คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (อังกฤษ: Faculty of Science, Chiang Mai University) เป็นหนึ่งในสามคณะแรกของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เริ่มเปิดการเรียนการสอนวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2507 ซึ่งเป็นการสอนวันแรกของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ปัจจุบันดำเนินการจัดการเรียนการสอน และการวิจัย โดยจัดการเรียนการสอนในระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก

คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

Faculty of Science, Chiang Mai University
สถาปนา	18 มิถุนายน พ.ศ. 2507 (60 ปี)
คณบดี	ศาสตราจารย์ ดร.ธรณินทร์ ไชยเรืองศรี
ที่อยู่	239 ถนนห้วยแก้ว ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ 50200
สี	สีเหลืองจำปา
เว็บไซต์	www.science.cmu.ac.th

การรับนักศึกษาเข้าศึกษาต่อ

คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีการรับนักศึกษาผ่านทาง 3 ช่องทาง ประกอบด้วย

• โครงการพิเศษ มีทั้งโครงการที่คณะรับเอง และรับตรงผ่านมหาวิทยาลัย
• โครงการรับตรงของคณะ ประกอบด้วย การรับนักศึกษาเข้าในโครงการทุน พสวท., ทุนเพชรทองกวาว, ทุน วคช. , โครงการวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน (วทร.), และการรับเข้าโดยวิธีพิเศษ (วพ.) โดยเปิดรับสมัครนักเรียน ม.5 ในช่วงเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ของทุกปี และสอบในเดือนพฤษภาคมของทุกปี นอกจากนี้ยังมีโครงการอัจฉริยภาพ (รับนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ JSTP) และโครงการพัฒนากำลังคนทางวิทยาศาสตร์ (ทุนเรียนดีวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย) ซึ่งรับสมัครในเดือนกันยายน และสอบในเดือนธันวาคมของทุกปี
• โครงการพิเศษผ่านมหาวิทยาลัย โดยโครงการพัฒนาคุณภาพการศึกษาและชุมชน (โครงการเรียนดี ม.ช. และโครงการกีฬา)
• การรับนักศึกษาในระบบโควตาภาคเหนือ เป็นการรับนักศึกษาผ่านการสอบโควตาภาคเหนือ 17 จังหวัด ซึ่งจัดสอบในเดือนธันวาคมของทุกปี
• การรับนักศึกษาในระบบแอดมิดชันส์

หลักสูตร

หลักสูตรปริญญาตรี

ปัจจุบันใช้หลักสูตรที่ปรับปรุงในปีการศึกษา 2548 - 2549 ตามแต่ละสาขาวิชา โดยคาดว่าปีการศึกษา 2554 จะมีการใช้หลักสูตรใหม่ โดยเพิ่มกระบวนการเรียนรู้ผ่านกิจกรรม การเพิ่มรายวิชาสหกิจศึกษา และหลักสูตรสำหรับนักศึกษาปรีชาชาญ (Honor Program)^[1]

หลักสูตรปริญญาโท

หลักสูตรระดับปริญญาโทที่เปิดสอนในคณะวิทยาศาสตร์ มี 2 แผน เป็นหลักสูตร 2 ปี ใช้เวลาศึกษาไม่เกิน 5 ปี จำนวนหน่วยกิตรวมไม่น้อยกว่า 36 หน่วยกิต ดังนี้

• แผน ก เป็นแผนการศึกษาที่เน้นการทำวิจัยโดยมีการทำวิทยานิพนธ์ ดังนี้
  • แบบ ก 1 ทำเฉพาะวิทยานิพนธ์ จำนวนหน่วยกิตไม่น้อยกว่า 36 หน่วยกิต
  • แบบ ก 2 ทำวิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 12 หน่วยกิต และศึกษากระบวนวิชา ในระดับบัณฑิตศึกษาอีกไม่น้อยกว่า 18 หน่วยกิต
• แผน ข เป็นแผนการศึกษาที่เน้นงานรายวิชา โดยไม่ต้องทำวิทยานิพนธ์ แต่ต้องมีการค้นคว้าแบบอิสระ
  • ทำการค้นคว้าแบบอิสระ 5-6 หน่วยกิต และศึกษากระบวนวิชาในระดับบัณฑิตศึกษาอีกไม่น้อยกว่า 24 หน่วยกิต^[2]

หลักสูตรปริญญาเอก

หลักสูตรระดับปริญญาเอกที่เปิดสอนในคณะวิทยาศาสตร์มี 2 แบบ ได้แก่

• แบบ 1 เน้นการวิจัยที่ก่อให้เกิดความรู้ใหม่
  • แบบ 1.1 สำหรับผู้สำเร็จการศึกษาปริญญาโทต้องทำวิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 48 หน่วยกิต และใช้ระยะเวลาการศึกษาไม่เกิน 6 ปีการศึกษา
  • แบบ 1.2 สำหรับผู้สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีต้องทำวิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 72 หน่วยกิต และใช้ระยะเวลาการศึกษาไม่เกิน 8 ปีการศึกษา

