ธัญพืช

ธัญพืช คือพืชที่มนุษย์เพาะปลูกเพื่อเก็บเกี่ยวเมล็ด ได้แก่ ข้าว ข้าวฟ่าง ข้าวฟ่างสามง่าม ข้าวฟ่างหางหมา ลูกเดือย ข้าวโพด ข้าวบาร์เลย์ ข้าวโอ๊ต ข้าวไรย์ ข้าวทริทิเคลี และข้าวสาลี รวมถึงถั่วชนิดต่าง ๆ เช่น ถั่วหัวช้าง ถั่วปากอ้า ถั่วลันเตา ถั่วเขียว ถั่วลิสง และถั่วเหลือง นอกจากนี้ยังมีพืชที่มนุษย์ใช้ประโยชน์จากเมล็ดเหมือนธัญพืช ได้แก่ บักวีต ชีอา และคีนวา มีการเพาะปลูกธัญพืชทั่วโลกมากกว่าผลผลิตทางเกษตรชนิดใด ๆ และเป็นแหล่งอาหารที่ให้พลังงานแก่มนุษย์มากที่สุด ในประเทศกำลังพัฒนาบางประเทศ ธัญพืชจะเป็นอาหารหลักของประชากรทั้งประเทศ ขณะที่ในประเทศพัฒนาแล้ว การบริโภคธัญพืชจะน้อยลง ส่วนใหญ่ประเทศพัฒนาแล้วจะบริโภคธัญพืชแปรรูป คือ ขนมปังนั่นเอง

ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ และผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จากธัญพืช

การที่เราควรใช้ธัญพืชหรือเมล็ดพืชเต็มรูป เพื่อให้ได้พลังชีวิตทั้งหมดของเมล็ดพืช หากธัญพืชถูกขัดสี บี้ หรือบด มันจะสูญเสียพลังในการงอก แป้งที่แตกออกมา ไม่เพียงแต่เสียพลังชีวิตของมัน แต่จะทำให้ธัญพืชถูกทำลายโดยการออกซิเดชันไขมันที่ดีที่เป็นส่วนประกอบ

ย้อนกลับไปเมื่อยุคสงครามโลกครั้งที่ 1 และ 2 ได้เกิดภาวะขาดแคลนอาหาร ทำให้เนื้อ นม เนย ไข่ กลายเป็นของหายาก และมีราคาแพง ประชาชนส่วนใหญ่จึงต้องรับประทานข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์เป็นหลัก ปรากฏว่าช่วงนั้นชาวยุโรปเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งน้อยมาก ทั้งนี้ เนื่องจาก ข้าวเมืองหนาวทั้ง 2 ชนิดนี้มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง จึงช่วยป้องกันความเสื่อมและการถูกทำลายของเซลล์ทั่วร่างกายอันเป็นสาเหตุของมะเร็งได้

ธัญพืช ของขวัญจากธรรมชาติ

ในการศึกษาวิจัย เพื่อศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินในเลือกซื้อขนมปังธัญพืชของผู้บริโภคโดยใช้แบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างที่ออกกำลังกาย และใส่ใจกับสุขภาพ จำนวน 160 คน จากสวนสาธารณะในกรุงเทพมหานครทั้ง 4 แห่ง คือ สวนหลวง ร.9 สวนเบญจศิริ สวนพระนคร สวนลุมพินี รวมกับข้อมูล จากการค้นคว้าหาข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ เพื่อทำการศึกษาวิจัยตามข้างต้น

ผลจากการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างเป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย เป็นกลุ่มวัยทำงานโดยมีช่วงอายุระหว่าง 30 – 39 ปี มากที่สุดด้านสถานภาพส่วนใหญ่ สมรสแล้ว จบการศึกษาระดับปริญญาตรี มีอาชีพเป็นพนักงานเอกชน รายได้ต่อเดือน อยู่ในช่วง 10,001 – 15,000 บาท และมีจำนวนสมาชิกในครอบครัวที่พักอาศัยอยู่ด้วยกันระหว่าง 3 – 5 คน ผู้บริโภคส่วนใหญ่รู้จักและซื้อขนมปังธัญพืชรับประทาน สาเหตุที่ซื้อรับประทานเพราะคิดว่า มีคุณค่าทางโภชนาการ อุดมไปด้วยสารอาหารต่าง ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ เช่น ความดัน โรคหัวใจ โรคเหน็บชา ผู้บริโภครับรู้ข้อมูลเกี่ยวกับขนมปังธัญพืชจาก นิตยสารมากที่สุด

กระแสธรรมชาติเทรนด์อาหารธรรมชาติเพื่อสุขภาพกำลังมาแรง ด้วยคุณค่าดี ๆ ของวัตถุดิบจากธรรมชาติที่มีคุณประโยชน์ทางโภชนาการต่อร่างกายสูงที่รู้จักและคุ้นเคยกันดี ซึ่งคุณประโยชน์เด่น ๆ ของธัญญาหารเหล่านี้ คือ "ใยอาหาร" ซึ่งนักโภชนาการแนะว่าเราควรได้รับใยอาหารอย่างน้อยวันละ 25 กรัม แต่สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือเพื่อป้องกันโรคมะเร็งควรกินใยอาหารวันละ 20-35 กรัม หากใครที่ชอบกินคาร์โบไฮเดรตหรืออาหารแป้งมากก็ควรเพิ่มใยอาหารเป็นวันละ 25-50 กรัม เพื่อควบคุมน้ำตาลในเลือดและการขับถ่ายที่ดี

รู้อย่างนี้แล้ว เรามาทำความรู้จักกับอาการที่มีคุณค่านานัปการ ในกลุ่ม ธัญพืช กันดีกว่า เพื่อให้เราเข้าใจได้มากขึ้น และเป็นตัวช่วยในการเลือกตัดสินใจบริโภคอาหารกลุ่มเหล่านี้ เพื่อสุขภาพที่ดีและแข็งแรงต่อไป

ธัญพืช คือพืชจำพวกหญ้าที่มนุษย์เพาะปลูกเพื่อเก็บเกี่ยวเมล็ด นั่นคือข้าวประเภทต่าง ๆ มีการเพาะปลูกธัญพืชทั่วโลกมากกว่าผลผลิตทางเกษตรชนิดใด ๆ และเป็นแหล่งอาหารที่ให้พลังงานแก่มนุษย์มากที่สุด ในประเทศกำลังพัฒนาบางประเทศ ธัญพืชจะเป็นอาหารหลักของประชากรทั้งประเทศ ขณะที่ในประเทศพัฒนาแล้ว การบริโภคธัญพืชจะน้อยลง

ธัญชาติ หมายถึง เมล็ดแห้งของธัญพืช ซึ่งเป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยววงศ์หญ้า ได้แก่ ข้าวเจ้า ข้าวเหนียว ข้าวโพด ข้าวสาลี ข้าวบาร์เลย์ ข้าวฟ่าง ข้าวโอ๊ต ข้าวไรย์ และลูกเดือย ถั่วเขียว ถั่วแดง มอลต์ งาดำ เป็นต้น

เอกสารอ้างอิง

• หัวข้อภาคนิพนธ์ การศึกษาพฤติกรรมและปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเลือกซื้อขนมปังธัญพืชของผู้บริโภค
  • ชื่อนักศึกษา นางสาวกัญญา ศรีสุขโข หลักสูตร บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต ปีการศึกษา 2545
  • ที่มา: หนังสือพิมพ์ข่าวสด
  • บทความ: รศ.ดร.ภญ.พาณี ศิริสะอาด
  • ภาพประกอบ: สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
  • กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. วิวัฒนาการ งานโภชนาการ พ.ศ. 2545.