มีนเยนอระทา

มีนเยนอระทา^{[note 1]} (อังกฤษ: Minyènawrahta^[1]) ทรงเป็นเมียวหวุ่น^[2]แห่งเชียงใหม่ภายใต้การปกครองของพม่า ระหว่างปี พ.ศ. 2225/2226 ไทยสากล^{[note 2]} (จ.ศ. 1044) - พ.ศ. 2261/2262 ไทยสากล (จ.ศ. 1080)^[3]

มีนเยนอระทา
เมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่ง	พ.ศ. 2225/2226 ไทยสากล - พ.ศ. 2261/2262 ไทยสากล
ก่อนหน้า	มีนเยยานดา
ถัดไป	งานโย
ประสูติ	ไม่ปรากฏ
สิ้นพระชนม์	พ.ศ. 2261/2262 ไทยสากล
ราชวงศ์	ราชวงศ์ตองอู
พระบิดา	เมียวหวุ่นแห่งเมาะตะมะ

พระประวัติ

มีนเยนอระทามีพระนามเดิมว่า คีนนอง^{[note 3]} (อังกฤษ: Khin Hnaung) เป็นพระโอรสในเมียวหวุ่นแห่งเมาะตะมะ (หม่องตมะ^[4]/หมอนตม^[5]) และเป็นพระราชนัดดาในพระเจ้าญองย่าน^[3] มหาราชวงศ์^[1]ระบุว่า มีนเยนอระทาทรงเป็นพระราชโอรสในพระเจ้าญองย่าน และพระธิดาในเจ้าฟ้าแห่งเมืองนาย (อังกฤษ: Monè) อย่างไรก็ตาม ข้อมูลดังกล่าวมีข้อขัดแย้งคือ พระเจ้าญองย่านสวรรคตในปี พ.ศ. 2149 ไทยสากล^[1] ในขณะที่มีนเยนอระทาสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2261/2262 ไทยสากล^[3]

เจ้าชายแห่งปาเดน

พระองค์ทรงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าชายแห่งปาเดน^{[note 3]} (อังกฤษ: Padein) ในรัชสมัยพระเจ้าปเย ต่อมาเมื่อพระเจ้านะราวะระขึ้นครองราชย์ เจ้าชายแห่งปาเดนจึงทรงได้รับพระราชทานราชทินนาม มีนเยยานนอง (อังกฤษ: Minyèyannaung) ในวันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2215 ไทยสากล^[1]

พระเจ้านะราวะระสวรรคตหลังครองราชย์ได้เพียงหนึ่งปี พระเจ้ามังกะยอดินจึงขึ้นครองราชย์เป็นลำดับถัดมา ในยามเมื่อขึ้นครองราชย์นั้น มีนเยยานนองทรงเป็นผู้ถวายพระนาม สิริปวระมหาธรรมราชา^[6] แด่พระเจ้ามังกะยอดินในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2216 ไทยสากล^[1] ต่อมาพระเจ้ามังกะยอดินทรงแต่งตั้งให้มีนเยยานนองเป็นเมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2225/2226 ไทยสากล

เมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่

Ken Kirigaya เห็นว่า มีนเยยานนองคือบุคคลเดียวกับมังแรหน่อรถาที่ถูกกล่าวถึงในหนังสือพื้นเมืองเชียงใหม่ ใบลานวัดศรีภุมมา^[5]ว่า เมื่อปี พ.ศ. 2226/2227 ไทยสากล (จ.ศ. 1045) พระองค์ร่วมกับเจ้าฟ้าเมืองหลวงได้ทรงนิมนต์พระสงฆ์มาสวดพระปริตรเนื่องจากเกิดโรคระบาด^[3] อย่างไรก็ตาม มีนเยยานนองได้รับพระราชทานราชทินนาม มีนเยนอระทา ในรัชสมัยพระเจ้าเสน่ห์มิน (ระหว่างปี พ.ศ. 2241 ไทยสากล - พ.ศ. 2257 ไทยสากล)^[1][3]

มีนเยนอระทาอาจเป็นบุคคลเดียวกับแมงชาระที่ถูกกล่าวถึงโดยพื้นเมืองเชียงแสน^[7]และพงศาวดารเมืองเงินยางเชียงแสน^[8]ว่า ในปี พ.ศ. 2229/2230 ไทยสากล (จ.ศ. 1048) แมงชาระหลบหนีจากสงครามที่เมืองยองมาอยู่ที่เมืองเชียงแสน จากนั้นแมงชาระลงไปยึดได้เมืองเชียงใหม่ แมงชาระจึงได้ครองเมืองเชียงใหม่ ต่อมาในปี พ.ศ. 2247/2248 ไทยสากล (จ.ศ. 1066) แมงชาระให้จับกุมตัวเมียวหวุ่นเมืองเชียงแสนไปประหารที่เมืองเชียงใหม่ และในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2251 ไทยสากล เจ้าฟ้าแห่งเมืองเชียงตุงเป็นกบฏต่อพม่า^[1] พระเจ้าเสน่ห์มินจึงมีพระราชโองการให้แมงชาระยกทัพไปเข้าร่วมการปราบเมืองเชียงตุง บุตรของแมงชาระจึงยกทัพไปรบชนะเมืองเชียงตุงในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2252 ไทยสากล

