อำเภอโขงเจียม

โขงเจียม เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดอุบลราชธานี ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกสุดของประเทศไทย โดยมีชื่อเดิมว่า อำเภอบ้านด่าน^[1] นับเป็น 1 ใน 5 อำเภอของจังหวัดที่มีแม่น้ำโขงไหลผ่าน

อำเภอโขงเจียม
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khong Chiam
อุทยานแห่งชาติผาแต้ม
คำขวัญ:  รวมมัจฉา ภูผางาม น้ำสองสี ศิลป์ดีที่ผาแต้ม
แผนที่จังหวัดอุบลราชธานี เน้นอำเภอโขงเจียม
พิกัด: 15°19′8″N 105°29′44″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	อุบลราชธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	765.0 ตร.กม. (295.4 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	38,723 คน
• ความหนาแน่น	50.62 คน/ตร.กม. (131.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	34220
รหัสภูมิศาสตร์	3403
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอโขงเจียม หมู่ที่ 1 ตำบลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี 34220
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติศาสตร์

อำเภอโขงเจียม แยกออกจากอำเภอศรีเมืองใหม่ (เดิมชื่ออำเภอโขงเจียม) จัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอบ้านด่านปากมูลใน พ.ศ. 2502 โดยมีนายจิตร สุวรรณไลละ เป็นนายอำเภอกิ่ง ต่อมายกฐานะเป็นอำเภอบ้านด่าน มีเขตการปกครองแบ่งได้ 6 ตำบล คือ ตำบลโขงเจียม ตำบลคำเขื่อนแก้ว ตำบลหนองแสงใหญ่ ตำบลห้วยไผ่ ตำบลห้วยยาง และตำบลนาโพธิ์กลาง

ในวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2514 ทางราชการได้พิจารณาเห็นว่า คำว่า "โขงเจียม" เหมาะสมกับประวัติศาสตร์และชุมชนดังเดิมแถบนี้ จึงเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอโขงเจียม ต่อมาใน พ.ศ. 2534 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรได้มีพระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอสิรินธร โดยให้ผนวกเอาตำบลคำเขื่อนแก้วไปอยู่ในเขตอำเภอสิรินธรด้วย จึงทำให้อำเภอโขงเจียมเหลือเขตการปกครองจำนวน 5 ตำบล จนถึงปัจจุบัน

คำว่า " โขง " หมายถึงหัวหน้าช้างหรืออาจจะมาจากคำว่า "โขลง" ที่หมายถึง ฝูงช้างก็ได้ คำว่า "เจียม" คาดว่า เพี้ยนมาจากคำว่า " เจียง " (ส่วย) ซึ่งแปลว่า " ช้าง " ดังนั้นอำเภอโขงเจียมจึงน่าจะหมายถึง "เมืองที่มีช้างมาอยู่รวมกันเป็นฝูงใหญ่ " โดยชื่อของอําเภอโขงเจียมไม่ได้เกี่ยวข้องกับแม่น้ำโขงแต่อย่างใดถึงแม้อำเภอโขงเจียมจะมีอาณาเขตที่มีแม่น้ำโขงไหลผ่านก็ตาม

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอโขงเจียมตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอศรีเมืองใหม่
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับแขวงสาละวันและแขวงจำปาศักดิ์ (ประเทศลาว)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสิรินธร
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพิบูลมังสาหารและอำเภอศรีเมืองใหม่

ภูมิศาสตร์

ภูมิประเทศ

สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นที่ราบ สลับกับโนน (เนิน) เตี้ย ๆ โขงเจียมมีเขตแดนทางตะวันออกติดแม่น้ำโขง เป็นที่ซึ่งแม่น้ำมูลไหลลงมาบรรจบบริเวณท้ายวัดโขงเจียม (วัดบ้านด่านเก่า) บริเวณที่แม่น้ำทั้งสองสายมาจดกันทำให้เกิดสภาพที่เรียกว่า น้ำสองสี โดยน้ำที่ไหลจากน้ำโขงจะมีสีขาวขุ่น ส่วนน้ำที่มาจากลำน้ำมูลมีลักษณะใสหรือสีเขียวอมฟ้าเล็กน้อย บางครั้งจะเรียกกันว่า "โขงสีปูน มูลสีคราม"

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอโขงเจียมแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 5 ตำบล 54 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	โขงเจียม			(Khong Chiam)			14 หมู่บ้าน
2.	ห้วยยาง			(Huai Yang)			11 หมู่บ้าน
3.	นาโพธิ์กลาง			(Na Pho Klang)			10 หมู่บ้าน
4.	หนองแสงใหญ่			(Nong Saeng Yai)			9 หมู่บ้าน
5.	ห้วยไผ่			(Huai Phai)			10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอโขงจียมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบ้านด่านโขงเจียม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโขงเจียม
• องค์การบริหารส่วนตำบลโขงเจียม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโขงเจียม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบ้านด่านโขงเจียม)
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยยางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนาโพธิ์กลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาโพธิ์กลางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแสงใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแสงใหญ่ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยไผ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยไผ่ทั้งตำบล

ประชากร

ประชากรในพื้นที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น การทำนา ทำไร่ ทำประมง และรับจ้างทั่วไป ส่วนในด้านการศึกษา โขงเจียมมีโรงเรียนมัธยมศึกษาในสังกัด สพฐ. หนึ่งแห่ง ได้แก่ โรงเรียนโขงเจียมวิทยาคม

การขนส่ง

อำเภอโขงเจียมห่างจากตัวจังหวัดอุบลราชธานีไปทางทิศตะวันออก 75 กิโลเมตร โดยใช้ถนนสถิตนิมานกาล (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 217) จากวารินชำราบ-สว่างวีระวงศ์-พิบูลมังสาหาร เลี้ยวซ้ายผ่านสี่แยกธนาคารออมสิน ตรงไป ข้ามสะพานข้ามแม่น้ำมูล แล้วเลี้ยวขวาไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2222 ประมาณ 30 กิโลเมตร ถึงอำเภอโขงเจียม นอกจากเส้นทางนี้ แล้วยังมีเส้นทางอื่นที่จะเดินทางมาได้ คือ เส้นทางอุบลราชธานี-ตระการพืชผล 50 กิโลเมตร เลี้ยวขวาที่อำเภอตระการพืชผล เข้าทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2134 อีก 60 กิโลเมตรถึงอำเภอโขงเจียม และเส้นทางสุดท้าย คือ อุบลราชธานี-ตาลสุม-โขงเจียม ระยะทาง 75 กิโลเมตร แต่สภาพถนนไม่สะดวกต่อการเดินทาง นอกจากนี้ยังมีทางหลวง 2112 เขมราฐ-โขงเจียม ซึ่งเป็นถนนเข้าสู่แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดหลายแห่ง

สถานที่ท่องเที่ยว

อำเภอโขงเจียมมีสถานที่ท่องเที่ยวหลายแห่ง เช่น อุทยานแห่งชาติผาแต้ม น้ำตกสร้อยสวรรค์ น้ำตกลงรู เถาวัลย์ยักษ์ รอยพระพุทธบาทบ้านท่าล้ง เขื่อนปากมูล แก่งตะนะ และแม่น้ำสองสีซึ่งเป็นจุดที่แม่น้ำมูลไหลลงสู่แม่น้ำโขง

อ้างอิง

1. พรก. เปลี่ยนชื่ออำเภอบางแห่งในจังหวัดอุบลราชธานี พ.ศ. 2514