สุดา ชื่นบาน

สุดา ชื่นบาน (เกิด 24 มิถุนายน พ.ศ. 2488) ชื่อเล่น เม้า เป็นนักร้องและนักแสดงหญิงชาวไทย มีผลงานยาวนานหลายสิบปีทั้งในประเทศจนถึงเวทีนานาชาติ มีเพลงยอดนิยมคือ "เพลงสุดท้าย" ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ให้เป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล - ขับร้อง) ประจำปี พ.ศ. 2563

สุดา ชื่นบาน จ.ภ.
สารนิเทศภูมิหลัง
ชื่อเกิด	สุดา ชื่นบาน
เกิด	24 มิถุนายน พ.ศ. 2488 (79 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
คู่สมรส	สมชาย วัฒนา (หย่า) ภัสดา บุรณศิริ (หย่า)
บุตร	พัชริดา วัฒนา นภัสสร บุรณศิริ
อาชีพ	นักร้อง, นักแสดง
ปีที่แสดง	พ.ศ. 2498 – ปัจจุบัน
รางวัล
ศิลปินแห่งชาติ	สาขาศิลปะการแสดง (เพลงไทยสากล-ขับร้อง) พ.ศ. 2563

ประวัติ

เริ่มแววทางการแสดงตั้งแต่วัยเยาว์ ได้ฝึกนาฏศิลป์และเข้าประกวดรำไทย ในรายการ "แมวมอง" ทางสถานีวิทยุ ท.ท.ท. จัดโดย สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์^[1] พ.ศ. 2498 ได้แสดงละครรำเป็นประจำทางสถานีโทรทัศน์ช่อง 4 บางขุนพรหม ยุคแรกเริ่ม ^[2] จบการศึกษาจากโรงเรียนสตรีสันติราษฎร์บำรุง รุ่น พ.ศ. 2505 เป็นนักร้องของวงดนตรีช้างแดง ประชันคู่กับวงดนตรีพยงค์ มุกดา บนเวทีโรงภาพยนตร์รอบปฐมทัศน์^[3] ก่อนจะมีชื่อเสียงจากการร้องเพลงประกอบภาพยนตร์ อาทิเพลง "ชีวิตบัดซบ" และอีกหลายเพลงของ เสกสรร สอนอิ่มสาตร์

สุดา ชื่นบาน ได้บันทึกแผ่นเสียงเพลงแรกคือเพลง "ตัวต่อตัว" เพลงประกอบภาพยนตร์ไทยเรื่อง ตัวต่อตัว พ.ศ. 2509 หลังจากนั้นได้บันทึกแผ่นเสียงในเพลงพื้นเมืองแก้กับ หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ จากการชักจูงของ สง่า อารัมภีร จนเป็นอัลบั้มแรกที่ฮิตติดอันดับทุกสถานีวิทยุ ด้วยความสามารถเธอเป็นนักร้องพิเศษที่ตีโจทย์แตกในการร้องเพลงที่ได้อารมณ์อย่างเช่น "เพลงสุดท้าย" ที่ได้รับความนิยมสูงสุดมาจนถึงปัจจุบัน

มีการแสดงสดตลอดช่วงเวลาการเป็นศิลปินนักร้อง โดยเฉพาะคอนเสิร์ตประจำปีอย่างคอนเสิร์ต เม้า-แดง ร่วมกับ แดง ฉันทนา กิติยพันธ์ นอกจากนี้ยังมีผลงานการแสดงทั้งละคร ภาพยนตร์ ซีรีส์ โฆษณา ละครเวที เป็นพิธีกรรายการมิวสิคสแควร์

มีทายาทเป็นบุตรสาวด้วยกันสองคนคือ แหม่ม พัชริดา วัฒนา อดีตนักร้องวัยรุ่นวงสาว สาว สาว ศิลปินนักร้องเดี่ยว ครูสอนร้องเพลง และผู้บริหารฝ่ายพัฒนาบุคคลของ อาร์.เอส. ^[4]และโมเม นภัสสร บุรณศิริ อดีตศิลปินนักร้อง อาร์.เอส. ดีเจ และปัจจุบันเป็นบิวตี้บล็อคเกอร์ชื่อดัง โมเม พาเพลิน มีเพื่อนสนิทในวงการบันเทิงคือ ฉันทนา กิติยพันธ์

ในปี 2563 ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรม ให้เป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทยสากล - ขับร้อง)

ปัจจุบัน เป็นกรรมการในรายการ The Golden Song เวทีเพลงเพราะ ทางช่อง ONE31

ผลงานเด่น

โทรทัศน์

• ได้รับคัดเลือกให้แสดงรำละคร เดือนละครั้งทางไทยทีวีช่อง 4 ยุคบุกเบิก
• นักร้องรายการเพลงทางโทรทัศน์ ตั้งแต่ยุคทีวีขาวดำ
• เพลงไตเติ้ลหนังทีวีดังชุด หุ่นไล่กา ของรัชฟิล์มทีวี ทาง ททบ.ช่อง 7 (ททบ.5) พ.ศ. 2512 ออกอากาศนานถึง 14 ปี
• พิธีกร คู่กับ มีศักดิ์ นาครัตน์ รายการ มิวสิคสแควร์ ทางไทยทีวีสีช่อง 3 พ.ศ. 2520