สิ้นพระชนม์

มีนเยนอระทาสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2261/2262 ไทยสากล^[3] ราชวงศาพื้นเมืองเชียงใหม่ ต้นฉบับใบลานวัดเชียงมั่น^[4]และพงศาวดารเชียงใหม่ ต้นฉบับใบลานวัดพระสิงห์เมืองเชียงราย^[5]ระบุเป็นปี พ.ศ. 2263/2264 ไทยสากล (จ.ศ. 1082) ราชสำนักพม่าจึงแต่งตั้งงานโยเป็นเมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่คนถัดไป^[9][10]

พงศาวลี

พงศาวลีของมีนเยนอระทา
พระเจ้าบุเรงนอง                       พระเจ้าญองย่าน                             พระนางคีน-ปเหย่โซน                       เมียวหวุ่นแห่งเมาะตะมะ                                   มีนเยนอระทา

หมายเหตุ

1. ทับศัพท์ตามการทับศัพท์ภาษาพม่า ซึ่งหากสะกดตามความนิยมอาจสะกดได้ว่า มังรายนรธา
2. เทียบตามปฏิทินสุริยคติไทย โดยยึดวันปีใหม่คือ 1 มกราคม
3. ทับศัพท์ตามการทับศัพท์ภาษาพม่า

อ้างอิง

1. U Kala (2016). The Great Chronicle, 1597-1711. แปลโดย Tun Aung Chain. Yangon: MKS Publishing. pp. 50, 215, 220, 222, 320–324. ISBN 9789997102201.
2. แซ่เซียว, ลัดดาวัลย์ (2002). 200 ปี พม่าในล้านนา. กรุงเทพฯ: โครงการอาณาบริเวณศึกษา 5 ภูมิภาค. pp. 87–92. ISBN 9747206099. สืบค้นเมื่อ 2024-05-01.
3. Kirigaya, Ken (29 November 2014). "Some annotations to the Chiang Mai chronicle: The era of Burmese rule in Lan Na" (PDF). Journal of the Siam Society. 102: 278–279, 281. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2024-02-10. สืบค้นเมื่อ 2024-05-01 – โดยทาง The Siam Society under Royal Patronage.
4. Premchit, Sommai; Tuikheo, Puangkam (1975). ราชวงศาพื้นเมืองเชียงใหม่ ภาคปริวรรต ลำดับที่ ๔. เชียงใหม่: ภาควิชาสังคมวิทยา และมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. pp. 37–38.
5. อ๋องสกุล, สรัสวดี (2022). งานวงศ์พาณิชย์, กรกฎ (บ.ก.). พิเคราะห์หลักฐาน ประวัติศาสตร์ล้านนา. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สำนักงานบริหารงานวิจัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. pp. 18, 105. ISBN 9786163986634.
6. นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ (1962). พระราชพงศาวดารพม่า เล่ม 2 (PDF). พระนคร: ศึกษาภัณฑ์พาณิชย์. p. 17. สืบค้นเมื่อ 2024-05-01.
7. อ๋องสกุล, สรัสวดี (2003). เอียวศรีวงศ์, นิธิ (บ.ก.). พื้นเมืองเชียงแสน. กรุงเทพฯ: อมรินทร์. pp. 123, 125–126. ISBN 9742726612.
8. กรมศิลปากร, บ.ก. (19 April 1936), "พงศาวดารเมืองเงินยางเชียงแสน" [Phongsawadan Mueang Ngoen Yang Chiang Saen], ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๖๑ [Collection of Historical Archives] (PDF), พระนคร: โรงพิมพ์อักษรโสภณ, สืบค้นเมื่อ 2024-05-01
9. Kirigaya, Ken (2015). "Lan Na under Burma: A "Dark Age" in Northern Thailand?" (PDF). The Journal of the Siam Society. 103: 283–284. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2024-02-10. สืบค้นเมื่อ 2024-05-01.
10. ชิวารักษ์, พริษฐ์ (17 July 2023). "ล้านนาปฏิวัติ: การต่อสู้ของ 'ตนบุญ' ในประวัติศาสตร์ล้านนา (ตอนแรก)". The101.world. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-12-16. สืบค้นเมื่อ 2023-12-15.

ก่อนหน้า		มีนเยนอระทา		ถัดไป
มีนเยยานดา		เมียวหวุ่นแห่งเชียงใหม่ (พ.ศ. 2225/2226 ไทยสากล - พ.ศ. 2261/2262 ไทยสากล)		งานโย