กันดั้ม

กันดั้ม (ญี่ปุ่น: ガンダム; โรมาจิ: Gandamu) (อังกฤษ: Gundam) เป็นซีรีส์แอนิเมชั่นญี่ปุ่นเกี่ยวกับหุ่นยนต์ต่อสู้ขนาดยักษ์ สร้างโดยบริษัทซันไรส์ Sunrise (company) กันดั้มนับเป็นอนิเมะซีรีส์แรกซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มการ์ตูนหุ่นยนต์แนวเรียลโรบ็อท มีการสร้างภาคต่อและภาคใหม่มาจนถึงปัจจุบัน และในบางตอนของกันดั้มหลายๆซีรีส์ ซันไรส์ได้สร้างใหม่หรือสร้างเพิ่มเติมแบบขยายความจากเนื้อเรื่องเดิมในรูปแบบ คอมพิวเตอร์กราฟิกส์ โดยรวมกันในชื่อ Gundam Evolve ออกมา

กันดั้ม
สร้างโดย	Hajime Yatate Yoshiyuki Tomino
งานต้นฉบับ	Mobile Suit Gundam
เจ้าของ	Bandai Namco Holdings ∟ Sotsu ∟ Sunrise
สื่อสิ่งพิมพ์
นวนิยาย	See list
การ์ตูน	See list
ภาพยนตร์และโทรทัศน์
ภาพยนตร์	See below
ละครโทรทัศน์	See below
เกม
ดั้งเดิม	Gundam War Collectible Card Game
วิดีโอเกม	See list
เบ็ดเตล็ด
ของเล่น	Gunpla (plastic Gundam models) The Robot Spirits S. H. Figuarts
Genre	Science fiction Military science fiction Real robot

สำหรับคำว่า กันดั้ม เป็นคำเรียกรวม ๆ ของซีรีส์สองกลุ่มคือ กลุ่มที่ใช้ระบบปฏิทินแบบ Universal Century เช่น โมบิลสูทกันดั้ม และกลุ่มจักรวาลคู่ขนานอื่นๆ เช่น กันดั้มวิง กันดั้มเอกซ์ หรือ กันดั้มซี้ด นอกจากนั้นยังมีเรื่องชุดเอสดีกันดั้ม SD Gundam ซึ่งเอสดีเป็นตัวย่อมาจากคำว่าซูเปอร์ดีฟอร์ม ภาคแรกๆของเอสดีกันดั้มนี้มีเนื้อหาที่เป็นแนวตลกขบขันและล้อเลียนเนื้อหาของภาคหลัก

ผู้กำกับและเขียนบทกันดั้มภาคแรกๆ คือ โทะมิโนะ โยะชิยุกิ ผู้ออกแบบตัวละครคือ ยะซุฮิโกะ โยะชิกะซุ หรือ YAS

เนื้อเรื่องของกันดั้มยังมีการเผยแพร่ในรูปแบบของหนังสือการ์ตูนและนิยาย ซึ่งมีทั้งเนื้อเรื่องซึ่งเป็นการดัดแปลง ตัดทอน หรือขยายความจากเนื้อเรื่องในอนิเมะซีรีส์ กับเรื่องที่เป็นภาคประกอบของเรื่องหลัก ปัจจุบันหนังสือการ์ตูนมีตีพิมพ์ในประเทศไทยโดยสำนักพิมพ์หลายแห่ง เช่น บงกช พับลิชชิ่ง และสยามอินเตอร์คอมิกส์

ซีรีส์แอนิเมชันกันดั้ม (เรียงลำดับตามการออกฉายในญี่ปุ่น)