แผ่นเสียง

แผ่นเสียงลองเพลย์ไทยบริษัท กมลสุโกศล จำกัด ชุดเพลงพื้นเมือง ขับร้องโดย สุดา ชื่นบาน ผลงานของ สง่า อารัมภีร และ อาจินต์ ปัญจพรรค์ ที่ได้รับความนิยมในปี พ.ศ. 2510-2511

• เพลงลูกกรุงทำนองพื้นเมืองอีสานร้องแก้ กับ หม่อมราชวงศ์ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ ในอัลบั้มลองเพลย์ชุด แคนลำโขง กับเพลงอื่นทำนองไทยเดิมและตะลุงของห้างกมลสุโกศล ทศวรรษ 2500-2510
• เพลงไทยสากล ร่วมกับ ฉันทนา กิติยพันธ์ ในอัลบั้มลองเพลย์และเทปตลับ ของค่ายรถไฟดนตรี ทศวรรษ 2520-2530

ฯลฯ

ภาพยนตร์

• เกาะสวาทหาดสวรรค์ พ.ศ. 2512 (ร้องแทนเสียง ศรีสละ ทองธารา คู่กับ รุจน์ รณภพ) เพลง หากเราจะรักกัน
• แม่นาคพระนคร พ.ศ. 2513 (ร้องแทนเสียง เยาวเรศ นิศากร) เพลง ความรักแม่เอ๋ย
• ล่า พ.ศ. 2520 (ร้องแทนเสียง​ อรัญญา นามวงศ์) ​เพลง​ ชายคืองูพิษ
• เทพธิดาบาร์ 21 พ.ศ. 2521 (นักแสดง)
• เพลงสุดท้าย พ.ศ. 2528 - (ร้องแทนเสียง สมหญิง ดาวราย) เพลง เพลงสุดท้าย
• คือฉัน พ.ศ. 2533 (นักแสดง)
• บันทึกจากลูก(ผู้)ชาย พ.ศ. 2537 (นักแสดง)
• อนึ่ง คิดถึงพอสังเขป รุ่น 2 พ.ศ. 2539 (นักแสดง)
• โคลนนิ่ง คนก๊อบปี้คน พ.ศ. 2542 (นักแสดง)
• รักเอาอยู่ พ.ศ. 2555 (นักแสดง รับบท ป้า)
• วัยเป้งง นักเลงขาสั้น พ.ศ. 2555 (นักแสดง รับบท อาจารย์แม่)
• โฮมสเตย์ พ.ศ. 2561 (นักแสดง รับบท ผู้คุมในร่างหญิงชรา)
• รัก 2 ปี ยินดีคืนเงิน พ.ศ. 2562 (นักแสดง รับบท แม่ของแทน)
• พจมาน สว่างคาตา พ.ศ.2563 (นักแสดง รับบท แม่ของแพน)
• เสือเผ่น๑ พ.ศ. 2566 (นักแสดง)

ละครโทรทัศน์

• ปี พ.ศ. 2535 หนึ่งในทรวง (ช่อง 3) รับบทเป็น คุณนายสีสุก พิเศษกุล
• ปี พ.ศ. 2546 วิมานดิน (ช่อง 3)
• ปี พ.ศ. 2549 สายน้ำสามชีวิต (ช่อง 7) รับบทเป็น ยายไปล่
• ปี พ.ศ. 2549 เรือนนารีสีชมพู (ช่อง 3) รับบทเป็น ป้าต้อย
• ปี พ.ศ. 2555 หมูแดง (ช่อง 3) รับบทเป็น ละม่อม
• ปี พ.ศ. 2556 หลานสาวนายพล (ช่อง 3) รับบทเป็น น้าอิ่มใจ
• ปี พ.ศ. 2557 รถไฟ เรือเมล์ ลิเก กองถ่าย (ช่อง 3) รับบทเป็น ชบา
• ปี พ.ศ. 2557 มาเฟียตาหวาน (ช่อง 3) รับบทเป็น สะอิ้ง
• ปี พ.ศ. 2558 เพลิงพ่าย (ช่อง 8) รับบทเป็น บุญปลูก
• ปี พ.ศ. 2560 บัลลังก์ดอกไม้ (ช่อง 3) รับบทเป็น คุณหญิงย่า (รับเชิญ)
• ปี พ.ศ. 2560 เพลิงรักไฟมาร (ช่อง 8) รับบทเป็น ป้าสวาท
• ปี พ.ศ. 2560 หมอเทวดา (ช่อง 3 เอสดี) รับบทเป็น ป้านวล
• ปี พ.ศ. 2561 แม่สื่อปากร้าย ผู้ชายรสจัด (ช่อง 7) รับบทเป็น คุณยายวรรณ
• ปี พ.ศ. 2561 ปาก (ช่องจีเอ็มเอ็ม 25) รับบทเป็น พะนอ
• ปี พ.ศ. 2561 เนตรนาคิน (ช่องวัน) รับบทเป็น ป้าน้อย อินทสี
• ปี พ.ศ. 2561 ริมฝั่งน้ำ (ช่อง 3) รับบทเป็น ดวงใจ สัจจะ
• ปี พ.ศ. 2562 สางนางพราย (ช่อง 8) รับบทเป็น ฉวี
• ปี พ.ศ. 2563 สะใภ้อิมพอร์ต (ช่อง 7) รับบทเป็น คุณยายทับทิม
• ปี พ.ศ. 2563 พรายสังคีต (ช่อง 7) รับบทเป็น ป้าจำเนียร
• ปี พ.ศ. 2563 ความทรงจำสีจาง (ช่อง 3) รับบทเป็น ทองใบ
• ปี พ.ศ. 2564 พฤษภา-ธันวา รักแท้แค่เกิดก่อน (ช่อง 3) รับบทเป็น (รับเชิญ)
• ปี พ.ศ. 2564 นางฟ้าอสูร (อัครพลโปรดั๊คชั่น/ช่อง 3) รับบทเป็น ยายบัว คู่กับ คมกฤช ยุตติยงค์
• ปี พ.ศ. 2565 เขยบ้านไร่ สะใภ้ไฮโซ (ช่อง 7) รับบทเป็น ย่าหนม

