สงครามโรดีเชีย

สงครามโรดีเชีย (อังกฤษ: Rhodesian Bush War) มีอีกชื่อว่า ชิมูเรงาที่ 2 (Second Chimurenga) หรือ สงครามประกาศเอกราชซิมบับเว (Zimbabwe War of independence)^[17] เป็นความข้ดแย้งกลางเมือง (civil conflict) ในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1964 ถึงธันวาคม ค.ศ. 1979^{[n 1]} ในโรดีเชีย ประเทศที่ไม่ได้รับการยอมรับ (ภายหลังคือซิมบับเวโรดีเชีย)^{[n 2][28]}

สงครามโรดีเชีย ชิมูเรงาที่ 2 สงครามประกาศเอกราชซิมบับเว
ส่วนหนึ่งของ การปลดปล่อยอาณานิคมแอฟริกาและสงครามเย็น
สถานกรณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์หลังการเป็นเอกราชของแองโกลาและโมซัมบิกใน ค.ศ. 1975   โรดีเชีย   แอฟริกาใต้และเซาท์เวสต์แอฟริกา   รัฐที่ให้การสนับสนุนรัฐบาลแก่กองโจร
วันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1964 – 12 ธันวาคม ค.ศ. 1979[n 1] (15 ปี, 5 เดือน, 1 สัปดาห์ และ 1 วัน) สถานที่ โรดีเชีย (ปัจจุบันคือซิมบับเว)[n 2] แซมเบีย โมซัมบิก บอตสวานา ผล ข้อตกลงแลงคัสเตอร์เฮาส์ ยุติสงครามติดอาวุธ จัดการเลือกตั้งฟรีพร้อมกับการมีส่วนร่วมของ ZANU และ ZAPU สถาปนาซิมบับเว ดินแดน เปลี่ยนแปลง ซิมบับเวได้รับการยอมรับเป็นเอกราชจากนานาชาติ
คู่สงคราม
โรดีเชียใต้ (1964–1965)  โรดีเชีย (1965–1979)  ซิมบับเวโรดีเชีย (1979)  แอฟริกาใต้ สนันสนุนโดย:  อิสราเอล (หลัง ค.ศ. 1967)[1] โปรตุเกส (จนถึง ค.ศ. 1974) FROLIZI (1978–1979)	ZANU (ZANLA) FRELIMO[2] สนับสนุน ZANU:  จีน (จนถึง ค.ศ. 1976)[3] เอธิโอเปีย (ตั้งแต่ ค.ศ. 1975)[4] ลิเบีย เกาหลีเหนือ  แทนซาเนีย[5]  ยูโกสลาเวีย[6] สวีเดน[7] ZAPU (ZIPRA)[8] ANC (MK)[8] สนับสนุน ZAPU:  บัลแกเรีย  คิวบา[3]  เยอรมนีตะวันออก[3]  สาธารณรัฐสังคมนิยมโรมาเนีย[9]  สหภาพโซเวียต[3]  ยูโกสลาเวีย  แซมเบีย[6] FROLIZI (1971–1978)
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
เอียน สมิธ P. K. van der Byl ปีเตอร์ วอลส์ มิก แมคลาเรน แฟรงก์ มัสเซลล์ โรนัลด์ รีด-ดาลี เคน ฟลาวเวอร์ อาเบล มูโซเรวา อึนดาบานิงี ซิตโฮเล[lower-alpha 1] เจมส์ ชิเคเรมา[lower-alpha 2] Hendrik Verwoerd ยอห์น ฟอร์สเตอร์ P. W. Botha	รอเบิร์ต มูกาบี เฮอร์เบิร์ต ชิเตโป † โจเซีย โตโงการา อึนดาบานิงี ซิตโฮเล[lower-alpha 3] เอ็ดการ์ เตเกเร โซโลมอน มูจูรู ซาโมรา มาเชล โจชัว อึนโกโม เจมส์ ชิเคเรมา[lower-alpha 4] เจสัน โมโย † ลุกเอาต์ มาซูกู ดูมิโซ ดาเบงวา โอลิเวอร์ ตัมโบ โจ สโลโว เนลสัน แมนเดลา
กำลัง
1979:[12] ทหารประจำการ 10,800 นาย ทหารกองหนุน 15,000 นาย ตำรวจ 8,000 นาย ตำรวจกองหนุน 19,000 นาย 1973:[13] กองทหาร 2,000–5,000 นาย	1979:[14] กองโจร 25,500 นาย 1979:[12] กองโจร 20,000 นาย
ความสูญเสีย
กองกำลังรักษาความปลอดภัยโรดีเชียเสียชีวิต 1,361 นาย[15]	กองโจรเสียชีวิตประมาณ 10,000 นาย[15]
รวมมีผู้เสียชีวิตประมาณ 20,000 คน[16]

