งอำเภอแก่งกระจาน^[8]
• วันที่ 9 ตุลาคม 2535 ตั้งตำบลพุสวรรค์ แยกออกจากตำบลวังจันทร์^[9]
• วันที่ 17 กันยายน 2536 ตั้งตำบลห้วยแม่เพรียง แยกออกจากตำบลสองพี่น้อง^[10]
• วันที่ 3 พฤศจิกายน 2536 ยกฐานะกิ่งอำเภอแก่งกระจาน อำเภอท่ายาง ขึ้นเป็น อำเภอแก่งกระจาน^[2]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอแก่งกระจานมีพื้นที่รับผิดชอบประมาณ 2,500.478 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 1,562,799 ไร่ ซึ่งเป็นอำเภอที่มีพื้นที่มากที่สุดของจังหวัดเพชรบุรี โดยคิดเป็นร้อยละ 40 ของพื้นที่จังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองหญ้าปล้อง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านลาดและอำเภอท่ายาง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหัวหิน (จังหวัดประจวบคีรีขันธ์)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับภาคตะนาวศรี (ประเทศพม่า)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอแก่งกระจานแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 6 ตำบล 52 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[11]
1.	แก่งกระจาน	Kaeng Krachan	14	8,195
2.	สองพี่น้อง	Song Phi Nong	8	5,267
3.	วังจันทร์	Wang Chan	8	5,159
4.	ป่าเด็ง	Pa Deng	10	7,467
5.	พุสวรรค์	Phu Sawan	6	3,579
6.	ห้วยแม่เพรียง	Huai Mae Phriang	6	4,237

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอแก่งกระจานประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• องค์การบริหารส่วนตำบลแก่งกระจาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแก่งกระจานทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสองพี่น้อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสองพี่น้องทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังจันทร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังจันทร์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่าเด็ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าเด็งทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพุสวรรค์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุสวรรค์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแม่เพรียง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยแม่เพรียงทั้งตำบล