นอกจากนี้หลักสูตรอาจกำหนดให้เรียนกระบวนวิชาเพิ่มเติมได้โดยไม่นับหน่วยกิต

• แบบ 2 เน้นการวิจัยและมีการทำวิทยานิพนธ์ที่มีคุณภาพสูง ก่อให้เกิดความก้าวหน้าทางวิชาการและวิชาชีพ
  • แบบ 2.1 สำหรับผู้สำเร็จการศึกษาปริญญาโทต้องทำวิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 36 หน่วยกิต และศึกษากระบวนวิชาระดับบัณฑิตศึกษาไม่น้อยกว่า 12 หน่วยกิต และใช้ระยะเวลาการศึกษาไม่เกิน 6 ปีการศึกษา
  • แบบ 2.2 สำหรับผู้สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีต้องทำวิทยานิพนธ์ไม่น้อยกว่า 48 หน่วยกิต และศึกษากระบวนวิชาในระดับบัณฑิตศึกษาไม่น้อยกว่า 24 หน่วยกิต และใช้ระยะเวลาการศึกษาไม่เกิน 8 ปีการศึกษา^[3]

หลักสูตรที่เปิดสอนในคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ระดับปริญญาตรี	ระดับปริญญาโท	ระดับปริญญาเอก
วิทยาศาสตรบัณฑิต (วท.บ.) สาขาคณิตศาสตร์ สาขาเคมี สาขาชีวเคมีและชีวเคมีเทคโนโลยี สาขาฟิสิกส์ สาขาวัสดุศาสตร์ สาขาชีววิทยา สาขาสัตววิทยา สาขาจุลชีววิทยา สาขาสถิติ สาขาเคมีอุตสาหกรรม สาขาธรณีวิทยา สาขาอัญมณีวิทยา สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร์ สาขาวิทยาการข้อมูล	วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (วท.ม.) หลักสูตรปกติ สาขาคณิตศาสตร์ สาขาคณิตศาสตร์ประยุกต์ สาขาการสอนคณิตศาสตร์ สาขาเคมี สาขาการสอนเคมี สาขาเคมีอุตสาหกรรม สาขาฟิสิกส์ สาขาฟิสิกส์ประยุกต์ สาขาวัสดุศาสตร์ สาขาการสอนฟิสิกส์ สาขาสถิติประยุกต์ สาขาชีววิทยา สาขาการสอนชีววิทยา สาขาธรณีวิทยา สาขาธรณีฟิสิกส์ประยุกต์ สาขาชีวสารสนเทศศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์คณิตศาสตร์บูรณาการ สาขานิติวิทยาศาสตร์ สาขาจุลชีววิทยาประยุกต์ หลักสูตรนานาชาติ สาขาธรณีฟิสิกส์ประยุกต์ สาขาธรณีศาสตร์ปิโตรเลียม สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม หลักสูตรปกติและภาคพิเศษ สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร์ หลักสูตรร่วมกับบัณฑิตวิทยาลัย สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ แขนงชีวเคมีและชีวเคมีเทคโนโลยี แขนงวิชาจุลชีววิทยาและเทคโนโลยีจุลินทรีย์	ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (ปร.ด.) (Ph.D.) หลักสูตรปกติ สาขาคณิตศาสตร์ สาขาเคมี สาขาธรณีวิทยา สาขาฟิสิกส์ สาขาวัสดุศาสตร์ สาขาชีววิทยา สาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม สาขาความหลากหลายทางชีวภาพและชีววิทยาชาติพันธุ์ สาขาจุลชีววิทยาประยุกต์ สาขาฟิสิกส์ประยุกต์ หลักสูตรปกติภาษาอังกฤษ สาขาวิทยาการคอมพิวเตอร์ หลักสูตรนานาชาติ สาขาเคมี สาขาธรณีวิทยา สาขาฟิสิกส์ สาขาวัสดุศาสตร์ หลักสูตรร่วมกับบัณฑิตวิทยาลัย สาขาเทคโนโลยีชีวภาพ สาขาวิทยาศาสตร์นาโนและเทคโนโลยีนาโน

ภาควิชาและการแบ่งส่วนงาน

ปัจจุบัน คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่มีภาควิชาทั้งสิ้น 8 ภาควิชา ดังต่อไปนี้