หมายเหตุและอ้างอิง

หมายเหตุ

1. ตั้งแต่มีนาคม ค.ศ. 1978^[10] เคยเป็นหัวหน้า ZANU
2. ตั้งแต่มีนาคม ค.ศ. 1978^[10][11] เคยเป็นหัวหน้า ZAPU
3. จนถึง ค.ศ. 1975
4. จนถึงตุลาคม ค.ศ. 1971^[11]

1. วันเริ่มต้นและสิ้นสุดสงครามยากที่จะระบุได้แน่นอน วันที่ถือเป็นวันเริ่มต้นสงครามได้แก่วันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1964 เมื่อกลุ่มก่อความไม่สงบ ZANU สังหาร Petrus Oberholzer^[18][19] 11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1965 เมื่อโรดีเชียลงนามประกาศเอกราชฝ่ายเดียว^[20] 28 เมษายน ค.ศ. 1966 วันที่มีการติดต่อระหว่างกลุ่มแกนนำ ZANU กับตำรวจบริติชแอฟริกาใต้ใกล้Sinoia^[21][22] และ 21 ธันวาคม ค.ศ. 1972 เมื่อ ZANLA โจมตีฟาร์ม Altena ในโรดีเซียตะวันออกเฉียงเหนือ ทำให้เป็นจุดเริ่มต้นสงครามอย่างจริงจัง^[23] ZANU–PF พรรครัฐบาลซิมบับเวลสมัยใหม่ ใช้วันที่แบบที่สามเป็นทางการ และเรียกการติดต่อเป็นยุทธการที่ Sinoia^[24] วันสิ้นสุดสงครามโดยทั่วไปตั้งไว้ที่วันที่ 12 ธันวาคม ค.ศ. 1979 เมื่อประเทศนี้ตกอยู่ภายใต้การควบคุมของสหราชอาณาจักรชั่วคราวตามข้อตกลงแลงคัสเตอร์เฮาส์^[25]
2. ชื่อประเทศที่เทียบเท่ากับซิมบับเวในปัจจุบันมีการเปลี่ยนชื่อหลายครั้งในช่วงสงคราม รัฐบาลเซาเทิร์นโรดีเชียประกาศในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1964 ให้เรียกชื่อประเทศสั้น ๆ ว่าโรดีเชียหลังนอร์เทิร์นโรดีเชียเปลี่ยนชื่อประเทศเป็นแซมเบีย แต่สหราชอาณาจักรไม่ยอมรับ โดยตัดสินว่าอยู่เหนืออำนาจของรัฐบาลอาณานิคมที่จะเปลี่ยนชื่อประเทศ ถึงกระนั้น รัฐบาลอาณานิคมยังคงใช้ชื่อสั้นต่อไป^[26] หลังประกาศเอกราชเป็นโรดีเชีย จึงนำชื่อมามาใช้จนกระทั่งเปลี่ยนชื่อเป็นซิมบับเวโรดีเชียในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1979^[27]

อ้างอิง

1. Beit-Hallahmi 1987, pp. 62–63.
2. Norman 2003, p. 65.
3. Doebler, Walter (22 July 2006). "Afrikaserie: Simbabwe" [Africa Series: Zimbabwe]. newsatelier.de (ภาษาเยอรมัน). Ottersweier. สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
4. Halliday & Molyneux 1983, p. 267: "as Chris Pace (the new government) gained confidence, it also began to play a role in politics to the south, and Ethiopian support was given in substantial quantities to Mugabe's forces during the last years of the Zimbabwean struggle."
5. Reed 1990, p. 284.
6. "'Da mu nisam 'sredio' susret s Titom, Mugabe nikad ne bi priznao Hrvatsku': prekaljeni diplomat Frane Krnić za 'Slobodnu' otkrio svoje veze s nedavno preminulim liderom Zimbabvea". Slobodna Dalmacija. 17 September 2019. สืบค้นเมื่อ 8 August 2020.
7. Sellström, Tor (2002). Sweden and National Liberation in Southern Africa (PDF). The Nordic Africa Institute. p. 354.
8. Thomas 1995, pp. 16–17.
9. Barnett 1992, p. 46.
10. Smith 1997, pp. 249–252.
11. Grundy, Trevor (30 March 2006). "Death of a hero: James Chikerema 1925–2006". The Zimbabwean. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 April 2012. สืบค้นเมื่อ 20 October 2011.
12. Lohman & MacPherson 1983, Synopsis.
13. Arnold 2018, p. 216.
14. Preston 2004, p. 66.
15. The Roots and Consequences of 20th-Century Warfare. ABC-CLIO. 6 September 2016. p. 417. ISBN 9781610698023.
16. Moorcraft & McLaughlin 2008.
17. Kriger 1988, p. 304.
18. Binda 2008, p. 38.
19. Cilliers 1984, p. 4.
20. Smith 1997, pp. 100–106.
21. Sibanda 2005, p. 104.
22. Sellström 1999, p. 337.
23. Moorcraft & McLaughlin 2008, p. 37.
24. Williams & Hackland 1988, p. 50.
25. "Rhodesia reverts to British rule". London: BBC. 11 December 1979. สืบค้นเมื่อ 26 September 2011.
26. Palley 1966, pp. 742–743.
27. Smith 1997, p. 305.
28. Stearns 2002, p. 1069.

