สมเด็จพระญาณสังวร

สมเด็จพระญาณสังวร เป็นราชทินนามที่พระราชทานแก่พระเถระผู้ทรงคุณทางวิปัสสนาธุระโดยเฉพาะ ซึ่งในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์มีเพียง 2 องค์ ตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงโปรดให้ตั้งขึ้นใหม่สำหรับพระราชทานสถาปนา พระญาณสังวร (สุก) มีความหมายว่า ผู้ที่ความสำรวมในความรู้อย่างยิ่ง (ญาณ หมายถึง ความรู้ และ สังวร หมายถึง สำรวม)^[1]

สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน) (องค์ล่าสุด)
การเรียกขาน	ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ
จวน	พระอารามหลวง
ผู้แต่งตั้ง	พระมหากษัตริย์ไทย
วาระ	ตลอดพระชีพ
ผู้ประเดิมตำแหน่ง	สมเด็จพระญาณสังวร (สุก ญาณสังวร)
สถาปนา	พ.ศ. 2359
ตำแหน่งที่มาแทน	สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก​

รายพระนาม

ลำดับที่	รายนาม	วัด	ดำรงสมณศักดิ์	สมณศักดิ์สุดท้าย
1	สมเด็จพระญาณสังวร (สุก ญาณสังวร)	วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์	2359 – 2363	สมเด็จพระอริยวงษญาณ (สุก ญาณสังวร)
2	สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)	วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร	2515 – 2532	สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร