เซฟาโลพอด (ชื่อวิทยาศาสตร์: cephalopod) เป็นสมาชิกของมอลลัสกาในชั้น เซฟาโลโพดา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cephalopoda; จากรูปพหุพจน์กรีก κεφαλόποδες, kephalópodes; "หัว-เท้า")[3] เช่น หมึกกล้วย, หมึกสาย, หมึกกระดอง หรือหอยงวงช้าง สัตว์น้ำเหล่านี้มีร่างกายสมมาตรแบบครึ่งซีก หัวที่โดดเด่น และชุดแขนหรือหนวด (muscular hydrostat) ที่ดัดแปลงจากส่วนเท้ามอลลัสกาแบบดั้งเดิม ชาวประมงบางส่วนเรียกเซฟาโลพอดเป็น "inkfish" เนื่องจากพวกมันสามารถพ่นหมึกออกมาได้ การศึกษาเซฟาโลพอดอยู่ในสาขาของสังขวิทยาที่มีชื่อว่า teuthology

ข้อมูลเบื้องต้น การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์, ชั้นย่อย ...
ชั้นเซฟาโลพอด
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ยุคแคมเบรียนตอนปลาย – ปัจจุบัน;[1] อาจปรากฏตั้งแต่ยุคแคมเบรียนตอนต้น[2]
Thumb
เซฟาโลพอดที่มีชีวิตและสูญพันธุ์ ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: หมึกยักษ์สามัญ (Octopus vulgaris), Caribbean reef squid (Sepioteuthis sepioidea), หอยงวงช้างมุก (Nautilus pompilius), Orthosphynctes, Clarkeiteuthis conocauda และหมึกกระดองสามัญ (Sepia officinalis)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอต
Eukaryota
อาณาจักร: สัตว์
Animalia
ไฟลัม: มอลลัสกา
Mollusca
ไฟลัมย่อย: Conchifera
Conchifera
ชั้น: Cephalopoda
Cephalopoda
Cuvier, 1797
ชั้นย่อย
  • Nautiloidea sensu lato (หลายชาติพันธุ์)
    • Plectronoceratoidea † (หลายชาติพันธุ์)
    • Multiceratoidea † (หลายชาติพันธุ์?)
    • Nautiloidea sensu stricto
    • Endoceratoidea 
    • Orthoceratoidea † (หลายชาติพันธุ์)
  • Bactritoidea † (หลายชาติพันธุ์)
  • Ammonoidea 
  • Coleoidea
  • ?Paracoleoidea † (พิพาท)
ปิด

จำนวน

Thumb
Thumb
ซ้าย: หมึกกระดองคู่ (Sepia officinalis) ในน้ำตื้น
ขวา: หมึกยักษ์ (Benthoctopus sp.) ที่ Davidson Seamount ในระดับความลึก 2,422 เมตร

มีชนิดเซฟาโลพอดแบบขยายมากกว่า 800 ชนิด[4] แม้ว่าจะยังมีการระบุถึงชนิดใหม่ต่อไป โดยมีการระบุชนิดที่สูญพันธุ์ประมาณ 11,000 ชนิด แม้ว่าร่างกายที่นิ่มของเซฟาโลพอดจะทำให้การกลายเป็นฟอสซิลเป็นไปได้ไม่ง่าย[5]

เซฟาโลพอดสามารถพบได้ในมหาสมุทรทุกแห่งบนโลก ไม่มีชนิดใดที่อาศัยในน้ำจืดได้ แต่ Lolliguncula brevis ที่พบในอ่าวเชซาพีกเป็นข้อยกเว้นบางส่วน เนื่องจากสามารถอาศัยในน้ำกร่อยได้[6] คาดว่าเซฟาโลพอดไม่สามารถอาศัยในน้ำจืดได้ด้วยข้อจำกัดทางชีวเคมีหลายประการ และในช่วง >400 ล้านปีที่มีชีวิตอยู่ พวกมันก็ไม่เคยเข้าไปอาศัยอยู่ในบริเวณที่เป็นน้ำจืดสมบูรณ์เลย[7]

การจัดจำแนก

Thumb
หอยงวงช้างมุก (Nautilus pompilius)
Thumb
หมึกกระดองธรรมดา (Sepia officinalis)
Thumb
หมึกการ์ตูนแอตแลนติก (Sepiola atlantica)
Thumb
หมึกกล้วยยุโรป (Loligo vulgaris)
Thumb
หมึกสายธรรมดา (Octopus vulgaris)