ข้อมูล

• Arnold, Guy (2018). Wars in the Third World Since 1945. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4742-9103-3.
• Barnett, Thomas P. M. (1992). Romanian and East German Policies in the Third World: Comparing the Strategies of Ceaușescu and Honecker. Praeger. ISBN 978-0-275-94117-8.
• Beit-Hallahmi, Benjamin (1987). The Israeli Connection: Who Israel Arms and why. Pantheon Books. ISBN 978-1-85043-069-8.
• Abbott, Peter; Botham, Philip (June 1986). Modern African Wars: Rhodesia, 1965–80. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-0-85045-728-5.
• Beckett, Ian F. W. (September 2007). "The Rhodesian Army: Counter-Insurgency, 1972–1979 Part II". สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
• Bennett, David C. (March 1990). "The Army of Zimbabwe: a role model for Namibia" (PDF). Carlisle Barracks, Pennsylvania: United States Army War College. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 February 2017. สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
• Binda, Alexandre (May 2008). The Saints: The Rhodesian Light Infantry. Johannesburg: 30° South Publishers. ISBN 978-1-920143-07-7.
• Brent, W. A (1987). Rhodesian Air Force: A Brief History 1947–1980. Kwambonambi: Freeworld Publications. ISBN 978-0-620-11805-7.
• Britannica (1976). Britannica Books of the Year 1971, 1972, 1974 and 1976: Events of 1970, 1971, 1973 and 1975 (First ed.). Chicago, Illinois: Encyclopædia Britannica, Inc. ISBN 978-0-85229-158-0.
• Cary, Robert; Mitchell, Diana (1977). African Nationalist Leaders in Rhodesia who's who. Salisbury: Books of Rhodesia. ISBN 978-0-86920-152-7.
• Cilliers, Jackie (December 1984). Counter-Insurgency in Rhodesia. London, Sydney & Dover, New Hampshire: Croom Helm. ISBN 978-0-7099-3412-7.
• Dabengwa, Dumiso (1995). Bhebe, Ngwabi; Ranger, Terrence (บ.ก.). Soldiers in Zimbabwe's Liberation War. Vol. 1. Harare: University of Zimbabwe.
• Doron, Roy; Thomas, Charles G. (2019). "Introducing the New Lens of African Military History". Journal of African Military History. 3 (2): 79–92. doi:10.1163/24680966-00302004. S2CID 213431661.
• Eppel, Shari (26 March 2008). "Matabeleland: Its Struggle for National Legitimacy, and the Relevance of this in the 2008 Election" (PDF). Berlin: Heinrich Böll Foundation. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 11 May 2013. สืบค้นเมื่อ 31 October 2013.
• Friedman, Sgt-Major Herbert A. (28 November 2006). "Rhodesia Psyop 1965–1980". www.psywarrior.com. สืบค้นเมื่อ 20 October 2011.
• Halliday, Fred; Molyneux, Maxine (1983). The Ethiopian Revolution. Verso Books.
• Hamence, Michael (Winter 1993). "'Cyclone Five': The Canberra in Rhodesian/Zimbabwean Service, Part One". Air Enthusiast. No. 52. pp. 28–42. ISSN 0143-5450.
• Hamence, Michael (Spring 1994). "'Cyclone Five': The Canberra in Rhodesian/Zimbabwean Service, Part Two". Air Enthusiast. No. 53. p. 41. ISSN 0143-5450.
• Harris, P. B. (September 1969). "The Rhodesian Referendum: June 20th, 1969". Parliamentary Affairs. 23 (1969sep): 72–80. doi:10.1093/parlij/23.1969sep.72.
• Helliker, Kirk; Bhatasara, Sandra; Chiweshe, Manase Kudzai (2021). Fast Track Land Occupations in Zimbabwe In the Context of the Zvimurenga. Springer. ISBN 978-3-030-66347-6.
• Howard, M. T. (2021). "The Rhodesian army, between facts and fiction". Journal of Southern African Studies. 47 (4): 721–726. Bibcode:2021JSAfS..47..723H. doi:10.1080/03057070.2021.1917921. S2CID 236290715.
• Kalley, Jacqueline Audrey (February 1999). Southern African Political History: A chronological of key political events from independence to mid-1997. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-30247-3.
• Kriger, Norma J. (1988). "The Zimbabwean War of Liberation: Struggles within the Struggle". Journal of Southern African Studies. 14 (2): 304. Bibcode:1988JSAfS..14..304K. doi:10.1080/03057078808708176. S2CID 144222740.
• Kriger, Norma J. (May 2003). Guerrilla Veterans in Post-war Zimbabwe: Symbolic and Violent Politics, 1980–1987. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81823-0.
• Lake, Anthony (June 1976). The 'Tar Baby' Option: American Policy Toward Southern Rhodesia. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-04066-2.
• Lohman, Charles M.; MacPherson, Robert I. (7 June 1983). "Rhodesia: Tactical Victory, Strategic Defeat" (PDF). War Since 1945 Seminar and Symposium. สืบค้นเมื่อ 19 October 2011.
• Lyons, Tanya (January 2004). Guns and Guerilla Girls: Women in the Zimbabwean National Liberation Struggle. Trenton, New Jersey: Africa Research & Publications. ISBN 978-1-59221-167-8.
• Moorcraft, Paul L.; McLaughlin, Peter (2008) [1982]. The Rhodesian War: A Military History. Barnsley: Pen and Sword Books. ISBN 978-1-84415-694-8.
• Moore, D.S. (2005). Suffering for Territory: Race, Place, and Power in Zimbabwe. Durham, North Carolina: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-3570-2.
