การลาดตระเวน

ในปฏิบัติการทางทหาร การลาดตระเวน (อังกฤษ: reconnaissance หรือ scouting) หมายถึงการสำรวจนอกพื้นที่ที่กำลังฝ่ายเดียวกันยึดครองเพื่อให้ได้สารสนเทศเกี่ยวกับภูมิประเทศและกิจกรรมอื่น ๆ ในพื้นที่^[1]

ตัวอย่างการลาดตระเวน ได้แก่ การลาดตระเวนด้วยกำลังพล เรือหรือเรือดำน้ำ อากาศยานลาดตระเวนทั้งที่มีพลขับและไม่มีพลขับ ดาวเทียม หรือโดยจัดตั้งจุดสังเกตการณ์ลับ การจารกรรมปกติไม่เป็นการลาดตระเวน เพราะการลาดตระเวนเป็นกำลังพิเศษของกองทัพที่ปฏิบัติการล่วงหน้ากำลังหลัก ส่วนสายลับเป็นผู้มิใช่พลรบที่ปฏิบัติการอยู่หลังแนวข้าศึก

ประเภทของการลาดตระเวน

โดยทั่วไปนั่น การลาดตระเวนสามารถแบ่งออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้ 2 ประเภท^[2] คือ

1. การลาดตระเวนหาข่าว
2. การลาดตระเวนรบ

การลาดตระเวนหาข่าว

เป็นการรวบรวมข้อมูลข่าวสารจากการลาดตระเวน เพื่อประกอบการตัดสินใจของผู้บังคับบัญชาในการรบ โดยรวบรวมเกี่ยวกับ

• ข่าวสารของข้าศึก เกี่ยวกับขนาดของกำลัง การปฏิบัติการ พื้นที่ที่ตั้ง เวลาที่พบ อาวุธที่ตรวจพบ
• ข่าวสารเกี่ยวกับภูมิประเทศ เกี่ยวกับสภาพภูมิประเทศที่จะทำให้ฝ่ายเราได้เปรียบในการปฏิบัติการ

โดยกำหนดกรอบการปฏิบัติการหาข่าวในรูปแบบของ

• การลาดตระเวนหาข่าวเป็นจุด คือการหาข่าวในพื้นที่เฉพาะหรือพื้นที่ที่ถูกกำหนดขึ้น ที่มักจะมีความเคลื่อนไหว เช่น สะพาน สนามขึ้นลงอากาศยานปีกหมุนหรือเฮลิคอปเตอร์
• การลาดตระเวนหาข่าวเป็นพื้นที่ คือการหาข่าวในพื้นที่ตามภูมิศาสตร์ที่ได้กำหนดขอบเขตเอาไว้ โดยหน่วยที่ปฏิบัติการจะมีอิสระในการปฏิบัติการสูงกว่าแบบการลาดตระเวนหาข่าวแบบเป็นจุด

การลาดตระเวนรบ

เป็นการลาดตระเวนเพื่อระวังป้องกันการปฏิบัติการของข้าศึก รวมถึงการป้องกันการรุกล้ำเข้ามาในภูมิประเทศสำคัญ การรบกวนการรบ การจับกุม การยึดอาวุธ หรือการทำลายที่ตั้งที่สำคัญของข้าศึก แบ่งได้ 6 ประเภทตามภารกิจ คือ