การจัดจำแนกดังรายชื่อข้างล่างนี้ (รวมไปถึงบทความของสัตว์ในกลุ่มเซฟาโลพอด) เป็นไปตาม การจัดจำแนกของเซฟาโลพอด (Current Classification of Recent Cephalopoda) (พ.ค. 2544) (อังกฤษ) รวมไปถึงฟอซซิลจากหลายแหล่ง ในวงเล็บหมายถึงกลุ่มที่สูญพันธุ์ไปแล้ว

ชั้น Cephalopoda

  • ชั้นย่อย Nautiloidea: เซฟาโลพอดทุกชนิดยกเว้นแอมโมนอยด์และโคลอยด์
    • (อันดับ Plectronocerida): บรรพบุรุษของเซฟาโลพอดจากยุคแคมเบรียน
    • (อันดับ Ellesmerocerida): รวมบรรพบุรุษของเซฟาโลพอดยุคหลัง
    • (อันดับ Endocerida)
    • (อันดับ Actinocerida)
    • (อันดับ Discosorida)
    • (อันดับ Pseudorthocerida)
    • (อันดับ Tarphycerida)
    • (อันดับ Oncocerida)
    • อันดับ Nautilida: หอยงวงช้างและฟอซซิล
    • (อันดับ Orthocerida)
    • (อันดับ Ascocerida)
    • (อันดับ Bactritida): รวมบรรพบุรุษของแอมโมนอยด์และโคลอยด์
  • (ชั้นย่อย Ammonoidea): แอมโมไนต์และอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องที่สญพันธุ์ไปแล้ว
    • (อันดับ Goniatitida)
    • (อันดับ Ceratitida)
    • (อันดับ Ammonitida): แอมโมไนต์แท้
  • ชั้นย่อย Coleoidea
    • (Cohort Belemnoidea): เบเลมไนต์และอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องที่สญพันธุ์ไปแล้ว
      • (Genus Jeletzkya)
      • (อันดับ Aulacocerida)
      • (อันดับ Phragmoteuthida)
      • (อันดับ Hematitida)
      • (อันดับ Belemnitida)
    • Cohort Neocoleoidea
      • อันดับใหญ่ Decapodiformes (รู้จักกันในชื่อ Decabrachia หรือ Decembranchiata)
        • (?อันดับ Boletzkyida)
        • อันดับ Spirulida: Ram's Horn Squid
        • อันดับ Sepiida: cuttlefish
        • อันดับ Sepiolida: pygmy, bobtail และ bottletail squid
        • อันดับ Teuthida: หมึกกล้วย
      • อันดับใหญ่ Octopodiformes (รู้จักกันในชื่อ Vampyropoda)
        • อันดับ Vampyromorphida: Vampire Squid
        • อันดับ Octopoda: หมึกยักษ์

การจัดจำแนกของ Shevyrev

Shevyrev (2005) แนะนำให้แบ่งเป็นแปดชั้นย่อย ส่วนใหญ่ประกอบด้วยหลายสายพันธุ์รวมไปถึงฟอสซิลจำนวนมาก[8][9] แม้ว่าจะมีการวิจารณ์การจัดอันดับแบบนี้ว่าไม่มีเหตุผล ขาดหลักฐาน และอิงจากการตีความเอกสารอื่นผิด ๆ[10]

ชั้น Cephalopoda Cuvier 1795

  • ชั้นย่อย Ellesmeroceratoidea Flower 1950
    • อันดับ Plectronocerida
    • อันดับ Protactinocerida
    • อันดับ Yanhecerida
    • อันดับ Ellesmerocerida
  • ชั้นย่อย Endoceratoidea Teichert, 1933
    • อันดับ Endocerida
    • อันดับ Intejocerida
  • ชั้นย่อย Actinoceratoidea Teichert, 1933
    • อันดับ Actinoceratoidea
  • ชั้นย่อย Nautiloidea Agassiz, 1847
    • อันดับ Basslerocerida
    • อันดับ Tarphycerida
    • อันดับ Lituitida
    • อันดับ Discosorida
    • อันดับ Oncocerida
    • อันดับ Nautilida
  • ชั้นย่อย Orthoceratoidea Kuhn, 1940
    • อันดับ Orthocerida
    • อันดับ Ascocerida
    • อันดับ Dissidocerida
    • อันดับ Bajkalocerida
  • ชั้นย่อย Bactritoidea Shimansky, 1951
  • ชั้นย่อย Ammonoidea Zittel, 1884
  • ชั้นย่อย Coleoidea Bather, 1888[11]

อ้างอิง

อ่านเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.