ประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ

ประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ (อังกฤษ: The History of Middle-earth) เป็นชื่อชุดหนังสือจำนวน 12 เล่ม ที่รวบรวมงานเขียนต้นฉบับต่างๆ ของ เจ. อาร์. อาร์. โทลคีน ที่เกี่ยวข้องกับปกรณัมชุดมิดเดิลเอิร์ธ นำมาเรียบเรียงใหม่โดยคริสโตเฟอร์ โทลคีน ตีพิมพ์จำหน่ายในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 1983 - 1996 ข้อมูลบางส่วนเป็นงานเขียนที่ได้ตีพิมพ์เผยแพร่แล้ว เช่น ต้นฉบับงานเขียนเรื่องเดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ หรืองานเขียนต้นร่างฉบับต่างๆ ของซิลมาริลลิออน แต่ก็มีข้อมูลจำนวนหนึ่งที่เป็นต้นร่างซึ่งไม่เคยตีพิมพ์เผยแพร่มาก่อน คริสโตเฟอร์ โทลคีน พยายามเรียบเรียงลำดับงานเขียนเกี่ยวกับโลกมิดเดิลเอิร์ธ ซึ่งพ่อของเขาได้เขียนร่างเอาไว้อย่างละเอียดละออที่สุด อย่างไรก็ดีเป็นที่ทราบกันว่า ยังคงมีงานเขียนต้นฉบับบางส่วนถูกเก็บรักษาไว้ที่หอสมุด Bodleian ซึ่งอยู่ในมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด และหอสมุดใน Marquette University รวมถึงงานเขียนบางชิ้นตกไปอยู่ในความครอบครองของกลุ่มบุคคลจำนวนหนึ่ง เช่น ชมรมนักศึกษาภาษาเอลฟ์ (Elvish Linguistic Fellowship) เป็นต้น

หนังสือเล่มที่ 1-5 เป็นประวัติการเขียนต้นร่างของซิลมาริลลิออน และงานเขียนข้างเคียงต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง หนังสือเล่มที่ 6-9 แสดงประวัติการเขียนและปรับปรุงต้นฉบับเรื่องเดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ โดยเฉพาะในเล่ม 9 ยังมีเรื่องราวโดยละเอียดของอาณาจักรนูเมนอร์บรรยายอยู่ในต้นร่างนิยายเรื่อง The Notion Club Papers หนังสือเล่ม 10-11 กลับไปบรรยายเรื่องราวเกี่ยวข้องกับซิลมาริลลิออนอีกครั้ง รวมถึงบันทึกศักราชแห่งเบเลริอันด์ (Annals of Beleriand) และบันทึกศักราชแห่งอามัน (Annals of Aman) หนังสือเล่ม 12 เป็นรายละเอียดการพัฒนาของเผ่าพันธุ์ต่างๆ ซึ่งปรากฏอยู่ในภาคผนวกของเรื่อง เดอะลอร์ดออฟเดอะริงส์ ในเล่มนี้ยังบรรจุงานเขียนบางส่วนที่โทลคีนประพันธ์ค้างไว้ในช่วงท้ายของชีวิตด้วย

รายชื่อหนังสือ

ชื่อหนังสือทั้ง 12 เล่ม ได้แก่

1. ตำนานอันสาบสูญ เล่ม 1 : The Book of Lost Tales 1 (1983)
2. ตำนานอันสาบสูญ เล่ม 2 : The Book of Lost Tales 2 (1984)
3. ลำนำแห่งเบเลริอันด์ : The Lays of Beleriand (1985)
4. กำเนิดมิดเดิลเอิร์ธ : The Shaping of Middle-earth (1986)
5. ถนนอันสาบสูญ และงานเขียนอื่นๆ : The Lost Road and Other Writings (1987)
6. เงาที่หวนคืน : The Return of the Shadow (ประวัติศาสตร์ลอร์ดออฟเดอะริงส์ เล่ม 1) (1988)
7. กบฏไอเซนการ์ด : The Treason of Isengard (ประวัติศาสตร์ลอร์ดออฟเดอะริงส์ เล่ม 2) (1989)
8. สงครามแหวน : The War of the Ring (ประวัติศาสตร์ลอร์ดออฟเดอะริงส์ เล่ม 3) (1990)
9. การพ่ายแพ้ของเซารอน : Sauron Defeated (ประวัติศาสตร์ลอร์ดออฟเดอะริงส์ เล่ม 4) (1992)
10. แหวนมอร์กอธ : Morgoth's Ring (ต้นร่าง ซิลมาริลลิออน เล่ม 1) (1993)
11. สงครามอัญมณี : The War of the Jewels (ต้นร่าง ซิลมาริลลิออน เล่ม 2) (1994)
12. พลเมืองแห่งมิดเดิลเอิร์ธ : The Peoples of Middle-earth (1996)

หกปีหลังจากการตีพิมพ์เล่ม 12 (ค.ศ.2002) คริสโตเฟอร์ โทลคีน ได้จัดทำหนังสือดรรชนีออกวางจำหน่าย ชื่อ ดรรชนีประวัติศาสตร์มิดเดิลเอิร์ธ (The History of Middle-earth: Index)