คริเอทีนิน หรือ คริเอทีนีน (อังกฤษ: Creatinine; /kriˈætɪnɪn/ หรือ /kriˈætɪniːn/; จาก กรีก: κρέας, อักษรโรมัน: kreas, แปลตรงตัว 'เนื้อหนังมังสา') เป็นผลผลิตจากการสลายครีเอทีนฟอสเฟทในกล้ามเนื้อและกระบวนการเมทาบอลิกของโปรตีน ร่างกายจะหลั่งคริเอทีนินออกมาด้วยอัตราคงที่ตลอด โดยอัตราการหลั่งนี้ขึ้นอยู่กับมวลกล้ามเนื้อของบุคคล[3][4]
 | |
 | |
| เลขทะเบียน | |
|---|---|
3D model (JSmol) |
|
| 3DMet | |
Beilstein Reference |
112061 |
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| เคมสไปเดอร์ | |
| ดรักแบงก์ | |
| ECHA InfoCard | 100.000.424 |
| EC Number |
|
| KEGG | |
| MeSH | Creatinine |
ผับเคม CID |
|
| UNII | |
| UN number | 1789 |
CompTox Dashboard (EPA) |
|
InChI
| |
SMILES
| |
| คุณสมบัติ | |
| C4H7N3O | |
| มวลโมเลกุล | 113.120 g·mol−1 |
| ลักษณะทางกายภาพ | White crystals |
| ความหนาแน่น | 1.09 g cm−3 |
| จุดหลอมเหลว | 300 องศาเซลเซียส (572 องศาฟาเรนไฮต์; 573 เคลวิน)[1] (decomposes) |
| 1 part per 12[1]
90 mg/mL at 20° C[2] | |
| log P | -1.76 |
| pKa | 12.309 |
| Basicity (pKb) | 1.688 |
| จุดไอโซอิเล็กทริก | 11.19 |
| อุณหเคมี | |
ความจุความร้อน (C)
|
138.1 J K−1 mol−1 (at 23.4 °C) |
Std molar entropy (S⦵298) |
167.4 J K−1 mol−1 |
Std enthalpy of formation (ΔfH⦵298) |
−240.81–239.05 kJ mol−1 |
Std enthalpy of combustion (ΔcH⦵298) |
−2.33539–2.33367 MJ mol−1 |
| ความอันตราย | |
| NFPA 704 (fire diamond) | |
| จุดวาบไฟ | 290 องศาเซลเซียส (554 องศาฟาเรนไฮต์; 563 เคลวิน) |
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa
| |
เซรัมคริเอทีนิน (ระดับในเลือดของคริเอทีนิน) เป็นตัวระบุสุขภาพไตที่สำคัญ เนื่องจากเป็นสารที่ถูกขับโดยไตโดยไม่ผ่านการเปลี่ยนแปลงอีก คริเอทีนินสร้างขึ้น[5] จากกระบวนการทางชีวภาพที่เกี่ยวกับครีเอทีน, ฟอสฟอครีเอทีน และ อะดีโนซีนไตรฟอสเฟท
การตีความ
ในสหรัฐและรัฐยุโรปส่วนใหญ่ โดยทั่วไปรายงานผลค่าคริเอทีนินในหน่วย mg/dL (มิลลิกรัม/เดซิลิตร) ส่วนในแคนาดา, ออสเตรเลีย[6] และยุโรปบางรัฐนิยมใช้หน่วย μmol/L (ไมโครโมล/ลิตร) โดยคริเอทีนิน 1 mg/dL มีค่าเท่ากับ 88.4 μmol/L.
ช่วงอ้างอิงผลเลือดโดยทั่วไปสำหรับค่าเซรัมคริเอทีนินอยู่ที่ 0.5 mg/dL ถึง 1.0 mg/dL (ราว 45 μmol/L ถึง 90 μmol/L) ในผู้หญิง และ 0.7 mg/dL ถึง 1.2 mg/dL (60 μmol/L ถึง 110 μmol/L) ในผู้ชาย
ความเข้มขนของเซรัมคริเอทีนินอาจสูงขึ้นในผู้ทานเอซีอีอินฮิบิเทอร์ในโรคหัวใจล้มเหลว และ โรคไตเรื้อรัง ซึ่งอาจพบค่าคริเอทีนินอาจสูงขึ้นได้ถึง 30%[7]
เคมี
ในทางเคมี ปรากฏเทาทอเมอร์ของคริเอทีนินดังนี้:
- 2-Amino-1-methyl-1H-imidazol-4-ol (or 2-amino-1-methylimidazol-4-ol)
- 2-Amino-1-methyl-4,5-dihydro-1H-imidazol-4-one
- 2-Imino-1-methyl-2,3-dihydro-1H-imidazol-4-ol (or 2-imino-1-methyl-3H-imidazol-4-ol)
- 2-Imino-1-methylimidazolidin-4-one
- 2-Imino-1-methyl-2,5-dihydro-1H-imidazol-4-ol (or 2-imino-1-methyl-5H-imidazol-4-ol)
คริเอทีนินสลายที่อุณหภูมิประมาณ 300 °C.
อ้างอิง
แหล่งข้อมูอื่น
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
