อาณาจักรล้านนา
อดีตอาณาจักรที่รุ่งเรืองในทวีปเอเชีย / From Wikipedia, the free encyclopedia
อาณาจักรล้านนา (ไทยถิ่นเหนือ: ᩋᩣᨱᩣᨧᩢᨠ᩠ᨠ᩼ᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ) คือ ราชอาณาจักรของชาวไทยวนในอดีต ตั้งอยู่บริเวณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ตลอดจนสิบสองปันนา เช่น เมืองเชียงรุ่ง (จิ่งหง) มณฑลยูนนาน ประเทศจีน ภาคตะวันออกของประเทศพม่า เช่น ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำสาละวิน ซึ่งมีเมืองเชียงตุงเป็นเมืองเอก ฝั่งตะวันตกแม่น้ำสาละวิน มีเมืองนายเป็นเมืองเอก และครอบคลุม 8 จังหวัดภาคเหนือตอนบนในปัจจุบัน ได้แก่ จังหวัดเชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน และแม่ฮ่องสอน[3] โดยมีเมืองเชียงใหม่ เป็นราชธานี มีภาษา ตัวหนังสือ วัฒนธรรม และประเพณีเป็นของตนเอง เคยถูกปกครองในฐานะรัฐบรรณาการหรือรัฐส่วยของอาณาจักรตองอู อาณาจักรอยุธยา และ อาณาจักรล้านช้าง จนสิ้นฐานะอาณาจักร กลายเป็นเมืองส่วนหนึ่งของอาณาจักรตองอูสมัยญองยานไปในที่สุดและรวมเข้ากับสยามจนเป็นภาคเหนือตอนบนของประเทศไทยจนถึงปัจจุบัน
บทความนี้ยังต้องการเพิ่มแหล่งอ้างอิงเพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง |
อาณาจักรล้านนา ᩋᩣᨱᩣᨧᩢᨠ᩠ᨠ᩼ᩃ᩶ᩣ᩠ᨶᨶᩣ | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
พ.ศ. 1835–2318[1] | |||||||||||||||||||||
เขตอิทธิพลล้านนาในปี พ.ศ. 2083 | |||||||||||||||||||||
เมืองหลวง | เชียงราย (พ.ศ. 1805–1818) เวียงฝาง (พ.ศ. 1818–1824) เวียงกุมกาม (พ.ศ. 1824–1839) เชียงใหม่ (พ.ศ. 1839–2318) | ||||||||||||||||||||
ภาษาทั่วไป | ภาษาไทยถิ่นเหนือ | ||||||||||||||||||||
การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์ | ||||||||||||||||||||
พญา | |||||||||||||||||||||
• พ.ศ. 1837 - 2101 | ราชวงศ์มังราย | ||||||||||||||||||||
ยุคประวัติศาสตร์ | สมัยใหม่ตอนต้น | ||||||||||||||||||||
• ยึดครองหริภุญชัย | พ.ศ. 1835 | ||||||||||||||||||||
• สถาปนาเวียงเชียงใหม่ | พ.ศ. 1839 | ||||||||||||||||||||
• สงครามอยุธยา-ล้านนา | พ.ศ. 1999–2017 | ||||||||||||||||||||
• เป็นรัฐในอารักขาของพม่า | 2 เมษายน พ.ศ. 2101[2] | ||||||||||||||||||||
• อาณาจักรล่มสลาย | 15 มกราคม 2318[1] | ||||||||||||||||||||
สกุลเงิน | เจียง | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | ไทย พม่า ลาว จีน |
ในช่วงครึ่งหลังของคริสต์ทศวรรษ 1800 รัฐสยามหยุดการเป็นเอกราชของล้านนาและรวมอาณาจักรเป็นส่วนหนึ่งของรัฐชาติสยาม[4] โดยเริ่มต้นใน ค.ศ. 1874 เมื่อรัฐสยามปรับเปลี่ยนอาณาจักรล้านนาไปเป็นมณฑลพายัพ ซึ่งอยู่ภายใต้การควบคุมของสยามเต็มตัว[5] อาณาจักรล้านนาถูกควบคุมตามระบบเทศาภิบาลของสยามที่จัดตั้งใน ค.ศ. 1899[6][7] ใน ค.ศ. 1909 อาณาจักรล้านนาไม่ได้เป็นรัฐอิสระอีกต่อไป เพราะสยามได้แบ่งเขตแดนของตนกับอังกฤษและฝรั่งเศส[8] ปัจจุบัน ส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนากลายเป็น 8 จังหวัด ในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย