ควายป่า

ควายป่า เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bubalus arnee มีลักษณะคล้ายควายบ้าน (B. bubalis) ที่อยู่ในสกุลเดียวกัน แต่ควายป่ามีลำตัวขนาดลำตัวใหญ่กว่า มีนิสัยว่องไวและดุร้ายกว่าควายบ้านมาก สีลำตัวโดยทั่วไปเป็นสีเทาหรือสีน้ำตาลดำ ขาทั้ง 4 สีขาวแก่หรือสีเทาคล้ายใส่ถุงเท้าสีขาว ด้านล่างของลำตัวเป็นลายสีขาวรูปตัววี (V) ควายป่ามีเขาทั้ง 2 เพศ เขามีขนาดใหญ่กว่าควายบ้านมาก วงเขากางออกกว้างโค้งไปทางด้านหลัง ด้านตัดขวางเป็นรูปสามเหลี่ยม ปลายเขาเรียวแหลม ตัวโตเต็มวัยมีความสูงที่ไหล่เกือบ 2 เมตร ความยาวหัวและลำตัว 2.40–2.80 เมตร ความยาวหาง 60–85 เซนติเมตร น้ำหนักมากกว่า 1,000 กิโลกรัม

ควายป่า
ที่อุทยานแห่งชาติกาซีรังคา
สถานะการอนุรักษ์
ใกล้สูญพันธุ์  (IUCN 3.1)[1]
CITES Appendix III (CITES)[1]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอตา Eukaryota
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
อันดับ:	สัตว์กีบคู่
วงศ์:	วงศ์วัวและควาย
วงศ์ย่อย:	วงศ์ย่อยวัวและควาย
สกุล:	Bubalus (Kerr, 1792)
สปีชีส์:	Bubalus arnee
ชื่อทวินาม
Bubalus arnee (Kerr, 1792)
ชนิดย่อย
B. a. arnee B. a. fulvus B. a. septentrionalis B. a. migona
การกระจายพันธุ์ของควายป่า
ชื่อพ้อง
Bubalus bubalis arnee

มีการกระจายพันธุ์จากประเทศเนปาลและอินเดีย ไปสิ้นสุดทางด้านทิศตะวันออกที่ประเทศเวียดนาม ในประเทศไทยในอดีตเคยมีอยู่มากและกระจัดกระจายออกไป โดยพบมากที่บ้านลานควาย หรือบ้านลานกระบือ (ปัจจุบัน คือ อำเภอลานกระบือ จังหวัดกำแพงเพชร) แต่สถานะในปัจจุบันเหลืออยู่แค่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี เท่านั้น ประชากรในปัจจุบันมีประมาณ 3,400 ตัว ในจำนวนนี้มี 3,100 ตัว (91%) อาศัยอยู่ในประเทศอินเดีย โดยเฉพาะในรัฐอัสสัม^[2] และมีความเป็นไปได้มากที่สุดว่าควายป่าเป็นบรรพบุรุษของควายบ้าน^[3][4]

หากินในเวลาเช้าและเวลาเย็น อาหารได้แก่ พวกใบไม้ หญ้า และหน่อไม้ หลังจากกินอาหารอิ่มแล้ว ควายป่าจะนอนเคี้ยวเอื้องตามพุ่มไม้ หรือนอนแช่ปลักโคลนตอนช่วงกลางวัน ควายป่าจะอยู่ร่วมกันเป็นฝูง ฤดูผสมพันธุ์อยู่ราว ๆ เดือนตุลาคมและพฤศจิกายน ตกลูกครั้งละ 1 ตัว ตั้งท้องนาน 10 เดือน ควายป่ามีนิสัยดุร้ายโดยเฉพาะตัวผู้และตัวเมียที่มีลูกอ่อน เมื่อพบศัตรูจะตีวงเข้าป้องกันลูกอ่อนเอาไว้ มีอายุยืนประมาณ 20–25 ปี โดยควายป่ามักตกเป็นอาหารของสัตว์กินเนื้อ โดยเฉพาะเสือโคร่ง ในอินเดีย ควายป่ามักอาศัยอยู่ร่วมในพื้นที่เดียวกับแรดอินเดีย ซึ่งเป็นสัตว์ดุร้าย แม้จะเป็นสัตว์กินพืชเหมือนกัน แต่ก็มักถูกแรดอินเดียทำร้ายอยู่เสมอ ๆ จนเป็นบาดแผลปรากฏตามร่างกาย^[5]

สถานภาพในประเทศไทย ปัจจุบันเป็นสัตว์ป่าสงวนตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ พุทธศักราช 2535^[6]

การอนุรักษ์

ควายป่าได้รับการบรรจุลงใน CITES Appendix III และได้รับความคุ้มครองทางกฎหมายในประเทศภูฏาน อินเดีย เนปาล และไทย^[1]

ใน ค.ศ. 2017 มีการนำควายป่า 15 ตัวไปที่อุทยานแห่งชาติจิตวันในประเทศเนปาล เพื่อสร้างประชากรย่อยที่มีศักยภาพเป็นอันดับสองในประเทศ^[7]

ดูเพิ่ม

• ควายบ้าน

อ้างอิง

1. Kaul, R.; Williams, A.C.; rithe, k.; Steinmetz, R. & Mishra, R. (2019). "Bubalus arnee". IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T3129A46364616. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-1.RLTS.T3129A46364616.en. สืบค้นเมื่อ 17 January 2022.
2. Choudhury, A. (2010). The vanishing herds: the wild water buffalo. Gibbon Books, Rhino Foundation, CEPF & COA, Taiwan, Guwahati, India.
3. Lau, C. H.; Drinkwater, R. D.; Yusoff, K.; Tan, S. G.; Hetzel, D. J. S.; Barker, J. S. F. (1998). "Genetic diversity of Asian water buffalo (Bubalus bubalis): mitochondrial DNA D-loop and cytochrome b sequence variation" (PDF). Animal Genetics. 29 (4): 253–264. doi:10.1046/j.1365-2052.1998.00309.x. PMID 9745663.
4. Groves, C. P. (2006). "Domesticated and Commensal Mammals of Austronesia and Their Histories". ใน Bellwood, P.; Fox, J. J.; Tryon, D. (บ.ก.). The Austranesians. Canberra: Research School of Pacific Studies, The Australian National University. pp. 161–176.
5. "เรื่องเล่าข้ามโลก: ควายป่าเอเชีย". now26. 9 February 2015. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-04-04. สืบค้นเมื่อ 10 February 2015.
6. กองทุนสัตว์ป่าโลก. สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในประเทศไทยและภูมิภาคอินโดจีน. กรุงเทพฯ : ไซรัสการพิมพ์, 2543. 256 หน้า. หน้า 140. ISBN 974-87081-5-2
7. Dhungel G. & Thanet D.R. (2019). "Investigating Habitat Suitability and Conservation Issues of Re-introduced Wild Water Buffalo in Chitwan National Park, Nepal". Forestry: Journal of Institute of Forestry, Nepal. 16 (16): 1–13. doi:10.3126/forestry.v16i0.28350. S2CID 216528987.

แหล่งข้อมูลอื่น