อำเภอขุนหาญ

ขุนหาญ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดศรีสะเกษ มีขนาดพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 4 รองจากอำเภอกันทรลักษ์ อำเภอขุขันธ์ และอำเภอภูสิงห์ ตามลำดับ และเป็นหนึ่งในสามอำเภอของจังหวัดศรีสะเกษที่มีพื้นที่ติดต่อกับประเทศกัมพูชา และยังเป็นพื้นที่ที่มีการปลูกเงาะ ทุเรียนที่มีชื่อเสียงของจังหวัดศรีสะเกษอีกด้วย^[1]

อำเภอขุนหาญ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khun Han
คำขวัญ:  ขุนหาญเมืองน้ำตก สะตอดกรสชาติดี มีเงาะทุเรียนหอมหวาน วัดล้านขวดล้ำค่า ชาวประชาสามัคคี มากมีวัฒนธรรม
แผนที่จังหวัดศรีสะเกษ เน้นอำเภอขุนหาญ
พิกัด: 14°37′0″N 104°25′30″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ศรีสะเกษ
พื้นที่
• ทั้งหมด	772.39 ตร.กม. (298.22 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	106,907 คน
• ความหนาแน่น	138.41 คน/ตร.กม. (358.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	33150
รหัสภูมิศาสตร์	3308
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอขุนหาญ หมู่ที่ 12 ตำบลสิ อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ 33150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

พื้นที่อำเภอขุนหาญ เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอขุขันธ์ และอำเภอกันทรลักษ์ สมัยก่อนเขตรับผิดชอบของอำเภอขุขันธ์ค่อนข้างกว้าง จึงได้ยกเอาตำบลต่าง ๆ ในเขตทางตะวันออกเฉียงใต้ของอำเภอขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ โดยเจ้าหน้าที่ผู้ก่อตั้งสมัยนั้นได้เลือกชัยภูมิที่เป็นเนินสูงและมีแหล่งน้ำใหญ่ (หนองสิ) อยู่ใกล้เป็นที่ตั้งที่ว่าการอำเภอ ซึ่งอยู่ในเขตตำบลสิ เดิมทีจะใช้ชื่อกิ่งอำเภอว่า “สิ” ซึ่งฟังแล้วอาจจะไม่เสนาะเท่าใด จึงมีการคิดชื่อกันใหม่ และตกลงกันว่าจะเอาชื่อหมู่บ้านที่เก่าแก่มาตั้งเป็นชื่อกิ่งอำเภอ เมื่อสอบถามผู้เฒ่าผู้แก่จึงรู้ว่า “บ้านขุนหาญ” ซึ่งอยู่ไกลออกไปทางทิศตะวันตกของที่ตั้งกิ่งอำเภอ เป็นชุมชนเก่าแก่ย้อนหลังไปถึงยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น จึงได้ยกเอาชื่อ “ขุนหาญ” มาเป็นชื่อกิ่งอำเภอ โดยที่ตั้งไม่ได้อยู่ในเขตตำบลขุนหาญแต่อย่างใด ต่อมาจึงยกฐานะขึ้นเป็นอำเภออย่างสมบูรณ์

• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบักดอง แยกออกจากตำบลสิ^[2]
• วันที่ 21 มิถุนายน 2498 แยกพื้นที่ตำบลขุนหาญ ตำบลสิ ตำบลกันทรอม และตำบลบักดอง อำเภอขุขันธ์ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอขุนหาญ ให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอขุขันธ์ และโอนพื้นที่ตำบลพราน และตำบลไพร อำเภอกันทรลักษ์ มาขึ้นกับ กิ่งอำเภอขุนหาญ และโอนพื้นที่หมู่ 6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลละลาย อำเภอกันทรลักษ์ มาขึ้นกับตำบลบักดอง กิ่งอำเภอขุนหาญ^[3]
• วันที่ 7 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลขุนหาญ ในท้องที่บางส่วนของตำบลสิ^[4]
• วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอขุนหาญ อำเภอขุขันธ์ เป็น อำเภอขุนหาญ^[5]
• วันที่ 8 พฤษภาคม 2505 ตั้งตำบลกระหวัน แยกออกจากตำบลสิ^[6]
• วันที่ 26 ตุลาคม 2514 ตั้งตำบลโนนสูง แยกออกจากตำบลบักดอง ตำบลสิ และตำบลกันทรอม ตั้งตำบลโพธิ์วงศ์ แยกออกจากตำบลไพร^[7]
• วันที่ 2 มิถุนายน 2525 ตั้งตำบลภูฝ้าย แยกออกจากตำบลพราน ตำบลโพธิ์วงศ์ และตำบลไพร^[8]
• วันที่ 2 ตุลาคม 2527 ตั้งตำบลโพธิ์กระสังข์ แยกออกจากตำบลขุนหาญ^[9]
• วันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2528 ปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลขุนหาญ^[10] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
• วันที่ 11 ธันวาคม 2529 ตั้งตำบลห้วยจันทร์ แยกออกจากตำบลโนนสูง^[11]
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลขุนหาญ เป็นเทศบาลตำบลขุนหาญ^[12] ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 18 กรกฎาคม 2551 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์กระสังข์ เป็นเทศบาลตำบลโพธิ์กระสังข์^[13] จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลกระหวัน เป็นเทศบาลตำบลกระหวัน^[14] จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลกันทรอม เป็นเทศบาลตำบลกันทรอม^[15]
• วันที่ 21 กรกฎาคม 2551 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลสิ เป็นเทศบาลตำบลสิ^[16]
• วันที่ 27 ตุลาคม 2552 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลโนนสูง เป็นเทศบาลตำบลโนนสูง^[17]

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอขุนหาญตั้งอยู่ทางทิศใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอไพรบึง และอำเภอศรีรัตนะ
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอกันทรลักษ์
• ทิศใต้ ติดต่อกับ จังหวัดอุดรมีชัย และจังหวัดพระวิหาร (ประเทศกัมพูชา)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ อำเภอภูสิงห์ และอำเภอขุขันธ์

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอขุนหาญแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 12 ตำบล 145 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

สิ

(Si)

14 หมู่บ้าน

7.

ขุนหาญ

(Khun Han)

9 หมู่บ้าน

2.

บักดอง

(Bak Dong)

22 หมู่บ้าน

8.

โนนสูง

(Non Sung)

9 หมู่บ้าน

3.

พราน

(Phran)

20 หมู่บ้าน

9.

กันทรอม

(Kanthrom)

13 หมู่บ้าน

4.

โพธิ์วงศ์

(Pho Wong)

8 หมู่บ้าน

10.

ภูฝ้าย

(Phu Fai)

8 หมู่บ้าน

5.

ไพร

(Phrai)

11 หมู่บ้าน

11.

โพธิ์กระสังข์

(Pho Krasang)

14 หมู่บ้าน

6.

กระหวัน

(Krawan)

12 หมู่บ้าน

12.

ห้วยจันทร์

(Huai Chan)

5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอขุนหาญประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลขุนหาญ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสิและตำบลโนนสูง
• เทศบาลตำบลโพธิ์กระสังข์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพธิ์กระสังข์ทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลกระหวัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกระหวันทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลกันทรอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกันทรอมทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลสิ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสิ (นอกเขตเทศบาลตำบลขุนหาญ)
• เทศบาลตำบลโนนสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนสูงทั้งตำบล (นอกเขตเทศบาลตำบลขุนหาญ)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบักดอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบักดองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลพราน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพรานทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์วงศ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพธิ์วงศ์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลไพร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไพรทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลขุนหาญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขุนหาญทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลภูฝ้าย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภูฝ้ายทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยจันทร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยจันทร์ทั้งตำบล