ดาหลา

ต้นดาหลา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Etlingera elatior (Jack) R.M. Smith) เป็นพืชล้มลุกประเภทใบเลี้ยงเดี่ยวชนิดหนึ่งซึ่งมีดอกที่สวยงาม มีความนิยมปลูกเป็นไม้ตัดดอก ที่อยู่ในวงศ์ขิง (Zingiberales)^[1] ซึ่งจัดเป็นพืชที่อยู่ในวงศ์เดียวกันกับขิงและข่า ส่วนลำต้นดาหลาจะอยู่ใต้ดินที่เรียกว่าเหง้าซึ่งเป็นจุดกำเนิดของหน่ออ่อนของต้นดาหลาต่อไป

Etlingera elatior
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Liliopsida
อันดับ:	Zingiberales
วงศ์:	Zingiberaceae
สกุล:	Etlingera
สปีชีส์:	E.  eliator
ชื่อทวินาม
Etlingera eliator K.Schum.

ต้นดาหลานอกจากจะนำมาเป็นไม้เพื่อชมความสวยงามของดอกแล้วยังสามารถนำดอกมาประกอบอาหารได้และก็มีคุณค่าทางสมุนไพรสูง

สายพันธุ์

• ดอกสีแดง ได้แก่ พันธุ์บัวแดงใหญ่ พันธุ์แดงอินโด พันธุ์ตรัง 3
• ดอกสีแดงเข้ม ได้แก่ พันธุ์ตรัง 5
• ดอกสีชมพู ได้แก่ พันธุ์บานเย็น พันธุ์ตรัง 4
• ดอกสีขาว ได้แก่ พันธุ์ตรัง 1^[2]
• ดอกสีบานเย็น ได้แก่ พันธุ์ตรัง 2

ลักษณะดาหลา

พืชล้มลุก (ExH) สูงประมาณ 5 เมตร^[3] เป็นพืชตระกูลเดียวกับข่าและขิง มีลําต้นใต้ดินเป็นเหง้าหัว ลําต้นเหนือพื้นดินเป็น กาบ หุ้มรอบกันแน่นทรงกระบอก

ใบดาหลา เป็นใบเดี่ยว ลักษณะใบรูปขอบขนานหรือรูปหอก สีเขียวมันเข้ม ปลายใบแหลม กว้าง 20 ซม. ยาวประมาณ 50 ซม.

ดอกดาหลา ออกเป็นช่อเดี่ยวที่ปลายก้านซึ่งแทงขึ้นมาจากเหง้า ใต้ดิน ก้านช่อดอกเป็นปล้องยาวประมาณ 1.5 เมตร ดอกสีแดง อมชมพูหรือสีขาว กลีบดอกหนาเรียบเป็นมันซ้อนกันหลายชั้น โคนกลีบดอกเรียบเป็นมันสีแดง ปลายกลีบสีขาว กลีบนอกใหญ่ กลีบในเล็ก และลดขนาดลงเรื่อย ๆ จนถึงวงชั้นใน ปลายกลีบ แบะออกมีจะงอยแหลม ออกดอกตลอดปี มีมากช่วงเดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม

ผลดาหลา รูปกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 2–2.5 ซม. มีขนนุ่ม^[4]

สารเคมี

ใบของดาหลาสามารถแยกกรดคาเฟโออิลควินิก (caffeoylquinic acid) ได้สามชนิด รวมทั้งกรดคลอโรจีนิก (CGA) และสารฟลาโวนอยด์ 3 ชนิด ได้แก่ เควอเซติน, ไอโซเควอเซติน และคาเทชิน^[5] ปริมาณของ CGA ที่แยกได้สูงกว่าที่สกัดได้จากดอกของ Lonicera japonica (สายน้ำผึ้งญี่ปุ่น) ซึ่งใช้ในอุตสาหกรรมอย่างมีนัยสำคัญ^[6] กระบวนการสำหรับการผลิตสารสกัด CGA มาตรฐานจากใบของดาหลาได้รับการพัฒนาขึ้น (แยกได้ 40%) เมื่อเทียบกับสารสกัด CGA เชิงพาณิชย์จากดอกสายน้ำผึ้ง (25%)^[5]