ภาควิชาคณิตศาสตร์ ภาควิชาเคมี เก็บถาวร 2011-01-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาควิชาฟิสิกส์และวัสดุศาสตร์ เก็บถาวร 2011-08-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาควิชาชีววิทยา ภาควิชาธรณีวิทยา ภาควิชาสถิติ ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ ภาควิชาเคมีอุตสาหกรรม เก็บถาวร 2006-02-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โดยสำหรับสำนักงานคณะวิทยาศาสตร์ ตั้งอยู่ที่ชั้น 2 อาคาร 40 ปี คณะวิทยาศาสตร์ โดยสำนักงานคณะวิทยาศาสตร์ได้แบ่งส่วนงานไว้ดังนี้ งานการเงิน การคลังและพัสดุ งานบริหารทั่วไป งานบริการการศึกษาและพัฒนาคุณภาพนักศึกษา งานนโยบายและแผนและประกันคุณภาพการศึกษา งานบริหารงานวิจัย บริการวิชาการและวิเทศสัมพันธ์ โครงการที่คณะวิทยาศาสตร์ดำเนินการ โครงการโอลิมปิกวิชาการ มูลนิธิ สอวน. ศูนย์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โครงการสนับสนุนการจัดตั้งห้องเรียนวิทยาศาสตร์ในโรงเรียน โดยการกำกับดูแลของมหาวิทยาลัย การนำเสนอผลงานทางวิชาการสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี เก็บถาวร 2011-10-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน การบริการวิชาการแก่ชุมชน คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ให้บริการวิทยาศาสตร์แก่ชุมชนในหลายๆ โครงการ อาทิเช่น การจัดสัปดาห์วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ส่วนภูมิภาค โดยจัดสลับกับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ โครงการอบรมครูวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ คอมพิวเตอร์ และวิทยาศาสตร์โลก โครงการเรียนล่วงหน้า (AP Program) การให้บริการวิชาการด้านดาราศาสตร์ ณ หอดูดาวสิรินธร ภาควิชาฟิสิกส์และวัสดุศาสตร์ การให้บริการวิชาการด้านธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพ ณ ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ สถานที่สำคัญภายในคณะ อาคารเคมี 1 (CB1) เป็นอาคารหลังแรกของคณะวิทยาศาสตร์ อาคาร 40 ปี คณะวิทยาศาสตร์ (SCB2) อาคาร 30 ปี คณะวิทยาศาสตร์ (SCB1) เป็นอาคารที่สร้างขึ้นในโอกาสเฉลิมฉลองคณะวิทยาศาสตร์ ครบรอบ 30 ปี โดยเป็นอาคารเรียนและปฏิบัติการพื้นฐาน และห้องบรรยายขนาด 300 ที่นั่ง และเป็นที่ตั้งของห้องสมุดคณะวิทยาศาสตร์ด้วย อาคาร 40 ปี คณะวิทยาศาสตร์ (SCB2) เป็นอาคารที่สร้างขึ้นในโอกาสเฉลิมฉลองคณะวิทยาศาสตร์ ครบรอบ 40 ปี โดยเป็นอาคารรวม ประกอบด้วย สำนักงานคณะวิทยาศาสตร์ (ชั้น 2) สโมสรนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ (ชั้น 1) ห้องบรรยายขนาด 300 ที่นั่ง ห้องปฏิบัติการทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูง และที่ตั้งสาขาจุลชีววิทยา อาคารเรียนรวมและปฏิบัติการ (SCB3) เป็นอาคารเรียนรวมและปฏิบัติการสำหรับภาควิชาธรณีวิทยา และสาขาอัญมณีวิทยา อาคาร 45 ปี คณะวิทยาศาสตร์ (SCB4) เริ่มก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2551 และแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2553 สำหรับเป็นอาคารเรียนและวิจัยสำหรับภาควิชาคณิตศาสตร์และภาควิชาสถิติ หอดูดาวสิรินธร ภาควิชาฟิสิกส์และวัสดุศาสตร์ ตั้งอยู่บนดอยสุเทพ โรงอาหารภาควิชาชีววิทยา ตั้งอยู่ที่ใต้ถุนอาคารชีววิทยา 2 ภาควิชาชีววิทยา ลานอะตอม เป็นโถงสำหรับจัดกิจกรรมทั่วไป อยู่บริเวณโถงอาคาร 40 ปี คณะวิทยาศาสตร์ พิพิธภัณฑ์ธรณีวิทยา ตั้งอยู่บริเวณอาคาร SCB3 พิพิธภัณฑ์ชีววิทยา ตั้งอยู่บริเวณอาคารชีววิทยา 1 ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ ตั้งอยู่บริเวณถนนทางขึ้นดอยสุเทพ กิจกรรมสำหรับนักศึกษา สำหรับคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีกิจกรรมสำหรับนักศึกษาให้เลือกสรรอย่างหลากหลาย ภายใต้การดูแลของสโมสรนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (สนว.) ซึ่งการบริหารงานปัจจุบัน ดำเนินการตามตามระเบียบการบริหารงานสโมสรนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พุทธศักราช 2551 โดยสโมสรนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ตั้งอยู่ที่ชั้น 1 อาคาร 40 ปีคณะวิทยาศาสตร์ กิจกรรมนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ กิจกรรมเหล่านี้เป็นกิจกรรมของคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ บางกิจกรรมเข้าร่วมกับสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (สมช.) วันแรกพบ คณะวิทยาศาสตร์ ค่ายใต้ผืนฟ้า ชายคาเหลือง ในเมืองอะตอม (แต่เดิมใช้ชื่อค่ายว่า ค่ายอุ่นไอดิน กลิ่นไอดาว และชาวอะตอม) วันสอน BOOM SCIENCE ประเพณีนำนักศึกษาใหม่ขึ้นไปนมัสการวัดพระธาตุดอยสุเทพ จัดร่วมกับ สมช. กิจกรรม Sports day & Sports Night กิจกรรมค่ายอาสาพัฒนาการศึกษาแบบองค์รวม กีฬาวิทยาศาสตร์สัมพันธ์แห่งประเทศไทย (อะตอมเกมส์) โดยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ได้รับเกียรติเป็นเจ้าภาพ ในเดือนมีนาคม 2553 ภายใต้ชื่อ "ดอยสุเทพเกมส์" ทั้งนี้นักศึกษาสามารถสังกัดชมรมในสังกัด สนว. ซึ่งแบ่งเป็น 2 ส่วนคือ ชมรมเสริมหลักสูตร และชมรมกีฬา ประกอบด้วย ชมรมเสริมหลักสูตร ชมรมวิชาการ ชมรมดาราศาสตร์ ชมรมดูนก ชมรมอาสาพัฒนาและบำเพ็ญประโยชน์ ชมรมเชียร์ ชมรมผู้นำเชียร์ ชมรมพื้นบ้านล้านนา ชมรมดนตรีสากล ชมรมคอมพิวเตอร์ ชมรมถ่ายภาพ ชมรมกีฬา ชมรมฟุตบอล ชมรมบาสเกตบอล ชมรมหมากกระดาน ชมรมรักบี้ฟุตบอล ชมรมเทเบิลเทนนิส ชมรมเทนนิส ชมรมแบดมินตัน ชมรมซอฟท์บอล ชมรมเปตอง ชมรมกีฬาทางน้ำ ชมรมกรีฑา ชมรมเซปัคตะกร้อ ชมรมวอลเล่ย์บอล ชมรมรักบี้ ทำเนียบคณบดี รายนามคณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งคณะวิทยาศาสตร์พร้อมกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่จนถึงปัจจุบัน เรียงลำดับจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ดังนี้[4] ทำเนียบคณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ รายนามคณบดี ระยะเวลาในการดำรงตำแหน่ง 1. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.บัวเรศ คำทอง พ.ศ. 2507 - พ.ศ. 2513 2. รองศาสตราจารย์ สมพงษ์ ชื่นตระกูล พ.ศ. 2513 - พ.ศ. 2521 3. รองศาสตราจารย์ ดร.อุดม ศรีโยธา พ.ศ. 2521 - พ.ศ. 2525 4. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.ทวีศักดิ์ ระมิงค์วงศ์ พ.ศ. 2525 - พ.ศ. 2533 5. รองศาสตราจารย์ ดร.การุณ กลั่นกลิ่น พ.ศ. 2533 - พ.ศ. 2537 6. ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.กิตติชัย วัฒนานิกร พ.ศ. 2537 - พ.ศ. 2543 7. รองศาสตราจารย์ บุญรักษา สุนทรธรรม พ.ศ. 2543 - พ.ศ. 2548 8. รองศาสตราจารย์ ดร.มงคล รายะนาคร พ.ศ. 2548 - พ.ศ. 2552 9. รองศาสตราจารย์ ดร.สัมพันธ์ สิงหราชวราพันธ์ พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2560 10. ศาสตราจารย์ ดร.ธรณินทร์ ไชยเรืองศรี พ.ศ. 2560 - ปัจจุบัน อ้างอิง "หลักสูตรระดับปริญญาตรี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-07-28. สืบค้นเมื่อ 2013-09-08. "หลักสูตรระดับปริญญาโท". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-14. สืบค้นเมื่อ 2013-09-08. "หลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-12-14. สืบค้นเมื่อ 2013-09-08. ทำเนียบคณบดี แหล่งข้อมูลอื่น มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่