ฟีนอล หรือ กรดฟีนอลิก เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีสูตรโมเลกุล C6H5OH เป็นผลึกของแข็งที่ระเหยง่าย โมเลกุลนี้เกิดจากกลุ่มฟีนอล (−C6H5) พันธะกับกลุ่มไฮดรอกซี (−OH) ฟีนอลเป็นกรดอ่อนและต้องใช้ความระมัดระวังเนื่องจากเป็นสารพิษที่มีฤทธิ์กัดกร่อนและเป็นสารไวไฟ[8][9]
ข้อมูลเบื้องต้น ชื่อ, เลขทะเบียน ...
ฟีนอล
|
|
|
|
 |
| ชื่อ |
| Preferred IUPAC name
|
| Systematic IUPAC name
|
| ชื่ออื่น
Carbolic acid
Phenylic acid
Hydroxybenzene
Phenic acid |
| เลขทะเบียน |
|
|
3D model (JSmol) |
|
| ChEBI |
|
| ChEMBL |
|
| เคมสไปเดอร์ |
|
| ดรักแบงก์ |
|
| ECHA InfoCard |
100.003.303 |
| KEGG |
|
|
|
| RTECS number |
|
| UNII |
|
|
|
InChI=1S/C6H6O/c7-6-4-2-1-3-5-6/h1-5,7H Y Key: ISWSIDIOOBJBQZ-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C6H6O/c7-6-4-2-1-3-5-6/h1-5,7H
|
|
| คุณสมบัติ |
|
C6H6O |
| มวลโมเลกุล |
94.113 g/mol |
| ลักษณะทางกายภาพ |
ของแข็งผลึกใส |
| กลิ่น |
หวานอมเปรี้ยว |
| ความหนาแน่น |
1.07 g/cm3 |
| จุดหลอมเหลว |
40.5 องศาเซลเซียส (104.9 องศาฟาเรนไฮต์; 313.6 เคลวิน) |
| จุดเดือด |
181.7 องศาเซลเซียส (359.1 องศาฟาเรนไฮต์; 454.8 เคลวิน) |
|
8.3 g/100 mL (20 °C) |
| log P |
1.48[2] |
| ความดันไอ |
0.4 mmHg (20 °C)[3] |
| pKa |
- 9.95 (ในน้ำ),
- 18.0 (ใน DMSO),
- 29.1 (ใน acetonitrile)[4]
|
| เบส |
Phenoxide |
| UV-vis (λmax) |
270.75 nm[5] |
Dipole moment |
1.224 D |
| เภสัชวิทยา |
|
C05BB05 (WHO) D08AE03, N01BX03, R02AA19 |
| ความอันตราย |
| GHS labelling: |
Pictograms |
   [6] |
Hazard statements |
H301, H311, H314, H331, H341, H373[6] |
Precautionary statements |
P261, P280, P301+P310, P305+P351+P338, P310[6] |
| NFPA 704 (fire diamond) |
|
| จุดวาบไฟ |
79 องศาเซลเซียส (174 องศาฟาเรนไฮต์; 352 เคลวิน) |
| ขีดจำกัดการระเบิด |
1.8–8.6%[3] |
| ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC): |
LD50 (median dose) |
- 317 mg/kg (หนู, ปาก)
- 270 mg/kg (หนูเลี้ยง, ปาก)[7]
|
LDLo (lowest published) |
- 420 mg/kg (กระต่าย, ปาก)
- 500 mg/kg (สุนัข, ปาก)
- 80 mg/kg (แมว, ปาก)[7]
|
LC50 (median concentration) |
- 19 ppm (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม)
- 81 ppm (หนู)
- 69 ppm (หนูเลี้ยง)[7]
|
| NIOSH (US health exposure limits): |
PEL (Permissible) |
TWA 5 ppm (19 mg/m3) [ผิวหนัง][3] |
REL (Recommended) |
- TWA 5 ppm (19 mg/m3)
- C 15.6 ppm (60 mg/m3) [15-นาที] [ผิวหนัง][3]
|
IDLH (Immediate danger) |
250 ppm[3] |
| เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS) |
|
| สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน |
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง |
Thiophenol
Sodium phenoxide |
|
|
ปิด
ฟีนอลถูกสกัดจากถ่านหินเป็นครั้งแรก แต่ปัจจุบันมีการผลิตจากปิโตรเลียมในปริมาณมาก (ประมาณ 7 พันล้านกิโลกรัมต่อปี) ฟีนอลเป็นสินค้าอุตสาหกรรมที่สำคัญเนื่องจากเป็นสารตั้งต้นของสารหลายชนิดและสารประกอบที่เป็นประโยชน์[10] การใช้หลักของฟีนอลคือใช้ในการสังเคราะห์พลาสติกและวัสดุที่เกี่ยวข้อง ฟีนอลและอนุพันธ์ทางเคมีเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการผลิตโพลีคาร์บอเนต, อีพอกซี, เบคิไลต์, ไนลอน, ผงซักฟอก, สารเคมีกำจัดวัชพืช เช่น สารเคมีกำจัดวัชพืช phenoxy และยาเสพติดจำนวนมาก
