อิมพาลา
From Wikipedia, the free encyclopedia
อิมพาลา (อังกฤษ: Impala; ชื่อวิทยาศาสตร์: Aepyceros melampus) เป็นสัตว์กีบคู่มีเขาใหญ่เป็นเกลียว ซึ่งอาศัยอยู่ทางตอนใต้ของทวีปแอฟริกา จัดอยู่ในวงศ์ย่อย Aepycerotinae ในวงศ์ใหญ่ Bovidae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับวัวหรือแพะ, แกะ จัดเป็นสิ่งมีชีวิตเดียวเท่านั้นที่อยู่ในวงศ์ย่อยนี้และสกุลนี้[2]
อิมพาลา | |
---|---|
อิมพาลาธรรมดาตัวผู้ (♂) | |
![]() | |
อิมพาลาธรรมดาตัวเมีย (♀) | |
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Animalia |
ไฟลัม: | Chordata |
ชั้น: | Mammalia |
อันดับ: | Artiodactyla |
วงศ์: | Bovidae |
วงศ์ย่อย: | Aepycerotinae Gray, 1872 |
สกุล: | Aepyceros Sundevall, 1847 |
สปีชีส์: | A. melampus |
ชื่อทวินาม | |
Aepyceros melampus (Lichtenstein, 1812) | |
ชนิดย่อย | |
| |
![]() | |
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ (สีน้ำเงิน–อิมพาลาหน้าดำ, สีแดง–อิมพาลาธรรมดา) |
คำว่า "อิมพาลา" มาจากภาษาซูลู ซึ่งเป็นชื่อสามัญที่ใช้เรียกสัตว์ชนิดนี้ ถูกบันทึกไว้ครั้งแรกเป็นลายลักษณ์อักษรในปี ค.ศ. 1885 ในภาษาแอฟริคานส์เรียก "รูอิบอก" (Rooibok)[3] และชื่อวิทยาศาสตร์ Aepyceros melampus คำว่า Aepyceros มาจากภาษากรีกคำว่า αιπος (อ่านออกเสียง: aipos) แปลว่า "สูง" และ κερος (อ่านออกเสียง: ceros) แปลว่า "เขาสัตว์" [4] และ melampus แปลงมาจากภาษากรีกคำว่า μελάς (อ่านออกเสียง: melas) แปลว่า "สีดำ" และ πούς (อ่านออกเสียง: pous) แปลว่า "เท้า"[5]
อิมพาลาเป็นสัตว์ที่มีความใกล้เคียงกับแอนทิโลป มีถิ่นกำเนิดในทวีปแอฟริกาตั้งแต่ใต้เส้นศูนย์สูตรลงมา มีรูปร่างสวยงามได้สัดส่วน ขนมีสีน้ำตาลแดงมันเป็นเงา บริเวณใต้คาง ลำคอ และด้านท้องเป็นสีขาว แต่มีลักษณะเด่น คือ ริ้วขนสีดำตรงบริเวณด้านหลังขาอ่อนและปอยขนสีดำตรงบริเวณสันหลังของขาหลัง ตัวผู้จะมีเขาที่สวยงามคดโค้งเป็นเกลียวคล้ายตัวเอส ส่วนตัวเมียจะไม่มีเขา และมีขนาดลำตัวเล็กกว่า
อิมพาลากระจายพันธุ์อยู่ในทุ่งหญ้าสะวันนา ซึ่งเป็นทุ่งหญ้าในเขตร้อนที่มีลักษณะเป็นที่ราบและมีต้นไม้ขึ้นประปราย โดยจะอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ สมาชิกในฝูงจะมีปะปนกันทั้งตัวผู้และตัวเมียที่ยังเล็ก จำนวนประมาณ 15–25 ตัว โดยมีตัวผู้ขนาดใหญ่เป็นจ่าฝูง ในช่วงฤดูแล้ง ที่อาหารขาดแคลน ทั้งตัวผู้และตัวเมียที่โตเต็มที่แล้วจะมาชุมนุมกันเป็นฝูงใหญ่นับร้อยตัว ซึ่งในการชุมนุมแต่ละครั้ง อิมพาลาจะมีพฤติกรรมประการหนึ่งที่ยังอธิบายสาเหตุไม่ได้ คือ จะกระโดดสูง โดยสามารถกระโดดได้สูงถึง 30 ฟุต อิมพาลาตัวที่โตเต็มวัยกระโจนได้ไกลถึง 10 เมตร และวิ่งได้เร็วถึง 60 กิโลเมตร/ชั่วโมง[6]
อิมพาลา ถูกแบ่งออกได้เป็น 6 ชนิดย่อย แต่มี 2 ชนิดย่อยที่ได้รับการรับรอง โดยพิจารณาจากความแตกต่างกันของดีเอ็นเอ[7] คือ
- A. m. melampus Lichtenstein, 1812: อิมพาลาธรรมดา พบกระจายพันธุ์ในภาคตะวันออกจนถึงแอฟริกาใต้ ตั้งแต่เคนยาจนถึงแอฟริกาใต้ และตอนใต้ของแองโกลา
- A. m. petersi Bocage, 1879: อิมพาลาหน้าดำ เป็นสิ่งมีชีวิตเฉพาะถิ่น โดยจะพบเฉพาะทางตะวันตกเฉียงใต้ของแองโกลาและทางเหนือของนามิเบียเท่านั้น มีลักษณะแตกต่างจากอิมพาลาธรรมดาตรงที่มีแผ่นสีดำเป็นทางยาวเห็นได้ชัดบนใบหน้าจากหัวลงไปถึงจมูก มีขนาดใหญ่กว่า สีดำกว่า และหางยาวกว่าและเป็นพวงกว่าอิมพาลาทั่วไป ปัจจุบัน อิมพาลาหน้าดำมีอยู่จำนวนมากในอุทยานแห่งชาติอีโตชาและเขตอนุรักษ์เอกชนที่อยู่รอบ ๆ[8] จัดอยู่ในสถานะของสิ่งมีชีวิตที่เกือบอยู่ในข่ายใกล้การสูญพันธุ์[9]
อาหารหลักของอิมพาลา คือ ใบและกิ่งของพืชจำพวกอาคาเซีย ที่ขึ้นอยู่ทั่วไปในแอฟริกา นอกจากนี้แล้วยังกินผลไม้และหญ้าขนาดสั้น ๆ เป็นอาหารได้อีกด้วย อิมพาลาสามารถที่จะอดน้ำได้หลาย ๆ วัน โดยอาศัยเลียกินตามใบไม้ ใบหญ้าได้ เป็นสัตว์ที่มีความตื่นตัวตลอดเวลาทั้งกลางวันและกลางคืน เพราะเป็นสัตว์ที่ถูกล่าจากสัตว์กินเนื้อ ทั้งสิงโต, เสือดาว, เสือชีตาห์, ไฮยีนา
อิมพาลามีระยะตั้งท้องนาน 171 วัน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว โดยลูกอิมพาลาที่เกิดมาใหม่จะอยู่กับฝูงไปตลอดชีวิตขัย [10]