ซับบิทูมินัส

ซับบิทูมินัส (อังกฤษ: sub-bituminous coal) เป็นถ่านหินคุณภาพต่ำชนิดหนึ่ง มีอายุน้อย คาดว่ามีอายุทับถมประมาณ 251 ล้านปี^[1] มีคาร์บอนเป็นองค์ประกอบ 60-70 หากแบ่งตามคุณภาพแล้วซับบิทูมินัสจะมีคุณภาพดีกว่าลิกไนต์แต่ต่ำกว่าบิทูมินัสที่มีคุณภาพดีที่สุดเป็นอันดับสอง^[2] ส่วนมากซับบิทูมินัสจะนำไปใช้เป็นเชื้อเพลิงในโรงไฟฟ้าพลังงานฟอสซิล

คุณสมบัติ

ซับบิทูมินัสมีสีน้ำตาลเข้มจนถึงสีดำอ่อน มีทั้งที่เป็นแบบผิวด้านและผิวมัน เนื้ออ่อนร่วนและเนื้อแข็ง^[3] มีความชื้นอยู่ที่ 15-30% ต่อมวล สร้างความร้อนได้ตั้งแต่ 19.3 ถึง 26.7 เมกะจูล/กก. ด้วยการที่มีความหน่าแน่นต่ำและมีความชื้นสูงทำให้บางครั้งจะเกิดการสลายตัวและติดไฟได้เองเมื่อวางทิ้งไว้ในที่เปิดโล่ง กระบวนการนี้เรียกว่าการเผาไหม้เกิดเอง (ถ่านหินทำปฏิกิริยากับออกซิเจนเป็นปฏิกิริยาคายความร้อน เมื่อความร้อนสะสมตัวมากเข้าในถ่านหินก็จะเกิดการลุกไหม้ขึ้น)^[4]

แหล่งสำรอง

ในสหรัฐสามารถพบซับบิทูมินัสได้มากบริเวณ ลุ่มน้ำพาวเดอร์ในไวโอมิง ส่วนในประเทศไทยพบมากในเหมืองแม่เมาะ จังหวัดลำปาง^[5]

การใช้ประโยชน์

เนื่องจากซับบิทูมินัสมีกำมะถันน้อยกว่า 1% ของมวล ทำให้เป็นทางเลือกหนึ่งของโรงงานไฟฟ้าที่ต้องการที่จะลดการปล่อยซัลเฟอร์ไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศ