มหาลดาปสาธน์

มหาลดาปสาธน์ เป็นเครื่องประดับของสตรีชาวอินเดีย ซึ่งสวมคู่กับส่าหรี โดยสวมตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า ตรงศีรษะก็ทำเป็นรูปนกยูงไว้ตัวหนึ่ง ซึ่งส่วนประกอบก็เต็มไปด้วยของมีค่ามากมาย ในสมัยพุทธกาลมีผู้ครอบครองมหาลดาปสาธน์ 3 คน คือ นางวิสาขา มัลลิกา ภรรยาของพันธุลเสนาบดี และลูกเศรษฐี ณ พาราณาสี^[1]

มหาลดาปสาธน์ มาจากคำว่า^[2]^[3]

มหา ว. ใหญ่, ยิ่งใหญ่, มักใช้เป็นส่วนหน้าของสมาส
ลดา [ละ-] น. เครือเถา, เครือวัลย์; สาย
ประสาธน์ [ปฺระสาด] (แบบ) ก. ทําให้สําเร็จ. น. เครื่องประดับ

มหาลดาปสาธน์ของนางวิสาขา

มหาลดาปสาธน์ของนางวิสาขานั้น ธนญชัยเศรษฐี (บิดา) สั่งให้ช่างทองและช่างออกแบบทำเครื่องประดับโดยใช้ทองคำ 1,000 แท่ง เพชร 4 ทะนาน แก้วมุกดา 11 ทะนาน แก้วประพาฬ 20 ทะนาน แก้วมณี 33 ทะนาน และใช้เงินจำนวนหนึ่ง

มหาลดาปสาธน์สวมตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า ลูกดุมวงแหวนด้วยทองคำ ห่วงสำหรับลูกดุมทำด้วยเงิน สวมที่กลางกระหม่อมหนึ่งวง ที่หลังหู 2 วง ที่ข้างเอวสองข้างอีก 2 วง ที่ข้อศอกทั้งสองข้าง 2 วง ที่ขาสองข้าง 2 วง ที่เครื่องประดับยังทำเป็นนกยูงรำแพนตังหนึ่ง ขนปีกทำด้วยทอง จะงอยปากทำด้วยแก้วประพาฬ ตาสองข้างทำด้วยแก้วมณี สร้อยคอและแววหางทำด้วยแก้วมณี ก้านขนนกยูง ทำด้วยเงิน ขาทำด้วยเงิน โดยนกยูงตั้งอยู่กลางกระหม่อมผู้สวม^[4]