• โมบิลสูท กันดั้ม (Gundam) หรือ กันดั้ม 0079 (โทรทัศน์ - 1979, ตัดต่อใหม่เพื่อฉายเป็นภาพยนตร์สามภาค - 1981-1982) ฉายในไทยปี พ.ศ. 2524 ทางช่อง 7 สี ใช้ชื่อ อภินิหารกันดั้ม
• โมบิลสูท เซต้ากันดั้ม (Zeta Gundam, Z-Gundam) (โทรทัศน์ - 1985, ตัดต่อใหม่เพื่อฉายเป็นภาพยนตร์ - 2005)
• โมบิลสูท กันดั้ม ดับเบิ้ลเซต้า (Gundam ZZ) (โทรทัศน์ - 1986)
• โมบิลสูทกันดั้ม : ชาร์ เคาน์เตอร์ แอทแทค (Char's Counter Attack) (ภาพยนตร์ - 1988)
• โมบิลสูท กันดั้ม 0080 : วอร์อินเดอะพอกเก็ต (โอวีเอ - 1989)
• โมบิลสูท กันดั้ม F91 (ภาพยนตร์ - 1991)
• โมบิลสูท กันดั้ม 0083 : สตาร์ดัสต์เมโมรี่ (OVA) - 1991, ตัดต่อใหม่เพื่อฉายเป็นภาพยนตร์ - 1992)
• โมบิลสูท วิกทอรี่กันดั้ม (V Gundam) (โทรทัศน์ - 1993)
• โมบิลไฟเตอร์จีกันดั้ม (G Gundam) (โทรทัศน์ - 1994) ฉายในไทยปี พ.ศ. 2546 ทางไอทีวี ใช้ชื่อ หุ่นนักสู้สะท้านปฐพี G กันดั้ม
• บันทึกการยุทธ์บทใหม่ กันดั้มวิง (W Gundam) (โทรทัศน์ - 1995, โอวีเอ แบบตัดต่อรวบรวมใหม่ - 1996) ฉายในไทยปี พ.ศ. 2542 ทางช่อง 9 อ.ส.ม.ท.
• โมบิลสูท กันดั้ม 08th ทีม (Gundam: The MS 08th Team) (โอวีเอ - 1996)
• ศตวรรษใหม่แห่งการยุทธ์ กันดั้มเอกซ์ (After War Gundam X) (โทรทัศน์ - 1996) ฉายในไทยปี พ.ศ. 2545 ทางไอทีวี
• บันทึกการยุทธ์บทใหม่ กันดั้มวิง - เอนด์เลส วอลซ์ (Gundam W - Endless Waltz) (โอวีเอ - 1997, ตัดต่อใหม่เพื่อฉายเป็นภาพยนตร์ - 1998)
• เทิร์นเอกันดั้ม (Turn A Gundam) (โทรทัศน์ - 1999, ตัดต่อใหม่เพื่อฉายเป็นภาพยนตร์ - 2002)
• โมบิลสูทกันดั้มซี้ด (Gundam SEED) (โทรทัศน์ - 2002, แบบตัดต่อรวบรวมใหม่ - 2004) (Remaster 2011 ปรังปรุงภาพดีขึ้นทันสมัยของภาพ และมีการปรับเปลี่ยนบางฉาก) ฉายในไทยปี พ.ศ. 2547 ทางไอทีวี
• โมบิลสูท กันดั้ม เอ็มเอสอิกลู : บันทึกลับสงครามหนึ่งปี (ภาพยนตร์ - 2004)
• โมบิลสูทกันดั้มซี้ดเดสทินี่ (Gundam SEED Destiny) (โทรทัศน์ - 2004) (Remaster 2011 ปรังปรุงภาพดีขึ้นทันสมัย)
• โมบิลสูทกันดั้มเอ็มเอสอิกลู อโพคาลิบ 0079 (โอวีเอ - 2006)
• กันดั้มซี๊ด C.E.73 สตาร์เกเซอร์ (Gundam SEED C.E.73 Stargazer) (โอวีเอ - 2006)
• กันดั้มดับเบิ้ลโอ (Gundam 00) (โทรทัศน์ - 2007)
• โมบิลสูทกันดั้มเอ็มเอสอิกลู2 กราวีตีฟรอนท์ (โอวีเอ - 2008)
• โมบิลสูท กันดั้ม ยูนิคอร์น (Mobile Suit Gundam UC) (โอวีเอ - 2010)