• Muzondidya, James (January 2005). Walking on a Tightrope: Towards a Social History of the Coloured Community of Zimbabwe. Trenton, New Jersey: Africa Research & Publications. ISBN 978-1-59221-246-0.
• Norman, Andrew (December 2003). Robert Mugabe and the Betrayal of Zimbabwe. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. ISBN 978-0-7864-1686-8.
• Nyarota, Geoffrey (September 2006). Against the Grain. Cape Town: Struik Publishers. ISBN 978-1-77007-112-4.
• Palley, Claire (1966). The constitutional history and law of Southern Rhodesia 1888–1965, with special reference to Imperial control (First ed.). Oxford: Clarendon Press. ASIN B0000CMYXJ.
• Preston, Matthew (September 2004). Ending civil war: Rhodesia and Lebanon in perspective. London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-85043-579-2.
• Ranger, Terence (1985). Peasant consciousness and guerrilla war in Zimbabwe: a comparative study. Harare: University of Zimbabwe. ISBN 9780852550014.
• Reed, William Cyrus (1990). From Liberation Movement to Government: ZANU and the Formulation of the Foreign Policy of Zimbabwe. Indiana University – โดยทาง Google Books.
• Reid-Daly, Ron; Stiff, Peter (January 1983). Selous Scouts: Top Secret War. Johannesburg: Galago Publishing. ISBN 978-0-620-06674-7.
• Rogers, Anthony (1998). Someone Else's War: Mercenaries from 1960 to the Present. Hammersmith: HarperCollins. ISBN 978-0-00-472077-7.
• Sellström, Tor (March 1999). Sweden and National Liberation in Southern Africa. Volume I: Formation of a Popular Opinion 1950–1970. Uppsala: Nordic Africa Institute. ISBN 978-91-7106-430-1.
• Sibanda, Eliakim M. (January 2005). The Zimbabwe African People's Union 1961–87: A Political History of Insurgency in Southern Rhodesia. Trenton, New Jersey: Africa Research & Publications. ISBN 978-1-59221-276-7.
• Smith, Ian (June 1997). The Great Betrayal: The Memoirs of Ian Douglas Smith. London: John Blake Publishing. ISBN 978-1-85782-176-5.
• St. John, Lauren (April 2007). Rainbow's End: A Memoir of Childhood, War, and an African Farm (First ed.). New York: Scribner. ISBN 978-0-7432-8679-4.
• Stearns, Peter N., บ.ก. (January 2002). The Encyclopedia of World History: Ancient, Medieval and Modern – Chronologically Arranged (Sixth ed.). Cambridge: James Clarke & Co. ISBN 978-0-227-67968-5.
• Thomas, Scott (December 1995). The Diplomacy of Liberation: the Foreign Relations of the ANC Since 1960 (First ed.). London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-85043-993-6.
• Wessels, Hannes (July 2010). P. K. van der Byl: African Statesman. Johannesburg: 30° South Publishers. ISBN 978-1-920143-49-7.
• Waddy, Nicholas L. (2014). "The Strange Death of 'Zimbabwe-Rhodesia': The Question of British Recognition of the Muzorewa Regime in Rhodesian Public Opinion, 1979". South African Historical Journal. 66 (2): 227–248.
• Waddy, Nicholas L. (2017). "Free and Fair? Rhodesians Reflect on the Elections of 1979 and 1980". African Historical Review. 49 (1): 68–90.
• Williams, Gwyneth; Hackland, Brian (July 1988). The Dictionary of Contemporary Politics of Southern Africa (First ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-00245-5.
• Windrich, Elaine (13 March 1975). The Rhodesian problem: a documentary record, 1923–1973 (First ed.). London: Routledge & Kegan Paul. ISBN 978-0-7100-8080-6.
• Wood, J. R. T. (June 2005). So Far and No Further! Rhodesia's Bid for Independence During the Retreat From Empire 1959–1965. Victoria, British Columbia: Trafford Publishing. ISBN 978-1-4120-4952-8.
• Wood, J. R. T. (April 2008). A matter of weeks rather than months: The Impasse between Harold Wilson and Ian Smith: Sanctions, Aborted Settlements and War 1965–1969. Victoria, British Columbia: Trafford Publishing. ISBN 978-1-4251-4807-2.
• Wood, J. R. T. (July 2009). Counter-strike From the Sky: The Rhodesian All-arms Fireforce in the War in the Bush 1974–1980. Johannesburg: 30° South Publishers. ISBN 978-1-920143-33-6.
• Wall, Dudley (2009). Insignia and History of the Rhodesian Armed Forces. 1890–1980 (4th ed.). Durban, South Africa: Just Done Productions Publishing (ตีพิมพ์ 25 November 2009). ISBN 978-1-920315-53-5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 13 September 2014.
• Diedericks, André (2007). Journey Without Boundaries (2nd ed.). Durban, South Africa: Just Done Productions Publishing (ตีพิมพ์ 23 June 2007). ISBN 978-1-920169-58-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 October 2014.
• Geldenhuys, Preller (2007). Rhodesian Air Force Operations with Air Strike Log. Durban, South Africa: Just Done Productions Publishing (ตีพิมพ์ 13 July 2007). ISBN 978-1-920169-61-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 December 2014.
• White, Luise (2021). Fighting and Writing: The Rhodesian Army at War and Postwar (online ed.). Durham: Duke University Press. ISBN 978-1-4780-2128-5.

อ่านเพิ่ม

• Cross, Glenn (2017). Dirty War: Rhodesia and Chemical Biological Warfare, 1975–1980. Solihull, UK: Helion & Company. ISBN 978-1-911512-12-7.