![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Royal_crematorium_of_King_Rama_IX_-_Day.jpg/640px-Royal_crematorium_of_King_Rama_IX_-_Day.jpg&w=640&q=50)
การเผาศพ
From Wikipedia, the free encyclopedia
การเผาศพ หรือ ฌาปนกิจ หรือ การฌาปนกิจศพ คือ การแปรสภาพร่างกายของผู้วายชนม์ด้วยเพลิง เพื่อให้ร่างกายซึ่งเน่าเสียง่ายแปรเป็นเศษอัฐิซึ่งเก็บรักษาไว้ได้นาน อาจทำหลังจากพิธีบำเพ็ญกุศลศพเสร็จสิ้นแล้ว หรืออาจทำก่อนพิธีบำเพ็ญกุศลศพก็กระทำได้ การเผาศพในอดีตนิยมทำในประเทศอินเดีย เนปาล เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และภูมิภาคซึ่งรับวัฒนธรรมอินเดีย แต่ในปัจจุบันนิยมทำกันทั่วโลก การเผาศพเป็นเรื่องต้องห้ามในบางลัทธิศาสนา เช่น ศาสนาอิสลาม ศาสนาโซโรอัสเตอร์[1]
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Royal_crematorium_of_King_Rama_IX_-_Day.jpg/640px-Royal_crematorium_of_King_Rama_IX_-_Day.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Bagmati_River%2C_Pashupatinath%2C_Nepal_%E3%83%90%E3%82%B0%E3%83%9E%E3%83%86%E3%82%A3%E5%B7%9D%E3%81%A8%E3%83%91%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%91%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%83%88%E7%81%AB%E8%91%AC%E5%A0%B4_5790.jpg/640px-Bagmati_River%2C_Pashupatinath%2C_Nepal_%E3%83%90%E3%82%B0%E3%83%9E%E3%83%86%E3%82%A3%E5%B7%9D%E3%81%A8%E3%83%91%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%91%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%83%88%E7%81%AB%E8%91%AC%E5%A0%B4_5790.jpg)
การเผาศพในประเทศไทย อาจแบ่งออกเป็นการเผาในเมรุเปิด กล่าวคือ ใช้ฟืนก่อเป็นแท่นแล้ววางศพด้านบนสุด อีกแบบคือก่อแท่นหรือรางสำหรับวางฟืนแล้ววางศพทับอีกที เมื่อจุดเพลิง เพลิงก็จะลุกไหม้เผาร่างกายของผู้วายชนม์ไปจนหมดพร้อมกับเชื้อเพลิง แล้วกลายเป็นเถ้าถ่านยุบตัวลง หากศพบรรจุในโกศซึ่งทำด้วยโลหะ ก็ใช้วิธีก่อจิตกาธานทำด้วยไม้หรือปูน ด้านบนบรรจุดินเพื่อวางฟืน เหนือฟืนก็จะเป็นตะแกรงสำหรับวางโกศ เมื่อจะเผาก็จะเปิดฝาแล้วสุมเพลิงเข้าไปในโกศจนกระทั่งศพและอัฐิในโกศแตกเป็นชิ้นเล็ก ต่อมาเมื่อบ้านเมืองเจริญขึ้น ได้มีการสร้างเมรุปิด ประกอบด้วยห้องเผาทำด้วยอิฐทนไฟ มีกระบะบรรจุถ่านหรือฟืนติดไว้กับราง ด้านล่างติดล้อให้เข็นเข้าเข็นออกได้ ด้านล่างของรางเมื่อเข็นรางเข้าไปจะเป็นช่องเจาะสำหรับให้เถ้าถ่านตกลงไปยังที่รองรับซึ่งวางไว้ในห้องเบื้องล่าง และต่อมาก็ได้มีการพัฒนาเตาเผาศพซึ่งใช้น้ำมันดีเซลหรือแก๊สธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิง โดยมีหัวเผาทำหน้าที่พ่นเพลิงเผาร่างผู้วายชนม์ หัวเผารองสำหรับเผาควันซ้ำ และมีพัดลมสำหรับอัดอากาศเลี้ยงเพลิง เมื่อเผาไปได้ระยะหนึงพนักงานจัดการศพก็จะกวาดอัฐิลงในภาชนะรองรับ หรืออาจจัดการดับกองฟอนตามวิธีปฏิบัติตามสำนักของตน
ในภาษาไทย การเผาศพนั้นเรียกได้หลายคำ อาทิ บุคคลสามัญชนเมื่อวายชนม์ลงแล้ว ใช้ ฌาปนกิจศพ บ้างก็ใช้ ประชุมเพลิงศพ หรือหากได้รับพระราชทานเกียรติยศก็จะใช้ พระราชทานเพลิงศพ พระบรมวงศานุวงศ์เมื่อสิ้นพระชนม์ก็จะได้รับ พระราชทานเพลิงพระศพ ส่วนพระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินี สมเด็จพระบรมราชชนนี เมื่อเสด็จสวรรคตได้ระยะเวลาหนึ่งก็จะปลูกพระเมรุมาศเพื่อถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในงานศพของพระภิกษุสงฆ์ มักใช้ ถวายเพลิงศพ เพื่อแสดงอาการคารวะต่อผู้วายชนม์