• กันพลาบิลเดอร์ บีกินนิง G (Gunpla Builder Beginning G) (โอวีเอ - 2010)
• โมบิลสูทกันดั้มดับเบิ้ลโอ อเวคเคนนิงออฟเดอะเทรลเบลซเซอร์ (Mobile Suit Gundam 00: Awakening of the Trailblazer) (ภาพยนตร์ - 2010)
• กันดั้มเอจ (Mobile Suit Gundam Age) (โทรทัศน์ - 2011)
• กันดั้มบิลด์ไฟท์เตอร์ (Gundam Build Fighters) (โทรทัศน์ - 2013)
• กันด๊าม กันดั้ม (Mobile Suit Gundam-san) (โทรทัศน์ - 2014)
• กันดั้ม: G โนะ เรคอนกิสต้า (Gundam: G no Reconguista) (โทรทัศน์ - 2014)
• กันดั้มบิลด์ไฟท์เตอร์ไทร์ (Gundam Build Fighters Try) (โทรทัศน์ - 2014)
• โมบิลสูทกันดั้มดิออริจิ้น (Mobile Suit Gundam The Origin) (โอวีเอ - 2015)
• โมบิลสูทกันดั้มเทคเคนสึ โนะ ออแฟ็น (Mobile Suit Gundam: Iron-Blooded Orphans) (โทรทัศน์ - 2015)
• โมบิลสูทกันดั้มธันเดอร์โบลต์ (Mobile Suit Gundam Thunderbolt) (ONA เฉพาะ gundaminfo - 2015)
• โมบิลสูทกันดั้มธันเดอร์โบลต์: ดีเซมเบอร์สกาย (Mobile Suit Gundam Thunderbolt: December Sky) (ภาพยนตร์ - 2016)
• โมบิลสูทกันดั้มยูนิคอร์น รี:0096 (Mobile Suit Gundam Unicorn RE:0096) (โทรทัศน์ - 2016)
• โมบิลสูทกันดั้มทไวไลท์แอ็กซิส (Mobile Suit Gundam Twilight AXIS) (ONA เฉพาะ gundaminfo - 2017)
• โมบิลสูทกันดั้มธันเดอร์โบลต์: แบนดิตฟลาวเวอร์ (Mobile Suit Gundam Thunderbolt: Bandit Flower) (ภาพยนตร์ - 2017)
• โมบิลสูทกันดั้มทไวไลท์แอ็กซิส: เรดแทรส (Mobile Suit Gundam Twilight AXIS: Red Trace) (ภาพยนตร์ - 2017)
• กันดั้มบิลด์ไดเวอร์ (Gundam Build Divers) (โทรทัศน์ - 2018) ออกอากาศในโทรทัศน์ปี พ.ศ. 2561 ทางช่องวัน 31
• โมบิลสูทกันดั้มนาร์ราทีฟ (Mobile Suit Gundam Narrative) (ภาพยนตร์ - 2018)
• กันดั้มบิลด์ไดเวอร์ RE:RISE (Gundam Build Divers Re:RISE) (ONA - 2019) ออกอากาศในโทรทัศน์ปี พ.ศ. 2564 ทางช่อง 7HD
• โมบิลสูทกันดั้ม ดิออริจิ้น - แอดเว้นท์ ออฟ เดอะ เรด คอเมท (Mobile Suit Gundam: The Origin - Advent of the Red Comet) (โทรทัศน์ - 2019)
• โมบิลสูทกันดั้ม ฮาธาเวย์ส (Mobile Suit Gundam Hathaway) (ภาพยนตร์ - 2021)
• โมบิลสูทกันดั้ม แม่มดจากดาวพุธ (Mobile Suit Gundam: The Witch from Mercury) (โทรทัศน์ - 2022)
• โมบิลสูทกันดั้มซี้ด ฟรีดอม (Gundam SEED Freedom) (ภาพยนตร์ - 2024)