• การลาดตระเวนตีโฉบฉวย มีหน้าที่ในการทำลายหรือจับกุมกองกำลัง อาวุธยุทโธปกรณ์ ทำลายตำแหน่งที่ตั้งที่สำคัญ รวมถึงการชิงตัวประกันหรือบุคคลสำคัญ
• การลาดตระเวนซุ่มโจมตี มีหน้าที่ในการซุ่มโจมตีต่อเป้าหมายซึ่งเป็นหน่วยลาดตระเวนของข้าศึก ขบวนยานยนต์ ขบวนส่งกำลังบำรุง รวมถึงขบวนเดินท้าของทหาร
• การลาดตระเวนระวังป้องกัน มีหน้าที่ในการเป็นแนวป้องกันการแทรกซึมของกองกำลังข้าศึกที่จะเข้ามาปฏิบัติการจู่โจมหรือซุ่มโจมตีต่อฝ่ายเรา
• การลาดตระเวนรักษาการติดต่อ มีหน้าที่ในการรักษาการติดต่อสื่อสารกับกำลังฝ่ายเดียวกันในจุดที่กำหนด หรือการติดต่อกับกำลังฝ่ายเราหรือฝ่ายข้าศึกเมื่อไม่ทราบตำแหน่งแน่นอน ซึ่งการลาดตระเวนชนิดนี้การติดต่อสื่อสารและเครื่องรับส่งวิทยุสื่อสารมีความสำคัญอย่างยิ่ง
• การลาดตระเวนออมกำลัง มีหน้าที่ในการยึดครองและตรึงแนวตามภูมิประเทศที่มีความสำคัญต่อยุทธศาสตร์ ทำให้หน่วยปฏิบัติการหลักดำเนินการรบต่อได้โดยไม่ถูกโจมตีรบกวนจากข้าศึก
• การลาดตระเวนค้นหาและโจมตี มีหน้าที่ในการค้นหาและโจมตีเป้าหมายซึ่งเป็นข้าศึกตามที่จะมีโอกาสโจมตี

ระยะการส่งกำลัง

สำหรับการส่งกำลังในการลาดตระเวน หากแบ่งตามที่หมายจะแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท^[3][2] คือ

1. หน่วยลาดตระเวนระยะใกล้ คือการปฏิบัติการภายในพื้นที่ปฏิบัติการหรืออิทธิพลของหน่วย เกิดขึ้นในระยะเวลาที่สั้นและในพื้นที่ที่ใกล้
2. หน่วยลาดตระเวนระยะไกล คือการปฏิบัติการในพื้นที่ปฏิบัติการและพื้นที่ที่อยู่ในอิทธิพลของหน่วย หรือที่หน่วยมีความสนใจในการลาดตระเวนพื้นที่นั้น ๆ ซึ่งมีระยะทางที่ไกล หรือใช้เวลาในการลาดตระเวนที่ยาวนาน อาจมีการใช้ยานพาหนะหรืออากาศยานสนับสนุน

การลาดตระเวนอื่น ๆ

นอกจากการลาดตระเวนในทางหทารแล้ว ปัจจุบันการลาดตระเวนถูกใช้งานในภารกิจของพลเรือนหลากหลายภารกิจ อาทิ

• การลาดตระเวนพื้นที่ป่าไม้และอุทยานแห่งชาติ เพื่อระงับและป้องกันการบุกรุกและทำลายป่า^[4]
• การลาดตระเวนทางทะเล เพื่อการปกป้องและดูแลทรัพยากรทางทะเล^[5]

ดูเพิ่ม

• กองพันลาดตระเวน กองพลนาวิกโยธิน
• หน่วยเฝ้าตรวจระยะไกล

อ้างอิง

1. A Dictionary of Aviation, David W. Wragg. ISBN 10: 0850451639 / ISBN 13: 9780850451634, 1st Edition Published by Osprey, 1973 / Published by Frederick Fell, Inc., NY, 1974 (1st American Edition.), Page 222.
2. วิชาการลาดตระเวน, หลักสูตรอาชีพฯ ชั้นจ่าเอก นย. และหลักสูตร นรจ.นย. บทที่ ๑ กล่าวนำการลาดตระเวน เก็บถาวร 2021-01-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (navy.mi.th)
3. โรงเรียนทหารช่าง กรมทหารช่าง. หน่วยทหารขนาดเล็ก^{[ลิงก์เสีย]}
4. "การสร้างเสริมประสิทธิภาพและเทคนิคการลาดตระเวน (Smart Patrol)". www.wwf.or.th.
5. "พร้อมแล้ว เพิ่มประสิทธิภาพการลาดตระเวนเชิงคุณภาพทางทะเล - กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง Department of Marine and Coastal Resources, Thailand". กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.