อำเภอพัฒนานิคม

ระวังสับสนกับ อำเภอนิคมพัฒนา

พัฒนานิคม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดลพบุรี จัดตั้งขึ้นโดยโอนพื้นที่ของ 4 อำเภอ คือ อำเภอโคกสำโรง อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี และอำเภอแก่งคอย อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี มาจัดตั้ง และเป็นอำเภอที่ตั้งของเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ปัจจุบันถูกจัดให้เป็นพื้นที่จัดตั้งโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ และเป็นเขตนิคมอุตสาหกรรมของจังหวัดลพบุรี

อำเภอพัฒนานิคม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Phatthana Nikhom
เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์
คำขวัญ:  เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์งามตระการ สูงตระหง่านเขาพระยาเดินธง ดงน้ำผึ้งโคนมไก่เนื้อ งามมากเหลือทุ่งทานตะวัน พิพิธภัณฑ์บ้านโป่งมะนาว
แผนที่จังหวัดลพบุรี เน้นอำเภอพัฒนานิคม
พิกัด: 14°51′21″N 100°59′24″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ลพบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	517.0 ตร.กม. (199.6 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	68,928 คน
• ความหนาแน่น	133.32 คน/ตร.กม. (345.3 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	15140, 15220 (เฉพาะตำบลช่องสาริกาและดีลัง) , 18220 (เฉพาะตำบลห้วยขุนราม)
รหัสภูมิศาสตร์	1602
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอพัฒนานิคม ถนนลพบุรี-วังม่วง ตำบลพัฒนานิคม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี 15140
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2505 โอนพื้นที่ตำบลดีลัง อำเภอโคกสำโรง มาขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี โอนพื้นที่ตำบลมะนาวหวาน ตำบลโคกสลุง อำเภอชัยบาดาล มาขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี^[1] และเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสระบุรี โดยโอนพื้นที่ตำบลช่องสาริกา อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี โอนพื้นที่ตำบลหนองบัว อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี^[2]
• วันที่ 13 มีนาคม 2505 แยกพื้นที่ตำบลดีลัง ตำบลมะนาวหวาน ตำบลโคกสลุง ตำบลช่องสาริกา และตำบลหนองบัว อำเภอเมืองลพบุรี มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอพัฒนานิคม ขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี^[3]
• วันที่ 16 กรกฎาคม 2506 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอพัฒนานิคม อำเภอเมืองลพบุรี เป็น อำเภอพัฒนานิคม^[1]
• วันที่ 21 เมษายน 2507 จัดตั้งสุขาภิบาลพัฒนานิคม ในท้องที่บางส่วนของตำบลดีลัง^[4]
• วันที่ 19 กรกฎาคม 2509 จัดตั้งสุขาภิบาลแก่งเสือเต้น ในท้องที่บางส่วนของตำบลหนองบัว^[5]
• วันที่ 21 สิงหาคม 2516 ตั้งตำบลพัฒนานิคม แยกออกจากตำบลดีลัง^[6]
• วันที่ 10 มิถุนายน 2517 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสระบุรี โดยโอนพื้นที่หมู่ 12,13,15 (ในขณะนั้น) ของตำบลธารเกษม อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับตำบลช่องสาริกา อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี^[7]
• วันที่ 2 กรกฎาคม 2517 ตั้งตำบลห้วยขุนราม แยกออกจากตำบลมะนาวหวาน^[8]
• วันที่ 12 ตุลาคม 2519 ตั้งตำบลชอนน้อย แยกออกจากตำบลช่องสาริกา และตำบลหนองบัว^[9]
• วันที่ 29 มิถุนายน 2525 ตั้งตำบลน้ำสุด แยกออกจากตำบลห้วยขุนราม^[10]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลพัฒนานิคม และสุขาภิบาลแก่งเสือเต้น เป็นเทศบาลตำบลพัฒนานิคม และเทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น ตามลำดับ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอพัฒนานิคมมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอชัยบาดาลและอำเภอท่าหลวง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอมวกเหล็ก (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอมวกเหล็ก อำเภอวังม่วง อำเภอแก่งคอย อำเภอเฉลิมพระเกียรติ และอำเภอพระพุทธบาท (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองลพบุรีและอำเภอโคกสำโรง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอพัฒนานิคมแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 9 ตำบล 89 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

พัฒนานิคม

(Phatthana Nikhom)

14 หมู่บ้าน

6.

ชอนน้อย

(Chon Noi)

5 หมู่บ้าน

2.

ช่องสาริกา

(Chong Sarika)

13 หมู่บ้าน

7.

หนองบัว

(Nong Bua)

11 หมู่บ้าน

3.

มะนาวหวาน

(Manao Wan)

8 หมู่บ้าน

8.

ห้วยขุนราม

(Huai Khun Ram)

11 หมู่บ้าน

4.

ดีลัง

(Di Lang)

7 หมู่บ้าน

9.

น้ำสุด

(Nam Sut)

9 หมู่บ้าน

5.

โคกสลุง

(Khok Salung)

11 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอพัฒนานิคมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองบัว
• เทศบาลตำบลพัฒนานิคม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลพัฒนานิคม
• เทศบาลตำบลดีลัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดีลังทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเขาพระยาเดินธง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพัฒนานิคม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพัฒนานิคม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลช่องสาริกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่องสาริกาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลมะนาวหวาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะนาวหวานทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสลุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสลุงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลชอนน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชอนน้อยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัว (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลแก่งเสือเต้น)
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยขุนราม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยขุนรามทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำสุด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำสุดทั้งตำบล

อ้างอิง

1. พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอโคกสำโรง อำเภอไชยบาดาล และอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี พ.ศ. ๒๕๐๕
2. พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดสระบุรีและจังหวัดลพบุรี พ.ศ. ๒๕๐๕
3. เก็บถาวร 2012-03-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การแบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ
4. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพัฒนานิคม อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
5. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลแก่งเสือเต้น อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
6. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่นแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอพัฒนานิคม และอำเภอโคกสำโรง จังหวัดลพบุรี
7. พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดสระบุรีและจังหวัดลพบุรี พ.ศ. ๒๕๑๗
8. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองลพบุรี และอำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
9. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี
10. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอพัฒนานิคม กิ่งอำเภอท่าหลวง อำเภอชัยบาดาล จังหวัดลพบุรี