ระบบปฏิทินในกันดั้ม

เนื้อเรื่องในช่วงแรกๆ ใช้ระบบปฏิทิน Universal Century (UC 宇宙世紀) ส่วนภาคหลังๆ จะใช้ระบบปฏิทินอื่น (และโลกจินตนาการอื่น) ที่ต่างออกไป

รายชื่อภาคของโมบิลสูทกันดั้มที่เป็นปฏิทินUC

• โมบิลสูทกันดั้มดิออริจิ้น (UC0068)
• โมบิลสูท กันดั้ม (UC0079)
• โมบิลสูท กันดั้ม เอ็มเอสอิกลู บันทึกลับสงครามหนึ่งปี (UC0079)
• โมบิลสูทกันดั้มเอ็มเอสอิกลู อโพคาลิบ 0079 (UC0079)
• โมบิลสูทกันดั้มเอ็มเอสอิกลู2 กราวีตีฟรอนท์ (UC0079)

• โมบิลสูทกันดั้มธันเดอร์โบลต์ (UC0079)
• โมบิลสูท กันดั้ม 08th ทีม (UC0079)
• โมบิลสูท กันดั้ม 0080 : วอร์อินเดอะพอกเก็ต (UC0079)

• โมบิลสูท กันดั้ม 0083 : สตาร์ดัสต์เมโมรี่ (UC0083)
• โมบิลสูท เซต้ากันดั้ม (UC0087)
• โมบิลสูท กันดั้ม ดับเบิ้ลเซต้า (UC0088)
• โมบิลสูทกันดั้ม : ชาร์ เคาน์เตอร์ แอทแทค (UC0093)
• โมบิลสูท กันดั้ม ยูนิคอร์น (UC0096)
• โมบิลสูทกันดั้มยูนิคอร์น รี:0096 (UC0096)
• โมบิลสูทกันดั้มทไวไลท์แอ็กซิส (UC0096)
• โมบิลสูทกันดั้มนาร์ราทิฟ (UC0097)
• โมบิลสูทกันดั้ม ฮาธาเวย์ส (UC0105)
• โมบิลสูท กันดั้ม F91 (UC0123)
• โมบิลสูท วิกทอรี่กันดั้ม (UC0153)

• โมบิลไฟเตอร์จีกันดั้ม ใช้ Future Century (FC 未来世紀)
• บันทึกการยุทธ์บทใหม่ กันดั้มวิง และ บันทึกการยุทธ์บทใหม่ กันดั้มวิง : เอนด์เลสวอลตซ์ ใช้ After Colony (AC アフターコロニー)
• ศตวรรษใหม่แห่งการยุทธ์ กันดั้มเอกซ์ ใช้ After War (AW アフターウォー)
• เทิร์นเอกันดั้มใช้ Current Century (CC 正暦)
• โมบิลสูทกันดั้มซี้ด โมบิลสูทกันดั้มซี้ดเดสทินีและ กันดั้มซี๊ด C.E.73 สตาร์เกเซอร์ ใช้ Cosmic Era (CE コズミック・イラ)
• กันดั้มดับเบิ้ลโอใช้ Anno Domini หรือ คริสต์ศักราช (AD) โดยตรง
• กันดั้มเอจ ใช้ AG (Advance Generation)
• กันดั้ม: G โนะ เรคอนกิสต้า ใช้ Rigirudo Century
• โมบิลสูทกันดั้มเทคเคนสึ โนะ ออแฟ็น ใช้ ปีศักราชหลังหายนะ (Post Disaster)

เกม

ตัวละครและหุ่นยนต์จากซีรีส์กันดั้ม มักจะไปปรากฏอยู่ในเกมซีรีส์ ซูเปอร์โรบ็อตไทเซ็น ของแบนเพรสโต อยู่เสมออย่างน้อยหนึ่งตัว โดยตัวละครที่ไปปรากฏบ่อยที่สุดก็คือ Amuro Ray โดยมักจะมากับกันดั้ม RX-93 Nu Gundam

SD Gundam Capsule Fighter Online เป็นเกมออนไลน์ของกันดัม ทุกอย่างในเกมจะอ้างอิงในเรื่อง Gundam โดยมีส่วนหัวที่ใหญ่ขึ้นแต่ส่วนอื่นเล็กลง

ซีรีส์กันดั้มยังถูกนำมาทำเป็นเกมแนวแอ๊คชั่นตะลุมบอนในชื่อ กันดั้มมุโซ โดยความร่วมมือกันของผู้ถือลิขสิทธิ์อย่างบันไดและพัฒนาโดย บริษัทเกมโคเอะ ซึ่งเริ่มตั้งแต่ปี 2550 ปัจจุบันมีจำนวน 4 ภาค โดยส่วนใหญ่จะลงให้กับเครื่อง PS3 และได้ชื่อว่าเป็นเกมแรกของระบบ PS3 ที่สามารถขายได้เกิน 1 แสนชุดในวันแรกของการจัดจำหน่าย ในภาคต่อๆมาก็สามารถขายมากเป็นอันดับต้นๆของสัปดาห์แรกของการจัดจำหน่ายเช่นกัน

ดูเพิ่ม

• โมบิลสูท
• โมบิลอาเมอร์
• รายชื่อหุ่นยนต์ในกันดั้มซีรีส์
• รายชื่อหุ่นยนต์ใน Universal Century
• รายชื่อหุ่นยนต์ใน After Colony
• รายชื่อหุ่นยนต์ใน Cosmic Era
• รายชื่อตัวละครใน Cosmic Era

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของ Gundam (ญี่ปุ่น)
• GundamOfficial เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของกันดั้มในทวีปอเมริกาเหนือ
• Unofficial Gundam wiki