ละครชุด

• ปี พ.ศ. 2555 - 2556 จุดนัดภพ (ช่อง 3) รับบทเป็น อุไรพร แซ่เล้ง (เจ๊เล้ง)
• ปี พ.ศ. 2559 สงครามนางงาม ภาค 2 (/ช่องวัน) รับบทเป็น สุดใจ
• ปี พ.ศ. 2564 The Comments ทุกความคิดเห็น..มีฆ่า (/ช่องจีเอ็มเอ็ม 25) รับบทเป็น ครูวิมล
• ปี พ.ศ. 2564 Bangkok Breaking มหานครเมือง(ห)ลวง (/Netflix) รับบทเป็น ประนอม

ซิทคอม

• ปี พ.ศ. 2554 เป็นต่อ (ช่อง 3) รับบทเป็น แม่ของพี่หมอน
• ปี พ.ศ. 2563 สุภาพบุรุษสุดซอย (ช่องวัน) รับบทเป็น แม่ของเด่นชัย

ละครเวที

ปี พ.ศ.	เรื่อง	สถานที่จัดการแสดง	บทบาท
2561	โหมโรง เดอะมิวสิคัล	โรงละครเคแบงก์ สยามพิฆเนศ	แม่โชติ
2561	Still on My Mind The Musical	เมืองไทยรัชดาลัยเธียร์เตอร์

รายการโทรทัศน์

ปี พ.ศ.	รายการ	ช่อง	บทบาท
2520	มิวสิคสแควร์	ช่อง 3	พิธีกร
2562-ปัจจุบัน	The Golden Song เวทีเพลงเพราะ	ช่อง ONE31	กรรมการ

โฆษณา

• Vapek^[4] (2531) ร่วมกับ แหม่ม พัชริดา สาวสาวสาว และ อั้น ฟอร์เอฟเวอร์

คอนเสิร์ต

• งานเทศกาลเพลงเรนโบว์แห่งภูมิภาคเอเซีย คู่กับ ฉันทนา กิติยพันธ์
• Mao & Dang song hits ร่วมด้วย ตั้ม สมประสงค์,ศิลปินเอเอฟ ฯลฯ ที่ ศาลาเฉลิมกรุง กันยายน พ.ศ. 2552
• สามสาวกับเม้า & แดง ที่ ศาลาเฉลิมกรุง กันยายน พ.ศ. 2553
• All about Mao & Dang ร่วมด้วย สุทธิพงษ์ วัฒนจัง,สุชาติ ชวางกูร ฯลฯ ที่ ศาลาเฉลิมกรุง กันยายน พ.ศ. 2554
• Music Time ที่ ศาลาเฉลิมกรุง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2555
• เพลินเพลงกับ เล็ก วงศ์สว่าง ที่ สยามนิรมิต มีนาคม พ.ศ. 2555
• Music is my life...Mao & Dang ร่วมด้วย ภูสมิง หน่อสวรรค์ ,เสริมเวช ช่วงบรรยง ที่ ศาลาเฉลิมกรุง กันยายน พ.ศ. 2555
• เพลงคู่ ครูเพลง (คู่กับ สุทธิพงษ์ วัฒนจัง) ในโอกาสครบรอบ 14 ปี สมาคมนักร้องแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนฯ ที่ ศาลาเฉลิมกรุง วตุลาคม พ.ศ. 2555
• หนังไทยในเสียงเพลง ที่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย มกราคม พ.ศ. 2556

ฯลฯ

ปัจจุบันมีงานแสดงรับเชิญต่างๆ อย่างต่อเนื่อง ทั่วทุกภาคของเมืองไทย

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2565 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)^[5]